Па-рознаму адзначаюць Дзень Незалежнасці, Дзень Вызвалення нашы суайчыннікі ў замежжы. У Малдове, напрыклад, цяпер дзейнічае дзесяць грамадскіх беларускіх суполак, і часам у вялікай справе варта аб’ядноўваць сілы. Асацыяцыя беларусаў муніцыпія Кішынёва “Беларусь” ладзіла ўрачыстасць з нагоды свята сумесна з Міжнародным таварыствам дружбы і супрацоўніцтва “Малдова—Беларусь”. Дарэчы, абедзьве суполкі ўзначальвае ўраджэнец Капыльшчыны Генадзь Зяньковіч. На гэты раз у бібліятэцы імя Петрычыку Хаждэу, што ў цэнтры Кішынёва, сабралася каля 130 членаў асацыяцыі і таварыства, былі шматлікія госці, прадстаўнікі іншых нацыянальных меншасцяў. Выступаючы на ўрачыстасці, Часовы Павераны ў справах Рэспублікі Беларусь у Рэспубліцы Малдова Аляксандр Салаўёў нагадаў, што Дзень Незалежнасці — галоўнае дзяржаўнае свята Беларусі, адзначаецца 3 ліпеня. А дата гэтая святая для беларусаў яшчэ з 1944 года: якраз 70 гадоў таму сталіца Беларусі была вызвалена ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Па сутнасці, тады і пачалося адраджэнне краіны, якая з часам набыла і суверэнітэт. Дзень незалежнасці Рэспублікі Беларусь, ці Дзень Рэспублікі, адзначаецца 3 ліпеня па рашэнні рэспубліканскага рэферэндума 1996 года. Дыпламат крыху расказаў пра гісторыю дружалюбных стасункаў Беларусі і Малдовы, якія ў новым часе пачаліся з 1992 года. Цяпер паміж дзяржавамі створана шырокая дагаворна-прававая база. Актыўна развіваецца гандлёва-эканамічнае супрацоўніцтва: таваразварот паміж дзяржавамі летась быў звыш 357 мільёнаў долараў, прычым за апошнія 10 гадоў ён вырас у 5 разоў. Беларусь пастаўляе ў Малдову трактары, тралейбусы, харчовыя вырабы, лекавыя сродкі, будматэрыялы, вырабы лёгкай прамысловасці і нафтахіміі, а самыя галоўныя экспартныя малдаўскія тавары — гэта вінаробчая ды плодаагароднінная прадукцыя. А што ў перспектыве? У Малдове створаны зборачныя вытворчасці садова-вінаградарных мадыфікацый трактароў “Беларус”, тралейбусаў “Белкамунмаш”, і яны развіваюцца. Магчыма, у Кішынёў будуць пастаўляцца беларускія гарадскія аўтобусы: гэтыя пытанні, як кажуць, у рабоце. Усё больш кантактаў і ў галіне культуры, ёсць дамоўленасць аб правядзенні сёлета Дзён культуры Беларусі ў Малдове, а ў наступным годзе — Дзён культуры Малдовы ў Беларусі.
Апладысментамі віталі прысутныя выступленне Цімафея Іосіфавіча Гаўлінскага. Беларус, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, палкоўнік у адстаўцы, ён згадваў, якой цяжкай была дарога да Перамогі. Журналіст Аляксандр Ісаеў, рускі па родавых каранях, дзяліўся ўражаннямі ад нядаўняй паездкі ў Беларусь, расказаў, што пабачыў: як жывуць людзі, як працуе эканоміка, як шмат новабудоўляў. А паэтэса Вера Сугак чытала свае новыя вершы пра Бацькаўшчыну.
На ўрачыстасці выступалі прадстаўнікі балгарскай, украінскай, гагаузкай, польскай ды іншых дыяспар. Госці знаёміліся з выставай беларускіх кніг, а таксама сувеніраў з керамікі, саломкі, лёну. З цікавасцю разглядалі карціны малдаўскай мастачкі Галіны Віеру: прадзед яе на пачатку мінулага стагоддзя выехаў у Беларусь і добра там папрацаваў, стварыў школу мастакоў. Хораша гучалі ў старым будынку бібліятэкі беларускія песні. Спеваку Сяргею Варсанаву, які мае беларускія родавыя карані, акампанаваў на фартэпіяна дырыжор сімфанічнага аркестра Нацыянальнай малдаўскай оперы Міхаіл Сечкін. Парадавалі ўдзельнікаў урачыстасці іншыя спевакі, якія памятаюць, шануюць беларускія напевы.
Добрыя эмоцыі, а для многіх і ўспаміны маленства выклікала дэгустацыя страў беларускай кухні, якой завяршылася ўрачыстасць. То не дзіва, што і разыходзіцца з вечарыны не хацелася. Увогуле ж, дадам на заканчэнне, беларусаў у Малдове любяць. Шануюць нас за таленты, дружалюбнасць, працавітасць — а можа і проста за тое, што мы беларусы.
Дарэчы
З прэс-службы руху “Прызнанне” (Прыднястроўе) у рэдакцыю “Голасу Радзімы” нядаўна паведамілі, што і ў горадзе Ціраспалі па ініцыятыве мясцовага Таварыства беларускай культуры і Рэспубліканскага руху “Прызнанне” ўрачыста прайшло ўскладанне кветак да магіл загінулых у гады Вялікай Айчыннай вайны — у гонар 70-годдзя Вызвалення Беларусі. У тым допісе прыводзяцца словы Тамары Ломцевай, старшыні беларускай суполкі: “Беларусы, якія пражываюць у Прыднястроўі, заўсёды з хваляваннем і вялікай увагай сочаць за тым, што адбываецца ў Беларусі. Увесь беларускі народ адзначае 70-годдзе вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, і мы сэрцамі — з нашымі братамі і сёстрамі, якія жывуць і на Бацькаўшчыне, і па ўсім свеце. Няхай нас падзяляюць межы, але душамі мы — адзіныя, і ўсе жадаем працвітання роднай Беларусі, дзе б ні былі”. А член выканаўчага камітэта руху “Прызнанне” Вадзім Барысюк адзначае, што Беларусь сёння — гэта прыклад таго, як трэба будаваць і развіваць незалежную дзяржаву.
З Кішынёва паведаміў Генадзь Зяньковіч: 17 ліпеня на Малдоўскім тэлебачанні была перадача пра мерапрыемства кішынёўскіх беларусаў, прысвечанае Дню Незалежнасці Беларусі і 70-годдзю яе Вызвалення.
Ігар Белакавыльскі, г. Кішынёў
