Ponad dwa lata na Białorusi funkcjonuje krajowy system elektronicznego pobierania opłat na drogach, który jest unikalny na przestrzeni poradzieckiej
— Nowy schemat w porównaniu do pobierania ręcznego jest sprawiedliwszy — mówi menedżer do spraw komunikacji społecznej operatora systemu BelToll zagranicznej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością “Kapsch Telematic Services” Siergiej BURYJ. — Płatne drogi są podzielone na segmenty, średnio około 20 km, i właściciel samochodu płaci wyłącznie za tę odległość, którą przejechał. Ponadto taryfa jest stosowana w zależności od technicznie dopuszczalnej masy całkowitej i liczby osi pojazdu. Wszystkie charakterystyki techniczne czujniki wyznaczają automatycznie, gdy samochód przejeżdża pod stacją kontroli poboru opłat. Sposobów płatności są dwa: po przejeździe za pomocą kart paliwowych i zapłatą z góry. Pierwsza opcja jest szeroko stosowana przez przedsiębiorstwa samochodowe, które mają zdolność do pracy bezgotówkowo.
— Kto powinien płacić za przejazd na białoruskich drogach?
— Kierowcy samochodów, zarejestrowanych poza Unią Celną, w tym mikrobusy pasażerskie o technicznie dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, jak i kierowcy samochodów ciężarowych, autobusów i samochodów kempingowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.
— A jeśli kierowca postanowił przejechać za darmo i nie wziął urządzenie pokładowe?
— System na pierwszej stacji kontroli przyjmowania opłat wyliczy taki samochód, operatorzy sprawdzą go i zachowują informacje o naruszeniu w bazie danych, do której dostęp stale jest w Inspekcji Transportu. Pracownicy Inspekcji znajdują i zatrzymywają samochód bezpośrednio na drodze lub wysyłają na adres pocztowy właściciela pojazdu akt naruszenia porządku płatności za przejazd. W pierwszym przypadku do momentu dokonania płatności za przejazd samochód nie poruszy się z miejsca. W drugim przypadku sprawca jest zobowiązany w wyznaczonym terminie zapłacić za przejazd w większym rozmiarze. A to są duże kwoty — 260 euro za jeden przypadek przejazdu pod stacją kontroli bez urządzenia pokładowego (dla pojazdów o masie powyżej 3,5 tony). Jeśli po 2 godzinach po pierwszym przypadku taki przejazd będzie dokonany ponownie — dodaj tyle samo.
— Ale mogą być nieprawidłowości w działaniu systemu? Co robić w tym przypadku?
— Awarii technicznych w systemie, które nie pozwoliłyby mu w sposób właściwy wykonać swoją funkcję, nie bywa. Ale, po pierwsze, we wszystkich przypadkach urządzenie pokładowe natychmiast podaje pewien sygnał, informując kierowcę, że coś jest nie tak. Przy tym zalecamy od razu dzwonić do dyspozytora na infolinię. Jest jakiś problem czy nie ma, dyspozytor zrozumie. W tym przypadku zwrócenie się użytkownika na infolinię, jeśli transakcja nie przeszła z powodu awarii technicznej urządzenia płatności elektronicznej, odpowiedzialność kierowcy przestaje. Bez zwrócenia się na niego czeka późniejszy długi proces z Inspekcją Transportu, który prawdopodobnie zakończy się nie na jego korzyść. Po drugie, inteligentne technologie, na podstawie których został stworzony nasz system, pozwalają na odzyskanie informacji już na kolejnej stacji płatności, która automatycznie przywróci transakcję poprzedniej “ramki”.
— Kim są główni użytkownicy białoruskich dróg płatnych?
— Około 50,5% — to krajowi kierowcy, około 13 — Rosjanie, 10 — Polacy, około 9 — Ukraińcy, jeszcze 7 — Litwini i 10,5% — inni.
Gierman Moskalenko
Informacja
Inteligentne systemy transportowe elektronicznego poboru opłat spółki “Kapsch Telematic Services”, podobne do białoruskiego, działają w Austrii, Czechach, Polsce, Republice Południowej Afryki. Poszczególne rozwiązania są wykorzystywane w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Kanadzie, Australii, Francji, Szwecji i wielu innych krajach w Europie, Azji, Ameryce Łacińskiej, w sumie ponad 280 projektów w 41 krajach świata. Rosja, Kazachstan i inni sąsiedzi są aktywnie zainteresowani doświadczeniem Białorusi w stworzeniu krajowego systemu płatnych dróg.
Do pierwszego sierpnia 2014 roku, oprócz trasy M-1/E-30, sieć płatnych dróg zawierała odcinki dróg: M-2 (Lotnisko Krajowe-Mińsk), M-3 (Mińsk-Witebsk), M-4 (Mińsk-Mohylew), M-5 (Mińsk-Homel), M-6 (Mińsk-Grodno-Bruzgi), czyli w sumie 933 km. Od pierwszego sierpnia 2014 roku do systemu dodano jeszcze 256 km tras: M-7 (Mińsk-Oszmiana-Kamienny Log) i R-1 (Mińsk-Dzierżyńsk). I łączna długość dróg płatnych na Białorusi wzrosła do 1189 km.
