Шлях да сотаў
Вольга скончыла Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы па спецыяльнасці «міжнародныя эканамічныя адносіны». Прымала ўдзел у розных даследчых праектах, але тэма мёду была для яе самай цікавай.
Сям'я ГАЎРЫЛІКАЎ: «Наш родны мядок вельмі якасны».— У дзяцінстве я праводзіла лета ў бабулі і дзядулі, назірала за іх пчальніком. Тады і не думала, што калі-небудзь далучуся да гэтай салодкай тэмы, — усміхаецца Вольга. — Аднойчы мне спатрэбілася інфармацыя, як працуюць пчаляры ў краінах-суседках, па якіх правілах ажыццяўляюцца там агра- і бізнес-праекты. За год пазнаёмілася з рознымі людзьмі, наведала сучасныя прадпрыемствы. Зразумела, што вытворчасць натуральных прадуктаў — сфера вельмі перспектыўная. Так з мужам наладзілі сямейны бізнес. Пачыналі з фасоўкі простых відаў мёду, але заўсёды хацелі дадаць нешта сваё ў гэты прадукт. Напрыклад, распрацавалі лінейку ўзбітага мёду (ён мае больш далікатную кансістэнцыю і амаль не крышталізуецца). Менавіта гэты від прадукцыі быў заўважаны і ўпершыню трапіў на паліцы ў ЗША.
— Для любога старту новага прадпрыемства трэба мець пэўныя рэсурсы. Як вы сталі на крыло?
— Нашу справу распачалі ў 2013 годзе. Выкарыстоўвалі і ўласныя, і крэдытныя сродкі, перш за ўсё абапіраліся на свае веды і, вядома ж, вялікі аб'ём уласнай працы. Нічога не далося проста і з першага разу. Нават цяпер, калі вытворчыя і тэхналагічныя працэсы ў нас наладзіліся, знаходзім час і сілы для іх паляпшэння і імкнёмся вырабляць натуральныя і карысныя прадукты з мёду. Пераймаем самыя лепшыя веды і тэхналогіі з галін харчовай прамысловасці і медыцыны. Справу мы зарэгістравалі ў Гродзенскім раёне, таму першыя пяць гадоў дзейнасці карысталіся падатковымі льготамі. Гэта была значная падтрымка.
— На мядовым рынку Беларусі шмат канкурэнтаў. Што вы робіце, каб выгадна адрознівацца ад іншых?
— Канкурэнты, вядома, ёсць, а ў гэтым годзе іх колькасць падвоілася ў параўнанні з 2014 годам. Мы маем непаўторныя прадукты. Прадаём на ўнутраным рынку, таксама сталі першым мядовым экспарцёрам у ЗША і Японію. Пастаўляем наш прадукт у Грузію і Сінгапур.
Вытворчасць натуральных прадуктаў — сфера вельмі перспектыўная.Вольга запрашае зазірнуць на качавы пчальнік, які дазваляе атрымліваць розныя гатункі мёду: лугавы, малінавы, грэчкавы... Ён знаходзіцца на тэрыторыі экалагічнага заказніка «Гродзенская пушча». Але для вытворчасці мядовых прадуктаў уласнага пчальніка мала. Таму прадпрыемства купляе мёд і ў айчынных пчаляроў. Вольга тлумачыць:
— Мёд, які паступае да нас, праходзіць пільны кантроль. У прадукце не павінна быць антыбіётыкаў, пестыцыдаў, іншых дабавак. Акрамя таго, мы правяраем мёд на натуральнасць. Ёсць спецыяльныя патрабаванні сістэмы HACCP: санітарны кантроль і аналіз рызык еўрапейскага ўзроўню. У мяне ёсць кваліфікацыя «мядовы самелье» (я атрымала яе ў Італіі), якая дазваляе разбірацца ў разнастайнасці гэтага каштоўнага прадукту, ацэньваць яго якасць.
Эксперт па аналізе мёду
Некалькі гадоў таму Вольга наведала італьянскага прафесара ў Балоні, на англійскай мове вывучала курс аналізу мёду. Прашу падрабязней расказаць аб
засваенні рэдкай прафесіі. Мая суразмоўца з задавальненнем распавяла, як вывучылася на мядовага тэсціроўшчыка:
— Курс мядовага самелье быў дасканалы. З раніцы да вечара прадстаўнікі 15 краін вывучалі гісторыю сэнсарнага аналізу, біялогію пчалы, хімічныя мядовыя працэсы. Практыка неверагодная! Цяпер я магу вызначаць віды прадукту ўсляпую і адкрыта, па гусце і паху.
Дарэчы, і пасля вучобы Вольга падтрымлівае сувязь з замежнымі калегамі. У яе нават сабралася калекцыя: сотні відаў мёду з Еўропы і далёкіх краін свету.
— Некаторыя віды замежнага мёду маюць незвычайны для нас смак, як гаворыцца, са сваім нацыянальным каларытам: сунічны, са спецыямі, фруктовы... Мы таксама ўлічваем густы людзей і распрацавалі нямала навінак, якія пашыраюць уяўленне аб прадукце: узбіты мёд з журавінамі, малінамі, чарніцамі і какавай, фундуком, — гаворыць Вольга.
— А які мёд найбольш папулярны ў нашых суайчыннікаў? — удакладняю ў эксперта.
— Мабыць, самы запатрабаваны ў беларусаў грэчкавы мёд. У яго больш насычаны і выразны смак.
Мёд Вольгі і Аляксандра ГАЎРЫЛІКАЎ экспартуецца ў Японію і Амерыку.Пераход на новы ўзровень
Пандэмія каронавіруса ўнесла свае карэктывы ў прасоўванне пчолапрадуктаў. Па словах Вольгі, попыт гэтай восенню ў параўнанні з мінулымі перыядамі на прадукцыю ўмераны, ажыятажу на мёд не назіраецца.— Заўважыла, што шмат людзей працуюць у інтэрнэце, таму і мы туды пераходзім. У нас ёсць свой сайт і старонкі ў сацыяльных сетках. Рыхтуем матэрыялы пра мёд і прадукты пчалярства. Яшчэ адным крокам да папулярызацыі айчыннага мёду стала развіццё экскурсійнага напрамку. Збіраем экспазіцыю старажытных вулляў і абсталявання для пчалярства, шчыльна супрацоўнічаем з Гродзенскім дзяржаўным універсітэтам імя Янкі Купалы: з кафедрай біялогіі распрацоўваем цікавыя матэрыялы пра пчол для дзяцей і дарослых.
Нягледзячы на тое што неспрыяльная эпідэміялагічная сітуацыя затармазіла працэс экскурсій і асабістых сустрэч, упэўнена — усё наперадзе. Падчас дэгустацый і паездак я спрабавала мёд і пчолапрадукты з розных краін, але, думаю, у свеце няма аналагаў беларускаму мёду. Наш родны мядок вельмі якасны. Хочацца, каб яго паспрабавала як мага больш людзей!
shimuk@sb.by
Фота з архіву герояў матэрыялу.
