Да 130-х угодкаў класіка беларускай літаратуры ладзіліся адметныя мерапрыемствы, а ў дзень яго нараджэння ў Мінску ўскладаліся кветкі да помніка Якубу КоласуНа трэцяга лістапада — юбілей Якуба Коласа — сёлета прыйшлася і Змітраўская субота, ці Дзяды. У такі час на Беларусі спрадвеку ўшаноўваюць продкаў: наведваюць іх магілы, памінаюць імёны ў храмах на ўрачыстых набажэнствах, памінальныя вячэры ладзяць. Лічыцца ў народзе, што духі продкаў, Дзяды, хоць і недзе ў нябёсах вякуюць, але заўжды — побач з намі. А ў гэты восеньскі час яны, сцвярджаюць старажылы, асабліва блізка, і варта жыць у згодзе з Дзядамі, каб мець іх нябесную падтрымку ў зямных нашых справах. То і Канстанцін Міхайлавіч, думалася мне, таксама заняў сваё пачэснае месца ў тым вялікім светлым вечы продкаў, што засцерагаюць ад бездухоўнасці Бацькаўшчыну, свой род і ўвесь наш народ.
Цікава, што ў абложаным цяжкімі хмарамі небе ў Дзень Якуба Коласа здараліся высокія прасветы — быццам ладзілася нябачная сувязь паміж небам і зямлёй. І калі шматлюднай грамадою Беларусь ушаноўвала Песняра, урачыста ўскладваліся кветкі да помніка Якубу Коласу на плошчы яго імя ў Мінску — праз хмары прабіваліся сонечныя промні. Дарэчы, усе даследчыкі звяртаюць увагу, як шмат увагі надаваў класік у творчасці і сонцу, і небу. А жывапісец Уладзімір Сулкоўскі, ствараючы серыю карцін, прысвечаных Коласаўскім мясцінам, менавіта неабсяжным небам сімвалізаваў высокі сэнс творчасці Майстра.
Што ж, дзякуючы творам Якуба Коласа для ўдумлівага чытача становіцца яснейшым як разуменне душы народнай, так і свайго месца ў жыцці. Многія радкі Песняра сталі крылатымі фразамі. Мне ж у пару, калі не ўсё ладзіцца, дапамагае ўсталяваць душэўную раўнавагу коласаўскае “Дымам пойдзе ўсё ліхое!”. А знакамітыя словы-напеў “Мой родны кут, як ты мне мілы!” смела можна лічыць адным з неафіцыйных гімнаў нашых суайчыннікаў з замежжа. Дарэчы, у многіх беларускіх суполках прайшлі вечарыны ў гонар 130-х угодкаў Якуба Коласа, імпрэзы будуць ладзіцца да канца года. Газета расказвала пра вялікае свята ў гонар Песняра на Стаўбцоўшчыне, на светлым беразе яго маленства. Варта аддаць належнае найперш супрацоўнікам Дзяржаўнага літаратурна-мемарыяльнага музея Якуба Коласа на чале з дырэктарам Зінаідай Камароўскай, якія сёлета шмат папрацавалі. І члены рэспубліканскага аргкамітэта, які ўзначальвае намеснік Прэм’ер-Міністра Беларусі Анатоль Тозік, зрабілі нямала для таго, каб годна ўшанаваць у Беларусі і за яе межамі памяць пра сёлетніх юбіляраў — Якуба Коласа і Янку Купалу. Святочных мерапрыемстваў праходзіла нямала, у тым ліку і ў замежных установах Беларусі. Шчырую ўвагу да Песняроў, іх творчасці праяўлялі журналісты, навукоўцы. Выдаваліся кнігі, праводзіліся навуковыя канферэнцыі, рэспубліканскія святы паэзіі, добраўпарадкаваны тэрыторыі шэрагу аб’ектаў, звязаных з жыццём і творчасцю Купалы і Коласа.
Як паведамілі ў Коласаўскім музеі, да юбілею былі заключаны дамовы аб творчым супрацоўніцтве і абмене выстаўкамі з партнёрамі з замежжа: Музеем зямлі Хэлмінскай і Літаратурным музеем Уладзіслава Бранеўскага (гарады Хэлмна і Варшава, Польшча), Дзяржаўным гісторыка-літаратурным і прыродна-ландшафтным музем-запаведнікам А. Пушкіна “Міхайлаўскае” (Расія), Літаратурным музеем Аляксандра Пушкіна (г. Вільнюс, Літва). Сёлета падноўлены фасад будынка Коласаўскага музея, рэканструявана мемарыяльная сядзіба паэта ў Мінску, папрыгажэлі мемарыяльныя аб’екты філіяла музея ў Стаўбцоўскім раёне: Акінчыцы, Альбуць, Смольня, Ласток. І шэраг значных мерапрыемстваў ладзіўся, пра якія мы ўжо расказвалі і яшчэ будзем расказваць. Бо хоць юбілей ужо прайшоў, але год Якуба Коласа — прадаўжаецца.
Іван Ждановіч
На здымках:
Кветкі да помніка Якубу Коласу ў Мінску ў дзень юбілею
