Przedszkolaki w Oszmianie uczą “zielonego” zachowania osoby starsze, i robią to w taki sposób, że publika nagradza ich owacją i długo nie chce wypuszczać...
- W Grodnie uczniowie przedszkola organizują spektakl o Kołobku inaczej, w sposób energetycznie efektywny i zbierają pełne sale...
- W Witebsku uczniowie college`u opracowują unikalną dla Białorusi witrynę internetową o oszczędności energetycznej, rapują na temat efektywności energetycznej i samodzielnie instalują ekrany zagrzejnikowe, żeby na ich uczelni zrobiło się cieplej...
- “Pogotowie energetyczne” spieszy z pomocą we wszystkich państwowych kanałach telewizyjnych i jest już dobrze rozpoznawalne wśród mieszkańców Białorusi...
Wszystkie te wydarzenia łączy projekt Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju “Opracowanie integrowanego podejścia do poszerzania programu oszczędności energetycznej” (www.energybel.by), finansowany przez Unię Europejską a narodową agencją wykonującą jest Departament Efektywności Energetycznej przy Państwowym Komitecie Normalizacyjnym Republiki Białoruś (Gosstandart). Jak twierdzi kierownik projektu Siergiej Nikitin, skrócona nazwa projektu brzmi “Efektywność energetyczna w szkołach” dobrze wyraża jego sens: promocja idei oszczędności energetycznej poprzez realizację rozmaitych efektywnych energetycznie przedsięwzięć na uczelniach.
Dotacje celowe były przeznaczone czterem uczelniom, które zostały wybrane na podstawie konkursu. Na początku realizowania projektu w 27 uczelniach obwodu mińskiego, witebskiego i grodzieńskiego zostały przeprowadzone audyty energetyczne, wyniki których uzasadniły konieczność cieplnej modernizacji budynków i sprzętu. Potem wśród tych uczelni został przeprowadzony konkurs inicjatyw projektowych, zgodnie z wynikiem których, podsumowując audyty energetyczne, zostały wybrane cztery obiekty pilotowe: szkoła średnia nr 4 w mieście Dzierżyńsk, przedszkole nr 6 w mieście Oszmiana, przedszkole nr 45 w mieście Grodno i Witebski Państwowy Zawodowo-Techniczny College Budowy Maszyn im. M.F. Szmyriowa.
Kierownik projektu “Efektywność energetyczna w szkołach” Siergiej Nikitin
Ale i te uczelnie, które nie zostały zwycięzcami konkursu, również wygrały. Przecież audyty energetyczne, finansowane przez projekt, były przeprowadzone przez certyfikowanych specjalistów i zawierali w sobie wszystkie etapy standardowego badania. Zgodnie w wynikami audytu energetycznego były wydane zalecenia do realizacji energetycznie oszczędnych przedsięwzięć. W ten sposób po przeprowadzeniu audytu energetycznego każda szkoła, przedszkole, college zaoszczędziły budżetowe pieniądze.
Oprócz tego projekt nauczył przedstawicieli uczelni sporządzać zgłoszenia do udziału w konkursie inicjatyw według standardu Unia Europejska/Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, argumentować przyszły wynik i wybór na korzyść swojej szkoły, przedszkola, college`u. W wyniku dzisiaj te uczelnie mają wszystkie dokumenty, niezbędne w sprawie samodzielnego poszukiwania finansowania dla przeprowadzenia cieplnej modernizacji swoich budynków i sprzętu. Żeby ułatwić to zadanie, projekt zorganizował okrągły stół w sprawie poszukiwania dofinansowania dla realizacji projektów w zakresie efektywności energetycznej i ekologii.
Warto zaznaczyć, że na czterech wybranych zgodnie z wynikiem konkursu uczelniach dzisiaj jest realizowany standardowy zestaw przedsięwzięć ukierunkowanych na zachowanie oszczędnościowe energetycznie w ramach cieplnej modernizacji swoich budynków. To ocieplanie ścian i dachu, wymiana okien na energooszczędne, instalacja energooszczędnego oświetlenia. Jednak, zaznacza Siergiej Nikitin, w ramach projektu są wprowadzane i takie stosunkowo nowe, ale stopniowo nabierające na popularności na Białorusi technologie, jak wyposażenie obiektów w kolektory słoneczne do podgrzewania wody i systemy wentylacyjne z rekuperacją ciepła.
Oprócz strony technicznej podczas realizacji projektu ważna jest też strona edukacyjna. Mówimy o wciągnięciu mieszkańców w realizację efektywnych energetycznie przedsięwzięć i wprowadzeniu kursów efektywności energetycznej na uczelniach. Te przedsięwzięcia powinny zmienić model zachowania niektórych ludzi w codziennym życiu, wyrobić nawyk używania niektórych prostych środków efektywności energetycznej w strefie mieszkalnej i produkcyjnej.
Studenci Witebskiego College’u Budowy Maszyn demonstrują własne opracowania
Tymczasem, poprzez projekt był organizowany cykl treningów dla grupy nauczycieli uczelni. Dzisiaj ci pedagodzy dzielą się zdobytą wiedzą i doświadczeniem ze swoimi kolegami w ramach różnych imprez edukacyjnych. Jest przygotowywany do ukazania się w druku podręcznik z autorskimi materiałami z nauczania efektywności energetycznej podczas zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych.
W propagowaniu idei efektywności energetycznej inicjatorzy projektu starają się znaleźć kreatywne podejście. Tym bardziej, że jednym z podstawowych celów jest edukacja uczniów, studentów a nawet przedszkolaków. Nie bez skutku był wykreowany koncept “Pogotowia energetycznego”, który poprzez animacje, komiksy, książki-malowanki w dostępnej formie wyjaśnia znaczenie wprowadzanych technologii, pokazuje zalety wykorzystywania odnawialnych źródeł energii.
Razem z administracją obiektów pilotażowych projekt “Efektywność energetyczna w szkołach” organizuje zwykłe imprezy popularyzujące “zielony” tryb życia. Na przykład, przedszkolaki w Oszmianie zaprzyjaźnili się z lokalnymi “Elektrycznymi sieciami” i dzięki organizowanym w zakładach wycieczkom, teraz wiedzą, skąd się bierze prąd elektryczny. Swoja wiedzą w zakresie efektywności energetycznej i energooszczędności dzieci dzielą się z osobami starszymi a tak samo z osobami niepełnosprawnymi w lokalnym centrum pomocy socjalnej. Tutaj, bez przesady, przy pełnej sali odbywają się niezwykłe szkolenia z wykorzystaniem współczesnych metodyk. Wykorzystywane są inscenizacje teatralne, numery taneczne z rozmaitymi rekwizytami, parodyjne układy sceniczne, inscenizacje baśni. Według widzów, którzy długo nie chcą wypuszczać młodych artystów, taka edukacja zawiera w sobie wiele pozytywnej energii. A propos, dopóki przedszkolaki zajmowały się popularyzowaniem efektywnego energetycznie trybu życia, pracownicy “Oszmiańskich sieci elektrycznych” zainstalowali w przedszkolu energooszczędne oświetlenie, przydzielone w ramach projektu.
W Grodnie wielkie zainteresowanie wzbudził “efektywny energetycznie remake” popularnej bajki “Kołobok”, zrealizowanej przez przedszkolaków i wychowawców, przedstawiających obiekt pilotażowy projektu. Spektakl został zorganizowany razem z lokalną jednostką Czerwonego Krzyża dla dzieci niepełnosprawnych. Wkrótce inscenizacja teatralna “Jak Kołobok szukał sposobu na oszczędzanie” otrzymała dyplom obwodowego etapu IX republikańskiego konkursu projektów w zakresie ekonomii i oszczędności “Energomaraton-2015” w nominacji “Widowisko kulturalne propagujące efektywne i racjonalne wykorzystywanie zasobów energetycznych”. Teraz projekt jest przygotowywany do profesjonalnego nagrania wideo spektaklu w celu wyjścia edukacyjnego filmu o metodykach nauczania w zakresie efektywności energetycznej w przedszkolach.
Poranek na temat efektywności energetycznej w przedszkolu nr 6 w Oszmianie
Z uczniami innego obiektu pilotażowego projektu, można razem rozwiązywać nie tylko zadania edukacyjne, ale też techniczne. Studenci Witebskiego Państwowego Zawodowo-Technicznego College`u Budowy Maszyn im. M.F. Szmyriowa — za małą pomocą ekspertów projektu — faktycznie samodzielnie zainstalowali ekrany zagrzejnikowe we wszystkich korpusach college`u. Jak wyjaśnia Siergiej Nikitin, wydatki, które stanowią 7 milionów rubli, opłacą się już po pół roku. “Straty ciepła skrócą się o 3-4%, a średnia temperatura powietrza podniesie się o jeden stopień. W ten sposób, organizacja tego energooszczędnego przedsięwzięcia pozwoli na coroczne oszczędzanie 12 milionów rubli” — on przedstawił sprzyjającą perspektywę.
College im. M.F. Szmyriowa przygotowuje kadrę roboczą, która będzie pracować w niejednej branży. Posiadanie wiedzy i nawyku w zakresie energooszczędzania pomoże uczniom w przyszłości wprowadzać nowe technologie w zakładach pracy. Nawiasem mówiąc, zespół koledżu zwyciężył w konkursie “Energomaraton-2014” w nominacji “Lepsze uczelnie tworzące system pracy w zakresie energooszczędzania”. W celu systematyzacji zdobytego doświadczenia przez wykładowców college`u została stworzona witryna internetowa “Stworzymy przyszłość razem” (http://energo.vgpl1.by/), która zawiera unikalną ilość oryginalnych materiałów na temat oszczędności energetycznej, wychowania ekologicznej świadomości.
W szkole średniej nr 4 w mieście Dzierżyńsk, która tez została obiektem pilotażowym projektu, w ramach własnej inicjatywy przeprowadzają festiwal pomysłów pedagogicznych “W drodze do oszczędności”. Do uczestniczenia w nim są aktywnie przyciągane inne uczelnie miasta. Tutaj też z kolei jest doceniane twórcze podejście. Na przykład, uczniowie starszej klasy nagrali wideo, w którym zostały przedstawione wyniki sondy przeprowadzonej wśród swoich rodziców na temat oszczędnego zużycia gazu, wody, ciepła i energii elektrycznej w życiu codziennym. W innym wideo ojciec jednego z uczniów zaprezentował zainstalowane na swoim domu kolektory słoneczne do podgrzewania wody i udowodnił racjonalność ich wykorzystywania w rodzinie.
Jeszcze jeden ważny komponent projektu “Efektywność energetyczna w szkołach” — kwalifikowanie terytorialnie zorientowanego rozwoju w związku ze stabilnym gospodarowaniem zasobami energetycznymi na poziomie lokalnym. Według eksperta projektu Walentyny Stałygo, terytorialnie zorientowany rozwój daje możliwość ciasnej współpracy z tymi, dla kogo przede wszystkim jest realizowany projekt. Pracować nie “dla” lokalnej społeczności, a “razem” z nimi.
— My jeszcze jesteśmy przyzwyczajeni czekać, aż ktoś nam da pieniądze — mówi kierownik projektu Siergiej Nikitin — a jak nie da, to będziemy siedzieć czasem z dziurawym dachem i przeciągami. Terytorialnie zorientowany rozwój pomaga wykazać się inicjatywą, znaleźć pieniądze i możliwości.
Jeszcze jeden ważny moment. Dzisiaj przez projekt Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju “Opracowanie integrowanego podejścia do poszerzania programu oszczędności energetycznej” na podstawie wszystkich obiektów pilotażowych zostały stworzone społeczne rady konsultacyjne. Przy pomocy Wydziału Obiektów Inwestycyjnych (OKS) miejscowa władza wykonawcza, przedstawiciele społeczności lokalnej — nauczyciele, rodzice, dziennikarze, przedstawiciele biznesu są zaangażowani w proces planowania i regularnego monitorowania tego, jak jest realizowany projekt. “Praca jest realizowana “z góry na dół”, kiedy społeczność lokalna nie tylko otrzymuje gotowy produkt, lecz aktywnie uczestniczy w procesie tworzenia. Podczas realizacji projektu, niewątpliwie, powstają i będą powstawały różne pytania. Funkcja społecznych rad konsultacyjnych właśnie polega na tym, aby znajdować warianty operatywnego rozwiązywania takich pytań. W tym też pożyteczne doświadczenia, bagaż których staje się bezcennym ciężarem.
Władimir Wielichow
