Першацвет. Проза і паэзія маладых. Мiнск, Мастацкая лiтаратура, 2017.
«Натхненне нельга не падтрымлiваць. Таму i з’яўляюцца кнiгi, падобныя «Першацвету», — пiша Алесь Карлюкевiч, якi ўзначальвае рэдакцыйны савет гэтага незвычайнага зборнiка. Пад стылёвай вокладкай — творы пераможцаў Рэспублiканскага лiтаратурнага конкурсу «Першацвет». Сярод сотняў дасланых на конкурс вершаў, апавяданняў, эсэ былi адабраныя творы дзесяцi паэтаў i дзесяцi празаiкаў на рускай i беларускай мовах. Традыцыя, эксперымент, а якiя цiкавыя бiяграфii! Андрэй Якушаў — студэнт акадэмii музыкi, оперны спявак i кампазiтар, Наталля Баламут — студэнтка факультэта мiжнародных зносiнаў, Алiна Длатоўская займаецца арганiзацыяй дзiцячых фестываляў... Журы не магло не звярнуць увагу на апавяданне Алiны «Калядныя жаданнi», расказчыкам у якiм з’яўляецца... стары дом. Ён назiрае, як святкуюць каляды пакаленнi гаспадароў, як расце маленькая гаспадыня i як складана выбудоўваюцца яе адносiны з сябрам дзяцiнства, з якiм колiсь зрывалi цукеркi з каляднай ялiнкi. А тэма апавядання студэнткi тэхналагiчнага ўнiверсiтэта Дар’i Значонак «Леся» — гiсторыя кахання, якое пачалося ў сакавiку сорак першага года. Так што няпраўда, што маладых больш не цiкавiць ваенная тэма, яны проста раскрыюць яе па–свойму. Кацярына Карповiч таксама пiша пра каханне, але яно даўжынёй у жыццё i тысячы кiламетраў. Савецкая цыркачка Марына на гастролях пазнаёмiлася з мастаком з Кубы Хорхе... У вынiку спазняецца на свой самалёт i робiцца «невозвращенкой».
Кастрычнiк iграе па нотах
Самотнага Шумана.
У восенi — твар адзiноты
I водар мiнулага.
Гэта голас паэткi Iрыны Карэлiнай з Полацку, чые вершы ўзрушваюць асаблiвай рытмiкай i экспрэсiяй вобразаў. Будучая журналiстка Алiса Мiнiна з Асiповiчаў не менш дасканала валодае рытмiкай, здзiўляе гульнёй формаў i нечаканымi алюзiямi:
Ты i сам разбурыў наш апошнi мост —
Не руйнуй. Будзе дзень, будзе час, будзе пост —
Не раўнуй. Не глядзi ўглыб, не хiстай у бакi,
Не пытай у рыб, дзе канец ракi...
Зборнiк атрымаўся сапраўды цiкавым для чытання. I ёсць спадзеў, што ён станецца толькi першым з цэлай серыi.
Терри Гиллиам. Гиллиамески. Издательство АСТ, Москва, 2016.
«Предпосмертные мемуары», «Био(разложимая)графия», «Первая от первого лица в единственном числе биография–пейлиндром». Варианты названия биографической книги легендарного режиссера, актера, художника Терри Гиллиама. Книга переносит в сюрреалистический мир фильмов Гиллиама и, конечно, группы «Монти Пайтон». Гигантские ноги, давящие кусты роз, полицейские, отплясывающие канкан, чудища с лицами викторианских джентльменов... Впрочем, сама биография Терри сюрреалистична. «Папа нашел мне халтурку на стройке — подай–принеси, и еще я какое–то время работал в мясной лавке, разумеется, в самом низу пищевой цепочки: когда чистишь огромные бочки для соленой говядины (изнутри), понимаешь, что дальше падать некуда. Можно только подниматься». Вот будущий режиссер играет в детском театре, вымазывая себя зеленой краской для роли великана–людоеда. Вот пристраивается газетным художником и делит крохотную квартирку с домашним тараканом: «Тот обожал краску и частенько выползал обнюхать дощечку, на которой я смешивал оттенки». Впоследствии Гиллиам увековечит эту межвидовую дружбу в анимационном фильме «Время сказок»... В общем, странно, весело, саркастично — и невероятно красиво. Как все, что делает Гиллиам.
Издания для обзора предоставлены книжным магазином «Академическая книга», Минск, пр-т Независимости, 72.
Советская Белоруссия № 28 (25163). Пятница, 10 февраля 2017
