Веласіпед павінен быць не толькі якасным і трывалым, але і запамінальным, відовішчнымЗанятак на натхненні
Ровары BMX для мотакросу і мотафрыстайла дзесяць гадоў таму не карысталіся папулярнасцю. Людзей, якія каталіся на іх, было мала. Такім чынам, і знайсці спецыяльныя запчасткі вызначалася чымсьці накшталт квеста. Вячаслаў дэфіцыт адчуў востра, бо меў зносіны са шматлікімі аматарамі экстрым-ровараў і сам катаўся на іх. Першапраходзец у бізнесе, у 2010 годзе ён пачаў з малога і вырашыў не моцна рызыкаваць — зарэгістраваўся іпэшнікам і адкрыў інтэрнэт-краму па продажы велазапчастак. Стартавую закупку зрабіў у Маскве. Крэдыт браць не адважыўся (раптам справа прагарыць), таму пазычыў у бацькоў прыкладна сённяшніх 10 тысяч рублёў. З канкурэнцыяй, як тады, так і цяпер, праблем не ўзнікала. Аргументуецца гэта тым, што ў Беларусі пакуль няма малога бізнесу, які б маштабна займаўся актыўным прасоўваннем экстрым-ровараў. Інтэрнэт-крама працавала і развівалася, а разам з яе папулярнасцю з'явіўся недахоп часу. Як прызнаецца Вячаслаў, прыходзілася па 8—10 разоў на дзень дастаўляць тавар пакупнікам у розныя пункты горада, а часам і за МКАД.
Два гады таму прадпрымальнік адважыўся на адкрыццё крамы рознічнага продажу. Памяшканне амаль у цэнтры горада і ў крокавай блізкасці да метро выбіралася з пункта гледжання зручнасці для кліентаў. Таксама немалую ролю ў выбары адыграла добрая праходнасць людзей. Памяшканне на 100 квадратных метраў пры атрыманні ў арэнду было цалкам пустым. У пераабсталяванне прыйшлося ўкласці і фінансавыя выдаткі (да 5 тысяч рублёў), і працоўныя высілкі — зрабіць касметычны рамонт, адпаведны веласіпеднай тэматыцы, прадумаць размяшчэнне вітрын і касы, зарэгістраваць магазінную шыльду ў Мінгарвыканкаме.
Цяпер у штаце афіцыйна аформлены тры чалавекі. Прадаўцы, якія, дарэчы, з'яўляюцца і майстрамі па рамонце, катаюцца на горных веласіпедах, так ці інакш маюць дачыненне да тавару, разбіраюцца ў ім.
Два гады таму прадпрымальнік адважыўся на адкрыццё крамы рознічнага продажуМода за рулём
Крама прапануе звычайныя «горнікі», але асноўны ўхіл ідзе на экстрым-тэхніку. З першымі працаваць прасцей, па словах уладальніка, галоўнае, каб двухколы таварыш ехаў без перабояў. Куды складаней з BMX, якія абавязаны вытрымаць нагрузку — заезды на перашкоды, скачкі і інш. Калі веласіпед недастаткова якасны, пасля некалькіх скачкоў ён у лепшым выпадку зламаецца, у горшым — траўмы атрымае чалавек. Добры BMX павінен важыць 10—15 кілаграмаў у выпадку, калі сталь з дабаўленнем хром-малібдэну. Звычайная сталь вытрымлівае менш нагрузак.
З пачатку працы асноўным пастаўшчыком прадпрымальніка была Расія, але ўмовы з часам сталі нявыгаднымі з-за высокай аптовай цаны і дадатковых падаткаў. Цяпер амаль з трыма дзясяткамі брэндаў магазін супрацоўнічае напрамую, заказваючы тавары і запчасткі на заводзе ў Тайвані. Вытворчасць, перавозка, мытны кантроль — мінімум праз шэсць месяцаў у Беларусь дастаўляюць закупкі. Заказы магазіну патрэбна рабіць кожны месяц, наперад забяспечваючыся таварам. Аператыўнасцю расійскага рынку карыстаюцца, калі ўзнікае вострая неабходнасць у пэўных відах запчастак.
Заказ афармляюць, улічваючы модныя тэндэнцыі ў BMX-індустрыі, якія фарміруюцца, у першую чаргу, у ЗША і краінах Еўропы. Стаўка ідзе на пэўнага колеру рамы веласіпедаў і іх асобныя складальнікі — перламутравыя ўтулкі, зоркі і шатуны, ружовыя ручкі для руля, яркія аранжавыя і зялёныя пакрышкі, рознакаляровыя ўзорыстыя сёдлы. Запыты ў пакупнікоў, вядома, звязаны са спецыфікай — трукавы веласіпед павінен быць не толькі якасным і трывалым, але і запамінальным, відовішчным.
З тэндэнцыямі не заўсёды адгадаеш. Часам некаторыя запчасткі спасцігае лёс праляжаць ад аднаго месяца да года. Вялікага склада пакуль у Вячаслава няма, але ў перспектыве яго адкрыццё, бо ўласны гараж, служачы часовым прытулкам лішкаў тавару, з кожным разам складаней зачыняць — не хапае плошчы.
Ахвотныя да экстрыму
З экстрым-веласіпедамі працаваць складаней яшчэ і таму, што 95 працэнтаў карыстальнікаў — дзеці і падлеткі ад 9 да 17 гадоў. Яны часцей ламаюць двухколых сяброў, калі пачынаюць вучыцца трукам, няправільна іх выкарыстоўваюць. Падлетак часцей думае не пра практычнасць, а пра тое, наколькі крута і модна будзе выглядаць яго веласіпед. Угаварыць маленькіх кліентаў паглядзець іншыя варыянты амаль немагчыма. Дзіцячыя вусны паўтараюць «я хачу толькі гэты і ніякі іншы». Бацькі баяцца марнаваць грошы на BMX для дзіцяці, думаюць, што пакатаецца і кіне. Як паказвае практыка крамы, дзеці з галавой паглыбляюцца ў незвычайны веласіпедны спорт.
Веласіпеды закупляюць гатовымі, але запчасткі ў іх не заўсёды прафесійнага ўзроўню. Пры жаданні жалезнага каня абсталёўваюць камплектуючымі, якія патрэбны кліенту, і цэннік павышаецца ў тры разы.
Сезон традыцыйна пачынаецца ў сакавіку і працягваецца да лістапада. На рамонт веласіпедаў прыязджаюць і зімой, але значна радзей. У сярэднім 50 чалавек у дзень заходзяць у краму ў летні сезон. Хто за парадай па наладжванні, а хто за сур'ёзнымі абноўкамі. Часта выкарыстоўваецца паслуга комплекснага тэхнічнага абслугоўвання, якая каштуе ад 20 да 70 рублёў у залежнасці ад спектра паслуг — наладка перадач і тармазоў, змазка ланцуга, напампоўка колаў і інш.
Каб чатыры месяцы паміж сезонамі не аплачваць рахункі дзеля пары кліентаў у дзень і не сысці ў буйны мінус, неабходна змена абстаноўкі — узімку замест веласіпедаў прыязджаюць еўрапейскія сноўборды і лыжы. Іх, як і двухколых сяброў, даволі часта ламаюць на стромкіх схілах гарналыжных комплексаў. У майстэрню звяртаюцца завастрыць канты, нанесці парафін, заліць драпіну.
У снежні пачынаецца кароткі, але вельмі прыбытковы сезон. Бацькі закупляюць дзецям падарункі да Новага года.
«Хаця для веласіпедыстаў паняцця сезоннасці не існуе. Снег і мароз падлеткаў не спыняюць, яны спускаюцца ў падземныя пераходы», — распавядае Вячаслаў. На жаль, у Мінску цяпер працуе адзіны парк экстрэмальных відаў спорту на вуліцы Сталетава.
Прадпрымальнік лічыць, што бізнес трымаецца на плаву з-за разумення справы: «Наўрад ці тыя, хто сам не адчуваў пад сабой усіх нюансаў руху веласіпеда, атрымліваў бы аддачу кліентаў і іх жаданне зноў звярнуцца да паслуг па рамонце ці набыць запчастку». Малады чалавек спадзяецца на развіццё экстрэмальнага веласіпеднага спорту ў Беларусі, што паўплывае на планы па пашырэнні сэрвісу.
Вераніка Малышчыц
nika_skat@sb.by
