Nawet ci, kogo w ogуle nie obchodzi biznes, nie s± obojкtni wobec systemu podatkowego. Zwіaszcza, je¶li chodzi o opodatkowanie dochodуw. Dlatego inicjatywa Ministerstwa Finansуw dotycz±ca zmiany od przyszіego roku stawki podatku dochodowego to jeden z najbardziej aktualnych tematуw.Propozycjк Ministerstwa Finansуw moїna nazwaж rewolucyjn±. Obecnie ludno¶ж Biaіorusi pіaci podatek dochodowy wedіug progresywnej skali. Poziom odpisуw moїe wynosiж 9, 15, 20 i 30 procent — w zaleїno¶ci od objкto¶ci dochodуw otrzymanych w ci±gu roku. Do niedawna taki tryb w rz±dzie uwaїano za sprawiedliwy. “Kto wiкcej zarabia, powinien wiкcej odpisywaж do budїetu” — ta formuіa, wydawaіo siк, idealnie pasowaіa do zasad spoіecznie orientowanej gospodarki. Przy tym na korzy¶ж obowi±zuj±cej skali przemawiaі argument, iї mimo wysokiej maksymalnej stawki ¶rednio biaіoruski podatnik odpisuje do budїetu 11 procent swojego dochodu. Formalnie ten wskaјnik jest mniejszy od rosyjskiego, gdzie jak wiadomo od kilku lat obowi±zuje pіaska 13-procentowa skala.
Dlaczego Ministerstwo Finansуw proponuje stosowaж jednolit± stawkк podatku — 12 procent?
Chodzi o to, їe wielu ekspertуw mуwi o powaїnych wadach progresywnego systemu. Teraz te wady hamuj± rozwуj gospodarki. Prezes Biaіoruskiego Zwi±zku Przedsiкbiorcуw Aleksander Kalinin w rozmowie zwrуciі uwagк na pewn± rzecz: “Wielu najbardziej wykwalifikowanych specjalistуw i przedsiкbiorcуw pіaci na Biaіorusi 30-procentowy podatek. To duїo. To zmusza wpisywaж do rejestru swуj interes lub zatrudniaж siк w o¶ciennej Rosji, gdzie stawka podatku dochodowego niezaleїnie od objкto¶ci dochodуw wynosi 13 procent. Inna droga — ukrywanie swoich realnych dochodуw i wypіata wynagrodzenia w “kopercie”. Czy rz±d jest zainteresowany stymulowaniem szarej strefy?”
Zdaniem ministra finansуw Andrzeja Charkowca, 12-procentowa pіaska skala pomoїe w rozwi±zaniu takich problemуw. Aby najbiedniejsza warstwa ludno¶ci nie ucierpiaіa, wniesiono propozycjк istotnego zwiкkszenia minimum dochodуw zwolnionego z podatku. W wyniku, wedіug kalkulacji Ministerstwa Finansуw, dziкki przej¶ciu na 12-procentow± skalк do dyspozycji ludno¶ci w przyszіym roku moїe zostaж okoіo 600 miliardуw rubli (okoіo 285 milionуw dolarуw USA) dodatkowo. Opodatkowanie dochodуw obywateli na Biaіorusi bкdzie nawet bardziej lojalne niї w Rosji. Dodatkowy plus: uproszczenie, dziкki stosowaniu jednolitej stawki, prowadzenia ksiкgowo¶ci. To jest szczegуlnie aktualne dla biznesu. Skomplikowany system opodatkowania czкsto krytykowano. Teraz Ministerstwo Finansуw wychodzi z inicjatyw± uproszczenia administrowania podatkowego, miкdzy innymi od przyszіego roku planuje siк wprowadzenie jednolitego podatku od sprzedaїy i usіug. Obecnie maksymalna stawka podatku od usіug wynosi 10 procent. Podatek od sprzedaїy detalicznej oblicza siк wedіug stawki w wielko¶ci 5 procent. Od towarуw z trzecich krajуw — 15 procent. Od 2009 roku planuje siк wprowadzenie jednolitego 5-procentowego podatku od sprzedaїy i usіug. Oprуcz uproszczenia ksiкgowo¶ci gwarantuje to wszystkim producentom rуwne warunki konkurencyjne na rynku.
Wedіug Andrzeja Charkowca w najbliїszym czasie zostanie zniesionych 20 pіatno¶ci. Po tym zostanie 27, w tym regularnych — 6.
Oprуcz uіatwienia obrotu dokumentуw rz±d zamierza obniїyж poziom obci±їenia podatkowego. Zdaniem ekspertуw na Biaіorusi obci±їenie podatkowe biznesu jest bardzo duїe. Przez budїet i paсstwowe fundusze przegrupowuje siк ponad 50 procent PKB. Zreszt± w Ministerstwie Podatkуw i Opіat nikt nie dramatyzuje. Jak powiedziaіa wiceminister podatkуw i opіat Јarysa Kondratowa, wskaјnik centralizacji ¶rodkуw wyznaczaj± nie tylko podatki, ale i takie czynniki, jak wpіyw do budїetu cіa eksportowego od produktуw przerobu ropy naftowej. “Wielko¶ж tego cіa ro¶nie. Nie moїemy mуwiж, їe przyczynia siк to do wzrostu obci±їenia podatkowego przedsiкbiorstw. W rzeczywisto¶ci cіo pіac± zagraniczni uїytkownicy tych produktуw” — skomentowaіa sytuacjк Јarysa Kondratowa. Na spotkaniu przedstawicieli rz±du i biznesu, ktуre odbyіo siк w Miсsku, prezesi zwi±zkуw przedsiкbiorcуw mуwili, їe obci±їenie podatkowe biaіoruskich przedsiкbiorstw rzeczywi¶cie stopniowo siк zmniejsza.
Szczegуlnie waїne dla przedsiкbiorstw staіo siк zniesienie od pocz±tku bieї±cego roku 1-procentowej pіatno¶ci od wpіywуw na rzecz funduszu drogowego. W Rosji rуwnieї praktykowano taki podatek. Istniaі dіuїej od innych pіatno¶ci od obrotu. Rosyjski rz±d skasowaі go w 2002 roku.
Na Biaіorusi, wzoruj±c siк na Rosji, zamierza siк caіkowicie zrezygnowaж z obowi±zuj±cych na ¶wiecie niepopularnych pіatno¶ci od wpіywуw. Wedіug Andrzeja Charkowca przed 2010 rokiem podatki od obrotu przejd± do historii. W tym celu od pocz±tku przyszіego roku odpisy do funduszu wsparcia sektora agrarnego bкd± obniїone do 1 procentu, a od 2010 roku caіkowicie zniesione. Zgodnie z kalkulacj± pozwoli to zostawiж do dyspozycji przedsiкbiorstw ponad 2 tryliony biaіoruskich rubli (nieco mniej niї 1 miliard dolarуw USA).
W rz±dzie dzi¶ dobrze zdaj± sobie sprawк, їe jako¶ж prawa podatkowego powinna speіniaж europejskie wymagania. Zwiкkszy to skuteczno¶ж biaіoruskiej gospodarki, uczyni j± atrakcyjn± dla zagranicznych inwestorуw. D±їenie, ktуre caіkowicie popiera wspуlnota biznesowa. Wej¶cie do grona paсstw o najlepszym klimacie inwestycyjnym — takie zadanie postawiі przed rz±dem Prezydent Aleksander Јukaszenko — jest niemoїliwe bez udoskonalenia systemu podatkowego.
Witalij Wolaniuk
