— Сёння на рынку жылля назіраюцца не зусім звычайныя з’явы. Кватэры няўхільна змяншаюцца ў цане. За першае паўгоддзе мінулага года кошт квадратнага метра ў камерцыйных новабудоўлях знізіўся на 16 працэнтаў. Кошт за метр жылля эканамкласа ў Мінску 1200 долараў, у прыгарадзе можна знайсці і за 800.
— Што датычыцца будаўніцтва жылля з дзяржпадтрымкай для чаргавікоў, то цана квадратнага метра не мянялася з канца 2014 года. Чамусьці людзі думаюць, што жылыя метры абавязкова павінны таннець, калі ўсё вакол даражэе. Гэта з вобласці цудаў. Стрымліванне кошту прыводзіць да вымывання абаротных сродкаў у нашых арганізацыях. Калі такая сітуацыя прадоўжыцца і далей, то хутка не будзе каму ўзводзіць дамы. А цана квадратнага метра ў нас ужо амаль зраўнялася з сярэдняй зарплатай: з 7 мільёнаў рублёў (крыху больш за 460 долараў) да 6 мільёнаў 800 тысяч (сярэдняя зарплата за чэрвень 2015-га). Вы гаварылі пра падзенне цэн на камерцыйнае жыллё. Так, прыватныя забудоўшчыкі вымушаныя зменшыць сваю рэнтабельнасць. Калі раней прыбытак у іх вылічаўся дзясяткамі працэнтаў, то цяпер ён меншы. Але ён усё роўна ёсць. Да таго ж ненамнога ўсё і патаннела. Калі кошт у доларах перавесці ў рублі, то ўбачыце, што камерцыйнае жыллё на самай справе падаражэла. 99 працэнтаў грамадзян не ў доларах жа зарплату атрымліваюць.
— Першапачаткова планавалася пабудаваць 5 мільёнаў квадратных метраў. З іх два з паловай з дзяржпадтрымкай. Потым планы зведалі карэкціроўку. Дык на які рэальны аб’ём летась удалося выйсці?
— У межах чатырох мільёнаў квадратных метраў. Гэта індывідуальнае, арэнднае жыллё, будаўніцтва на вёсцы, па дзяржзаказе і гэтак далей. Для льготнікаў летась было пабудавана прыкладна на адзін мільён менш, гэта значыць паўтара мільёна квадратных метраў. Дарэчы, столькі ж з дзяржпадтрымкай плануецца ўзвесці і ў 2016 годзе.
— Аб’ёмы падаюць, і гэта, вядома, адлюстроўваецца на будаўнічых арганізацыях. Як змяніць сітуацыю?
— Сёння ва ўсіх няпростыя часы. Аб’ёмы і праўда зменшыліся ў разы: інвестыцыйныя праграмы істотна скарочаныя, у насельніцтва грошай не хапае. Асабліва цяжка домабудаўнічым камбінатам, якія загружаны на 80 і менш працэнтаў. Яны і рады б працаваць на экспарт, але і там іх не асабліва чакаюць. Суседзі, расіяне, менш сталі будавацца. Хоць мы і ўзводзім там асобныя аб’екты ў розных рэгіёнах, але гэта істотна не вырашае праблемы загрузкі магутнасцяў. Кіраўніцтва нашых прадпрыемстваў імкнецца самастойна шукаць заказы. А калі не знаходзіць, то вымушана пераводзіць людзей на няпоўны працоўны тыдзень. Надзея ёсць. У прыватнасці, ёсць праекты ў Пскоўскай вобласці. Дасягнуты дамоўленасці аб узвядзенні квартала ў Калужскай вобласці. А гэта ў перспектыве прыкладна 360 тысяч “квадратаў”.
— У апошнія гады ўдалося вырашыць праблему даўгабудаў. Ці не можа яна абвастрыцца зноў?
— Асноўная прычына ўзнікнення даўгабудаў — не нечыя злачынныя намеры, а неплацяжы. Часта бывае, што людзі не ўносяць грошы або льготныя крэдыты своечасова банкамі не выдаюцца. Сёння даўгабудаў у краіне каля дзясятка. Гэтая лічба трымаецца апошнія месяцы: адны дамы паспяхова ўводзяцца ў эксплуатацыю, іншыя спазняюцца са здачай. Прынамсі, іх ужо не 150, як гэта было раней.
— Пакуль дзейнічае забарона на стварэнне новых ЖБСК. Надоўга гэта?
— Сапраўды, новыя жыллёва-будаўнічыя спажывецкія кааператывы не ствараюцца ўжо каля двух гадоў. Мы дапамагаем тым, што ўжо ёсць. А іх нямала, асабліва ў Мінску і Мінскай вобласці. Летась некалькі дзясяткаў ЖБСК пачалі будавацца, і да зімы дамы ўжо ўводзіліся ў эксплуатацыю. Новыя ЖБСК у агляднай будучыні фарміравацца не будуць.
— Некаторыя, кажуць, нават расфарміроўваюцца...
— Толькі па ініцыятыве саміх членаў ЖБСК. Калі, напрыклад, яны ўбачылі, што ўзвядзенне іх дома пачнецца не хутка, і заняліся пошукамі іншых варыянтаў паляпшэння жыллёвых умоў. Калі гэта чаргавікі, якія маюць права на дзяржпадтрымку, то іх цалкам задавольвае сістэма дзяржзаказу.
— Гэты механізм ужо да канца адладжаны?
— На ўсе сто працэнтаў. Толькі за І паўгоддзе 2015-га года па дзяржзаказе пабудавана 5158 кватэр. А гэта ў шэсць разоў больш, чым у 2014-м. Можна сказаць, што дзяржзаказ прыйшоў на змену ЖБСК — УКБы будуюць за льготныя крэдыты дамы і прадаюць іх чаргавікам.
— Дарэчы, наконт долевага будаўніцтва. У Расіі збіраюцца адмяніць гэтую форму як найбольш рызыкоўную.
— Мы нічога адмяняць не збіраемся. Летась, наадварот, дадаткова ўрэгулявалі ўсе дагаворныя адносіны, мінімізавалі на заканадаўчым узроўні рызыкі для дольшчыкаў. Для тых, хто вырашыць выйсці з будаўніцтва, выплаты заканадаўча прывязалі да стаўкі рэфінансавання Нацбанка. Гэта засцеражэ людзей ад істотных страт. Да таго ж у нас мала буйных арганізацый, здольных пабудаваць жыллё за свой кошт і толькі потым рэалізаваць яго на рынку. Акрамя таго, калі браць крэдыты ў банках, то новабудоўлі падаражэюць на 40 працэнтаў. Так што карэнных новаўвядзенняў у нас пакуль не плануецца.
Святлана Дзевяткова
Спадарожнікі на старце
Усяго гарадоў-спадарожнікаў, размешчаных у радыусе 60 км ад цэнтра, шэсць: Дзяржынск, Заслаўе, Лагойск, Смалявічы, Фаніпаль, Рудзенск. Апошні з іх і разглядаецца як самы аптымальны варыянт для рэалізацыі вялікіх планаў: развітая транспартная інфраструктура, ёсць шэраг прампрадпрыемстваў, дзе маглі б працаваць навасельцы...
— Вялікая ўвага нададзена развіццю мінскай агламерацыі, усяго, што звязана з развіццём гарадоў-спадарожнікаў, Кітайска-Беларускім індустрыяльным паркам і будаўніцтвам другой кальцавой дарогі. Усё гэта ўлічана пры распрацоўцы новага генеральнага плана, — адзначыў старшыня камітэта архітэктуры і горадабудаўніцтва Мінгарвыканкама Павел Лучыновіч.
Аднак генплан — гэта хоць і важная, але папера, і зусім яшчэ не новыя дамы, якія трэба пабудаваць. Пакуль, як вядома, у якасці “пробнага каменя” ўзведзены толькі адзін дом у Смалявічах. У канцы мінулага года на сесіі гарсавета разглядаўся бюджэт на 2016 год і, у прыватнасці, аб’ёмы фінансавання праектна-каштарыснай дакументацыі на мікрараён шматпавярховай забудовы ў Рудзенску. Там павінна з’явіцца 700 тысяч квадратных метраў жылля, або больш за 10 тысяч кватэр. Дарэчы, сваёй пастановай Урад абавязаў дзяржпрадпрыемствы і акцыянерныя таварыствы з 50-працэнтнай доляй дзяржуласнасці ў 2016-м пабудаваць 250 тысяч квадратных метраў жылля. З іх 180 тысяч — заданне для Мінска і Мінскай вобласці...
