Спектакль “Кароль памірае” паказалі вучні рэжысёрскай лабараторыі мастацкага кіраўніка тэатра імя Я. Вахтангава Рымаса Тумінаса.Упершыню ў форуме прынялі ўдзел усе тры тэатры Магілёўскай вобласці — магілёўскі драматычны, тэатр лялек, а таксама тэатр драмы і камедыі імя Дуніна-Марцінкевіча з Бабруйска з іранічнай пастаноўкай “Лондан” Алены Сілуцінай па п’есе Максіма Дасько. І такая актыўнасць мясцовых тэатраў у агульным фестывальным працэсе не можа не радаваць. Несумненна, гэтаму спрыяе міжнародны тэатральны форум, які праходзіць у Магілёве ўжо на працягу дванаццаці гадоў.
Што добра, а што дрэнна ў праграме, на гэты раз вырашалі самі гледачы. Ніякія тэатральныя аўтарытэты не ўплывалі на іх успрыманне спектакляў, ніхто “не звяртаў у сваю веру”. На фестывалі былі прадстаўлены як пастаноўкі вялікай формы — з уражлівай пластыкай і музыкай, такія як “Халстамер. Гісторыя каня” Тбіліскага дзяржаўнага акадэмічнага рускага драматычнага тэатра імя А.С. Грыбаедава, так і зусім камерныя: “Лондан” Магілёўскага абласнога тэатра драмы і камедыі імя Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, “Саша, вынесі смецце” Беларускага дзяржаўнага маладзёжнага тэатра, “Сіняя-сіняя” Магілёўскага тэатра лялек.
На адкрыцці нямала здзівіў Расійскі дзяржаўны акадэмічны тэатр драмы імя Фёдара Волкава з Яраслаўля. Ён прадставіў спектакль “Месяц у вёсцы”, пастаўлены Яўгенам Марчэлі. Рэжысёр, які ў гэтыя дні выпусціў у маскоўскім Тэатры нацый “Навальніцу” Аляксандра Астроўскага, змахнуў з п’есы Івана Тургенева ўвесь рамантычны флёр. Марчэлі абвастрыў адносіны герояў, зрабіў іх больш “выпуклымі”, дадаў гратэску. У нейкі момант здаецца, што амаль эстрадная эксцэнтрыка перамагае сутнасць дзеяння. Але ў другім акце “Месяц у вёсцы” нечакана накіроўваецца да вяршыняў высокай драмы. У чым у першую чаргу заслуга дзвюх таленавітых актрыс Анастасіі Святловай і Марыі Палумогінай. Дарэчы, у гэтым годзе Яўген Марчэлі зноў намінаваны на “Залатую маску” за пастаноўку паводле Чэхава “Чайка. Эскіз”.
Фота прадстаўлена ўдзельнікамі фестывалю
Галоўны рэжысёр Магілёўскага абласнога тэатра лялек Ігар Казакоў на гэты раз прапанаваў монаспектакль “Сiняя-сiняя” па матывах аповеду Уладзіміра Караткевіча. Выконвае яго лаўрэат Нацыянальнай тэатральнай прэміі, акцёр Мікалай Сцешыц. Жанр рызыкоўны — “галюцынацыя”. У невялікай зале малой сцэны тэатра Казакову ўдалося стварыць свой уласны свет — вынаходлівы і кранальны. Мікалай Сцешыц, якога мы бачылі ў асноўным у эксцэнтрычных ролях, тут паўстае як тонкі і лірычны персанаж.
Тэатр юных гледачоў імя А.А. Бранцава з Санкт-Пецярбурга здзівіў сур’ёзным і ўзважаным трактаваннем знакамітай псіхалагічнай драмы “Дарагая Алена Сяргееўна” Людмілы Разумоўскай пра маральнае і трагічнае супрацьстаянне вучняў і настаўніцы. Спектакль выкананы дакладна, сур’ёзна. Тут вельмі змястоўнае акцёрскае існаванне без усялякіх хітрыкаў.
Тыя, каму хацелася пачуць узважаную прафесійную ацэнку, маглі наведаць абмеркаванні спектакляў, якія праходзілі кожную раніцу ў канферэнц-зале ўтульнай гасцініцы “Магілёў”.
— Ведаеце, у кожнага падыходу да арганізацыі фестывалю ёсць свае станоўчыя і адмоўныя бакі, — лічыць вядомы драматург і літаратуразнавец Сяргей Кавалёў. — Калі ёсць журы, ёсць і інтрыга. Спектаклі паказваюцца, ацэньваюцца, але часам вынікі падводзяць не толькі па эстэтычных крытэрыях. Умешваюцца асабісты густ, сімпатыі і антыпатыі, і гэта псуе ўражанне. Часам думка журы разыходзіцца з думкай гледачоў. Калісьці на фестывалі было і маладзёжнае, і прафесійнае журы. Гэта было цікава.
Пра тое, што фестываль можа вярнуць конкурсны падыход, пад заслону форуму абвясціў дырэктар Магілёўскага абласнога драматычнага тэатра Андрэй Новікаў:
— Я разумею, што ў прысутнасці конкурсу на фестывалі ёсць рацыянальнае зерне — у першую чаргу гэта стымул для акцёраў і рэжысёраў. Аднак перш чым прымаць канчатковае рашэнне па конкурсе, неабходна прадумаць усе дэталі, улічваючы асаблівасці нашага фестывалю. Галоўная з іх у тым, што гэта пляцоўка эксперыментальнага маладзёжнага тэатра, і пастаноўкі, прадстаўленыя на ёй, часта вельмі складана ацэньваць. Магчыма, будзе асноўная конкурсная праграма, якую дапоўняць пазаконкурсныя спектаклі.
ДАВЕДКА “НГ”
Дзесяць гадоў на фестывалі “М@rt.кантакт” працавала прафесійнае журы, якое вызначала пераможцаў у некалькіх намінацыях, у тым ліку “Лепшы спектакль”. Так, у 2014 годзе галоўны прыз атрымала пастаноўка “Містрас” Дзяржаўнага Вільнюскага малога тэатра. У 2015-м пераможцаў вызначала толькі маладзёжнае журы. Яно прысудзіла перамогу спектаклю “Аднойчы мы ўсе будзем шчаслівыя” Цэнтра імя У. Меерхольда. Наступныя два гады пераможцаў на форуме не вызначалі.
Тым не менш у гэтым годзе праводзілася галасаванне гледачоў. Лепшым спектаклем яны назвалі гумарыстычную музычную пастаноўку з Ерэвана “Калі б я быў Папам” Айка Петрасяна.
