Drogą wykorzystania takiej odnawialnej energii, oferowanej przez przyrodę, aktywnie idzie nasz kraj. Pierwszy białoruski wiatrak na wzgórzu nawahródzkim działa efektywniej niż dowolny agregat wiatrowy na szelfie kontynentalnym w Europie. Pojawiają się wiatraki również w prywatnych gospodarstwach. Mieszkaniec wsi Nowyja Padduby w powiecie szczuczynskim Motiejus Sinkevičius był jedną z pierwszych osób, które ujarzmiły wiatr na własnym podwórku. Energii wiatraka, który sam zrobił, wystarczy, by mieć światło w warsztacie i na podwórku.
Energia na podwórku
Motiejus Sinkevičius z żoną Janiną i dwójką małych dzieci przeniósł się na Białoruś z Litwy na początku lat 90. Nowy sąsiad na wsi szybko zasłużył na szacunek. Od razu było widać, że to prawdziwy gospodarz i rzemieślnik. Po to, by zawodowo zajmować się obróbką kamieni Motiejus własnymi rękami zmontował warsztat. Dziś ma już piętnaście podobnych warsztatów, poza tym posiada mały tabor ciągników i pojazdów, które sam zrobił. Długo myślał nad tym, by mieć własny wiatrak.
— Pamiętam z dzieciństwa tradycyjny wiatrak, który obracał wielkie, ważące kilka ton kamienie młyńskie, zabezpieczając w mąkę wszystkie pobliskie miejscowości. Wiatraki na Litwie, gdzie urodziłem się i wychowałem, to wcale nie rzadkość. Myślałem o tym, by spróbować zrobić wiatrak na własnym podwórku. Zacząłem robić rysunki. Przyszedł mi z pomocą wnuk, który podpowiedział, że wszystko już wymyślono, wystarczy w Internecie poszukać hasła “własnoręcznie zrobione wiatraki” — opowiada Motiejus.
Motiejus jednak pomniejsza swoje zasługi. Jego wiatrak jest naprawdę ekskluzywny. W charakterze akumulatorów energii użył starych baterii akumulatorowych, za pomocą skrzyni biegów od starej “Wołgi” kontroluje prędkość obrotu generatora. W efekcie własnoręcznie zrobiony 16-metrowy wiatrak produkuje 5 kW energii elektrycznej. I to wcale nie jest kres jego możliwości.
Motiejus Sinkevičius i zrobiony przez niego wiatrak / Belta
Efekt projektu pilotażowego
Pionierem w wykorzystaniu energii wiatru w kraju jest obwód hrodzienski. Trzy lata temu zmontowano tu pierwszy białoruski wiatrak firmy HEAG o mocy 1,5 MW. Postawiono go na najwyższym punkcie wzgórza nawahródzkiego — 323 metry nad poziomem Morza Bałtyckiego. Warto dodać, że wiatrak położony niedaleko wsi Hrabniki jest naprawdę wielki. Jego wysokość osiąga 82 metrów, tyle stanowi średnica rozpiętości łopat. Ogólna waga urządzenia stanowi około 200 ton. Fundament, na którym stoi wiatrak, zrobiono w postaci ośmiościanu o średnicy 14 metrów z żelbetu o masie tysiąc ton. W trakcie montażu użyto specjalnego dźwigu, którego ramię mogło dosięgnąć wysokości ponad 90 metrów. Wiatrak wyposażono w automatyczny system sterowania, działa bez personelu. Wiatrak nie pozwala zbliżyć się do siebie ptakom ani zwierzętom polnym.
Potencjał nie wyczerpany
Potencjał energii wiatru na Białorusi eksperci oszacowali na 1600 MW. Mamy około 1840 punktów, gdzie można zainstalować elektrownie wiatrowe i następnie założyć parki wiatrowe. Sytuacja w naszym kraju może być nie gorsza niż w Polsce i innych państwach europejskich, gdzie energetyka wiatrowa rozwija się od wielu lat. Ta branża jest ważna między innymi w Niemczech i Hiszpanii.
Problem, który przeszkadza, by energetyka wiatrowa stała się powszechna w naszym kraju, związany jest przede wszystkim z tym, że branża ta potrzebuje wielkich inwestycji. Przy tym jest to realna alternatywa tradycyjnych zasobów energetycznych. Białoruś zamierza stymulować inwestorów, zaangażowanych w rozwój tej branży. Zbudować system regulowania państwowego, wsparcia państwowego w zakresie rozwoju odnawialnej energetyki i między innymi energetyki wiatrowej, pomoże ustawa o odnawialnych źródłach energii. Inwestorom udziela się szereg ulg i preferencji w trakcie realizacji projektów dotyczących wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym energetyki wiatrowej.
W kraju działa 28 wiatraków o łącznej mocy około 9 MW. W ubiegłym roku oddano do użytku siedem wiatraków. W chwili obecnej kilka inwestorów prowadzi prace przygotowawcze, w tym badania potencjału wiatrowego, by podjąć stosowne decyzje o budowie parków wiatrowych w obwodzie wiciebskim, hrodzienskim, minskim i mahiloŭskim.
W obwodzie hrodzienskim między innymi zaczęto budować kolejny park wiatrowy, który będzie się mieścić w powiecie smarhonskim. W pobliżu wsi Krewa pojawiły się dwa pierwsze wiatraki o wysokości około 58 metrów i o mocy 600 kW/h każdy. Projekt budowy generatorów wiatrowych zrealizowała białoruska firma Aero-Stream Sp. z o. o. Agregaty wiatrowe już produkują energię, którą dostarcza się do jednolitego systemu energetycznego powiatu. Zgodnie z podpisaną umową prywatny inwestor sprzedaje produkowaną energię elektryczną przedsiębiorstwu Hrodnaenerha. W powiecie smarhonskim określono i uzgodniono z właściwymi resortami 25 placów, gdzie można zainstalować turbiny wiatrowe. Wiatraki pojawią się również w powiecie dziatłaŭskim.
Jeśli chodzi o własnoręcznie zrobione wiatraki na podwórkach, to już sprawa każdego gospodarza. Nikt nie zabrania, wiatrak jednak nie powinien przeszkadzać sąsiadom i powinien spełniać powszechnie obowiązujące normy. Niekoniecznie samemu robić wiatrak, można go kupić, korzystając z ofert w Internecie. Białoruski wynalazca, który ma patent na swój wiatrak, oferuje optymalną wersję dla domu letniskowego o mocy 1 kW za 2 tysiące dolarów USA. Mieszkaniec wsi Nowyja Padduby Motiejus Sinkevičius wydał na wiatrak, który sam zrobił, znacznie mniej. Po oszacowaniu efektu gospodarczego zastanawia się nad tym, by zwiększyć moc, osiągając 18 kW. Zamierza dostosować swój wiatrak do ogrzewania domu.
Alena Siamionawa
