Była to druga oficjalna wizyta na Białorusi. Pierwsza odbyła się trzy lata temu. W 2007 roku w Baku gościła białoruska delegacja na czele z Aleksandrem Łukaszenką. Mając na uwadze, że w ciągu tych kilku lat z wizytami przyjeżdżali premierzy i spikerzy, możemy odnotować bardzo intensywny dialog między Białorusią i Azerbejdżanem. Prezydent Białorusi w Mińsku przyznał się, że przygotowując mowę powitalną, wspominając wszystkie poprzednie spotkania z Ilchamem Alijewem, zadał sobie pytanie: “Na czym polega specyfika białorusko-azerbejdżańskich stosunkуw?”— Zdarza się czasami, że jedno państwo ma potencjał, drugie go ma, a razem nic im nie wychodzi — rozważał Aleksander Łukaszenko. — Praktycznie wszystko, co uzgodniliśmy, jest wykonywane.
— Przy tym terminowo i solidnie — dodał Ilcham Alijew.
Wynikiem jest trzykrotny wzrost wymiany handlowej między Białorusią i Azerbejdżanem przez ostatnie trzy lata. Zwłaszcza ważne jest zwiększenie o 9 procent w bieżącym roku. Rzadki wskaźnik na tle światowego spadku gospodarczego.
Skąd takie liczby? Ze wspуlnych projektуw. W Giandżyńskim Zakładzie Samochodowym ruszył montaż białoruskich ciągnikуw i ciężarуwek. Trwają negocjacje w sprawie wind i dźwigуw. Założenie nowych przedsiębiorstw potrzebuje trwałego podłoża finansowego. W Mińsku rozmawiano o nawiązaniu bezpośrednich kontaktуw między systemami bankowymi dwуch państw.
Mimo wszystko dwustronna wymiana handlowa na razie nie dorуwnuje stosunkom strategicznym, budowanym dziś przez Mińsk i Baku. Przez ostatni rok osiągnęliśmy kwotę w wielkości 112 milionуw dolarуw. Prezydenci są przekonani, że w najbliższych latach ten wskaźnik może zwiększyć się do pуł miliarda.
Ilcham Alijew przyjechał do Mińska z dużą delegacją ministrуw, ktуrzy reprezentowali prawie wszystkie branże gospodarki. I nie tylko. W rezydencji prezydenta Białorusi podpisano porozumienia o wspуłpracy w zakresie bezpieczeństwa narodowego, edukacji, między strażą graniczną. Według Aleksandra Łukaszenki, białorusko-azerbejdżańskie stosunki opierają się nie na przejściowych korzyściach, lecz na interesach narodowych. “Powinniśmy usprawnić mechanizmy instytucjonalne i koordynacyjne” — podkreślił.
Prezydent Białorusi zaznaczył, że w chwili obecnej owocnie pracuje białorusko-azerbejdżańska komisja ds. wspуłpracy handlowo-gospodarczej. Należy jednak stymulować także inne formy wspуłdziałania. Przykładowo można powołać radę wspуłpracy biznesowej, w ktуrej skład wejdą znani biznesmeni. Zalecenia rady pomogą stworzyć dogodne warunki inwestycyjne w naszych krajach.
Jeśli chodzi o sprawy międzynarodowe będące na porządku dziennym, Aleksander Łukaszenko opowiedział koledze z Azerbejdżanu o ostatnich spotkaniach z politykami państw Unii Europejskiej oraz swojej wizycie na Ukrainie. “Możemy realizować wspуlne projekty” — prezydent Białorusi podczas oficjalnej części spotkania nie mуwił o szczegуłach, powiedział jedynie, że liczy na poparcie Baku. Dziennikarze po negocjacjach doszli do wniosku, że prawdopodobnie chodzi o wspуłpracę w zakresie energetyki i o Partnerstwo Wschodnie.
O stanie energetyki Aleksander Łukaszenko wypowiedział się w wywiadzie dla azerbejdżańskiej agencji prasowej. “Rosja jest przyjaznym dla nas państwem, jednak dywersyfikacja jest potrzebna. Nie możemy zależeć od dostaw surowcуw z jednego kraju. Przemyśleliśmy trasy dostaw ropy naftowej przez terytorium Ukrainy, długo rozmawialiśmy o tym z prezydentem tego państwa, rуwnież podczas ostatniego spotkania — powiedział białoruski prezydent. — Aktualnie cena eksportowa azerbejdżańskiej ropy naftowej jest zbyt wysoka. Mniejsze są korzyści gospodarcze na drugim końcu rurociągu — w rafineriach. To na razie... Dostawy rurociągiem Odessa — Brody — takie rozwiązanie jest możliwe. Bez większych problemуw możemy dostarczyć do Mozyrza kaspijską ropę naftową. Musimy oczywiście brać pod uwagę ten fakt, że będzie to ingerencja w ukształtowany już rynek. Państwa od dawna prowadzą tu handel, istnieją pewne powiązania. Proces nie jest łatwy. Dlatego rozważamy rуżne opcje, jak tylko dojdziemy do porozumienia i będzie uzasadnione gospodarczo, natychmiast zaczniemy realizować ten projekt. Istnieje zainteresowanie Azerbejdżanu, państw nadkaspijskich, Ukrainy i Białorusi”.
Słuszne okazały się prognozy na temat Partnerstwa Wschodniego. W podpisanej deklaracji mуwi się, że Białoruś i Azerbejdżan będą koordynować działalność w ramach nowej inicjatywy Unii Europejskiej. Strony zamierzają wymieniać doświadczenie w zakresie europejskiej integracji.
Ignacy Kowalow
