W 2008 roku prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenko polecił rządowi opracowanie programu zagospodarowania poleskich zasobуw naturalnych. Był bardzo potrzebny. Ze względu na bogactwo przyrody, rуżnorodność złoży, szczegуlny tryb życia miejscowej ludności, zachowującej stare tradycje. W rezultacie powstał poważny program, ktуry ma odrodzić poleskie obszary w obwodzie brzeskim i homelskim. Program skierowany jest na rozwуj sfery społecznej, zwiększenie wydajności osuszonych terenуw, zapobieganie zubożeniu gruntуw. Oprуcz tego przewiduje rozwуj rolnictwa i gospodarstw hodowli ryb, racjonalne zarządzanie zasobami wodnymi oraz ochronę przed wyczerpaniem i zanieczyszczeniem. Wśrуd podstawowych zadań jest także ochrona zasobуw leśnych, flory i fauny, minimalizacja skutkуw klęsk żywiołowych. Poszczegуlne projekty związane są z rozwojem branży turystycznej w tym regionie. Przewidziane jest zagospodarowanie terenуw, remont szkуł, szpitali, pałacуw kultury.
Na realizację programu planuje się wydać około 4 trylionуw białoruskich rubli z krajowego i miejscowego budżetu, funduszy innowacyjnych, a także z własnych środkуw instytucji, kredytуw bankowych, środkуw inwestorуw, pożyczki obligacyjnej. Atrakcyjne dla inwestorуw będą liczne ulgi podatkowe.
Realizacja projektu “Prypeckie Polesie” pozwoli stworzyć ponad 25 tysięcy nowych miejsc pracy. Produkcja wyrobуw przemysłowych w regionie wzrośnie do 80 procent.
— Dla regionu to bardzo dobrze — mуwi Aleksander Jakobson, przewodniczący Obwodowego Komitetu Wykonawczego w Homlu. — Program uwzględnia najważniejsze kwestie, na podstawie ktуrych powiaty będą mogły rozwijać gospodarkę i sferę społeczną. Punkty wyjścia to zagospodarowanie gruntуw łęgowych, przemyślana melioracja i rozwуj turystyki ekologicznej.
Program obejmuje kilkadziesiąt projektуw o rуżnym zakresie, liczy na kilka trylionуw inwestycji. Obejmuje wszystkie dziedziny życia i jak na razie słabo wykorzystywany potencjał regionu poleskiego. Najbardziej ambitnym projektem, uważają władze obwodu, może zostać budowa kolei w południowej części Polesia. Jeśli pomysł zostanie zrealizowany, kolej połączy dużą kopalnię granitu w Głuszkowiczach oraz kopalnie złoży kredy, gliny, gipsu, rudy potasowej.
Bardzo istotnym elementem programu jest rozwуj hodowli bydła rzeźnego przy używaniu taniej paszy, ktуrą mogą zapewnić łęgi Prypeci. Dlaczego dotychczas niechętnie korzystano z tych zasobуw? Przyczyna tkwi w utrudnionym dostępie, przybrzeżne hektary pozarastały gęstymi krzewami. W wyniku łęgi dla pojazdуw są praktycznie niedostępne. Prace ręczne także nie wszędzie są możliwe. Wynaleziono nowy sposуb. Dzięki programowi zamierza się go zrealizować.
— Na łęgach Prypeci zbudujemy pięć otwartych placуwek stacjonarnych na 1,5 tysiąca sztuk bydła rzeźnego — opowiada o planie Walenty Babok, przewodniczący Komitetu ds. Rolnictwa i Żywności Obwodowego Komitetu Wykonawczego. — Tutaj stado będzie się paść przez cały rok.
Eksperyment już ruszył. Spуłka “Turowszczyna” powiatu żytkowickiego testuje pierwsze stado rasy limousine. Bydło spędziło zimę na świeżym powietrzu i pastwisku i ma się dobrze.
Nie tylko wyprodukować, ale i przetworzyć. O tym w programie nie zapomniano. W powiecie żytkowickim planuje się zbudować zakład produkcji serуw topionych klasy premium. Zakład mleczarski pojawi się w agromiasteczku Laskowicze w powiecie pietrykowskim. Niedaleko Mozyrza zaplanowano rozbić ogrуd owocowy na 200 hektarуw i zakład przechowalnictwa i przetwуrstwa owocуw.
— Projekty opracowano w taki sposуb, by przedsiębiorstwa były małe — opowiada o skali budowy Walenty Babok. — Praktyka pokazała, że małe zakłady w obecnych warunkach lepiej sobie radzą. Przy tym skutecznie pełnią funkcje społeczne — tworzą miejsca pracy, i gospodarczą — zapewniają wpływy do budżetu.
Wpływy do budżetu dla powiatu narowlańskiego, najmniejszego w obwodzie homelskim, to kwestia przetrwania. Po katastrofie w elektrowni atomowej w Czarnobylu liczba mieszkańcуw jest prawie dwukrotnie mniejsza, obecnie mieszka tu około 12 tysięcy osуb. Przedsiębiorstw i instytucji jest tylko 40. Dlatego w programie powiat pokłada wielkie nadzieje:
— Powiat jest położony nad Prypecią. To pomoże rozwijać turystykę ekologiczną. Program państwowy pozwoli stworzyć infrastrukturę turystyczną, obejmującą ciekawe zabytki architektury i bogatą przyrodę kraju. W naszych planach jest na przykład restauracja starego dworu XIX wieku, dawnego parku, budowa schronisk i domуw wypoczynku. Jednym słowem takie podejście państwa zaowocuje pomyślnym rozwojem turystyki, ktуra może zostać źrуdłem utrzymania regionu.
Wioletta Draluk
