Oczywiście, nie zobaczylibyśmy tam modne dzisiaj Mojito lub Bayliss, ale różnorodność oferowanych napojów na pewno zdziwiłaby. Kwas, kisiel, syta, zbiteń, klenowik, krupnik, krambambula... a nawet kawa!
Ale najbardziej popularnymi napojami na Białorusi były kwas, miód i piwo. Kwas, nawiasem mówiąc, jest wymieniony w “Powieści minionych lat”, napisanej przez Nestora na początku XII wieku. Najczęściej był przygotowany z chleba żytniego, żytniej (czasem pszenicznej, owsianej, jęczmiennej) mąki, żytniego i jęczmiennego słodu. Ale pokazywali przodkowie Białorusinów również pomysłowość — gotowali kwas z miodem, chrzanem, liściem porzeczki czarnej, a nawet z buraków! Gotowano kwas również na klonowym i brzozowym soku.
I jak wiele różnych napojów było na podstawie miodu! Najbardziej łatwo przygotowywał się miód pitny. Wszystko, co było potrzebne do niego, — to woda, miód i drożdże. Zbiteń również przygotowano z miodem, tylko jeszcze z dodatkiem ziół i przypraw — cynamonu, kardamonu, gałki muszkatołowej, imbiru, liść laurowych. Zbiteń pili gorący, zwłaszcza w chłodne dni — aby trzymać się ciepło i chronić się przed zimnem.
Z miodem, przyprawami i ziołami, tylko na podstawie wódki, przygotowywał się krupnik. Tradycyjnie podawał się gorący w małych filiżankach. Ale w chłopskich domach pili go prosto ze szklanek lub dużych drewnianych łyżek.
Na podstawie miodu przygotowywali również specjalne napoje rytualne. Na przykład, sytę, która obowiązkowo musiała występować na stypie. Były również inne napoje rytualne. Na przykład, w Wigilię gotowali kisiel owsiany, w Noc Kupały — kułagę z jagód, mąki żytniej i miodu. Białorusini pili także brzozowy i klonowy soki, kompoty z jagód i, co dziwne, kawę!
Jak opowiada białoruski kulturoznawca Siergiej Chorewskij, kawę na terytorium Białorusi przywieźli uczestnicy bitwy pod Wiedniem, która odbyła się we wrześniu 1683 roku. Wojska niemieckich książąt i Rzeczypospolitej pod dowództwem króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Jana III Sobieskiego pokonały armię Imperium Osmańskiego, które obległo Wiedeń, a tym samym położyły koniec podbojom Osmanów w Europie. Oprócz zwycięstwa strona, na której walczyli Białorusini, dostała wszystkie bogactwa wojsk tureckich. Wśród nich okazał się konwój z ośmioma tonami kawy i różnymi urządzeniami do jej przygotowania. Tak pojawiła się kawa na terytorium Białorusi. Przyjęli Białorusini również nazwę napoju. Tureckie kahve brzmi po białorusku jako “kawa”.
Miła Gołub
