Zachwyt, sztuka, młodość...

 Obchody rocznicowe przechodziły na słynnej scenie Narodowego Akademickiego Wielkiego Teatru Opery i Baletu. Przed koncertem wicepremier Natalia Koczanowa odczytała gratulacje od prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenki, skierowane Specjalnemu Funduszowi i jego laureatom, stypendystom i dyplomantom. Przyznaję, że moment był uroczysty. Myślę, że nie tylko ja byłam dumna, mówiąc, niech znają naszych! Wyobrażam sobie, jak cieszyli się krewni i bliscy młodych talentów, słuchając gratulacji, w których brzmiało uznanie zasług ich dzieci i wnuków przed Ojczyzną. Pozwolę sobie zacytować kilka słów: “Wasze osiągnięcia są powszechnie znane nie tylko na Ojczyźnie, ale także daleko poza jej granicami, a Wasz przykład jest dobrą orientacją dla roczniaków i wyraźnym potwierdzeniem, że dla talentów u nas są otwarte wszystkie drogi”.

Często zdarzało się być na koncertach laureatów, dyplomantów i stypendystów funduszu. I za każdym razem, przeżywając zachwyt od kontaktu ze sztuką, cieszyłam się z wysokiego poziomu przygotowania naszych muzyków, piosenkarzy, solistów baletu. Również podziwiałam ich szczerość i czystość, która jest charakterystyczna dla młodzieży. Tak było i tym razem. Młodzi i bardzo młodzi zwycięzcy konkursów republikańskich i międzynarodowych, podziwiali swoją wirtuozerią w tańcu, w grze na instrumentach muzycznych, a także w wokalu. To niesamowite, że w takim młodym wieku dzieci już grają na poziomie profesjonalistów z wieloletnim doświadczeniem. Ile starań, myślałam, trzeba dokładać, jak dużo cierpliwości rozwijać w sobie, aby na co dzień doprowadzać swoją technikę do perfekcji! I czy istnieje granica tego?..

Jubileuszowy, jak został nazwany przez organizatorów, koncert był osobliwy. Bo pogratulować Fundusz z okazji okrągłej daty ze sceny Wielkiego Teatru przyszli nie tylko ci, którzy niedawno zostali odznaczeni przez nagrody i premie. Uczestnikami wieczoru zostali także już sprawdzeni artyści, których imiona są znane na całym świecie.

Pierwszą część koncertu otwierał duet fortepianowy dziesięcioletniej Darii i dwunastoletniej Anastasii Łukaszenka. Przy okazji, siostrom już udało się podbić olimp muzyczny nie tylko na Białorusi, ale także w Rosji, Francji, Włoszech, wygrawszy kilkanaście konkursów na szczeblu międzynarodowym. W zeszłym roku ich imiona były wprowadzane do bazy danych uzdolnionej młodzieży Białorusi.

Na scenę dziewczyny wyszły prawie w podskokach, trzymając się za ręce, i z przyjemnością patrząc do sali. Ich świecące się uśmiechem twarze nagle przeobraziły się, stały się poważne i skoncentrowane, jak tylko usiadły przy fortepianie. Sala wypełniła się pięknymi dźwiękami muzyki. W towarzystwie orkiestry symfonicznej Białoruskiej Państwowej Akademii Muzycznej pod kierownictwem dyrygenta Andreja Iwanowa dziewczyny artystycznie wykonały fragment z dzieła Arama Chaczaturiana “Maskarada”.

Władysław Chandogij, kolejny uczestnik koncertu, tylko o kilka lat starszy od młodych pań: ma 14 lat. Ale imię chłopaka jest już znane w mediach światowych dzięki zwycięstwu na Międzynarodowym Konkursie Telewizyjnym dla Młodych Muzyków “Dziadek do orzechów” w zeszłym roku. Specyfika i złożoność tego muzycznego konkursu są w tym, że młodzi uczestnicy musieli być pod ciągłą kontrolą kamer telewizyjnych. Ale Chandogij “wyprzedził” wszystkich muzyków, którzy przybyli z czterdziestu ośmiu krajów, i otrzymał nie tylko pierwszą nagrodę, ale także nagrodę publiczności. Po raz pierwszy w historii konkursu “złoto” zdobył Białorusin. Nawiasem mówiąc, Władysław nie uważa siebie za “gwiazdnego” artystę. Podczas uroczystości wyglądał na zewnątrz spokojnym i powściągliwym, co w żaden sposób nie przeszkodziło emocjonalnie wykonać Koncert na fortepian i orkiestrę Camilla Saint-Saensa.

Tak, młodość ma szczególny urok. Jaka jest jej tajemnica? Pewnie w tej szczerości, dziecięcej spontaniczności i łobyzerstwie, o których już mówiłam. To niesamowite, że to wszystko w tajemniczy sposób współistnieje wraz z nie dziecięcą pracowitością i dorosłą zdolnością do pracy.

Wielu z uczestników koncertu jubileuszowego, powtarzam, już mają wieloletnie doświadczenie występów na scenie międzynarodowej. Wśród nich — Andrej Kowalinskij, którego jednym z pierwszych w 1996 roku wyróżnił Fundusz. Dziś Andrej nazywany jest “liderem” wśród trębaczy nowej generacji. W jego repertuarze są działa zarówno klasycznych i współczesnych autorów, a artyzm wykonania wyróżnia Andreja wśród innych muzyków. Kowalinskij wyjeżdża na występy gościnne z koncertami solowymi i kameralnymi do różnych krajów świata. Oczywiście, że to było poprzedzone licznymi zwycięstwami na najbardziej prestiżowych konkursach światowych: Citta di Porcia (Włochy, 1999), Toulon (Francja, 2000), Maurice André (Francja, Paryż, 2000), Ellsworth Smith, ITG (Niemcy, 2000) i Tromp Muziek Biennale (Holandia, 2002). Muzyk jest laureatem nagrody Timofeja Dokszycera (Moskwa, 1992), Nagrody Richarda Wagnera (Niemcy, 1998) i Nagrody Karlheinza Stockhausena (Niemcy, 2003). Obecnie Andrej jest solistą w Brukselskiej Orkiestrze Filharmonicznej w Belgii.

Na imprezie jubileuszowej muzyk, jak zawsze, mistrzowskie wykonał Koncert na trąbkę i orkiestrę D-dur Giuseppe Tartiniego. Na koniec jego wystąpienia sala wybuchnęła oklaskami i wielokrotnie prosiła artystę powrócić na scenę.

Dla udziału w koncercie specjalnie przyleciała z Francji Jekaterina Olejnik, aby zatańczyć na koncercie wariacje Nikii z baletu “Bajaderka”. Należy zauważyć, że baletnica bierze udział w kilku międzynarodowych projektach. Jej imię już nie potrzebuje specjalnych przedstawień: białoruska baletnica jest znana z wielu zwycięstw w różnych konkursach, których geografia rozciąga się na całym świecie. Na Białorusi Jekaterinę w ogóle nazywają unikalnym zjawiskiem: jeszcze studentką otrzymała partię solową w Wielkim Teatrze. Takie szczęście przypada daleko nie wielu artystom baletu na samym początku ich kariery twórczej. A za kilka lat Olejnik stała się wiodącym mistrzem sceny, co zatwierdza ją w statusie jednej z najlepszych baletnic. Bardzo szybko ona zyskuje uznanie europejskiej i amerykańskiej publiczności.

Podczas przerwy w holu teatru publiczności pokazano kolekcję odzieży dla dzieci projektantki i dyplomantki Funduszu Prezydenckiego Weroniki Kanaszewicz. Jej luksusowe, wykwintne ubrania dla małych księżniczek już nie pierwszy rok wygrywają na słynnych konkursach mody. Marka Veronica Kanashevich jest znana także daleko za granicą. Na Białorusi jest pozycjonowana jako “geniusz krajowej dziecięcej mody”.

Finałowa część koncertu była wokalna. Wykonywały się słynne przeboje klasyki światowej. Pierwszym na scenie pojawił się solista Wielkiego Teatru, Zasłużony Artysta Białorusi i członek Funduszu Specjalnego — Władimir Gromow. W obrazie Toreodora wykonał wiersze z opery “Carmen”. Przy okazji, siedem lat temu za wybitne osiągnięcia twórcze, wysokie mistrzostwo zawodowe i zasługi w rozwoju kultury narodowej Białorusi został odznaczony Medalem Franciszka Skaryny.

Bas Anatolija Sewki i tenor Jurija Gorodeckiego z roku na rok podbijają serca miłośników opery zarówno w domu i za granicą. Na rekordowym ze względu na liczbę uczestników i słynnym konkursie imienia Francisco Wińjasa — 607 solistów z 61 krajów — Anatolij zdobył drugą nagrodę w ubiegłym roku. Poza tym, trzy razy uzyskiwał najwyższą nagrodę Funduszu Specjalnego — Grand Prix. Na koncercie finałowym Sewko-Mefistofeles z “diabelskim” błyskiem wykonał partię z opery “Faust” Charlesa Francoisa Gounoda. Jurij jest laureatem Międzynarodowego Konkursu Muzycznego Królowej Elżbiety w Belgii i finalistą Międzynarodowego Konkursu Wokalistów Kanady i Stanów Zjednoczonych. Na jubileuszu zaśpiewał arię Nemorino z opery “Napój miłosny” Gaetano Donizettiego. Podczas jego zmysłowego wykonania, jak wydało mi się, zaczarowana publiczność dosłownie zamarła, wstrzymując oddech. Ja też bałam się poruszyć, by nie upuścić ani jednego dźwięku, przenikającego do samego serca.

Koncert finałowy zachował ściśle klasyczny styl. Podczas gdy w ubiegłych latach, pamiętam, uczestnicy śpiewali piosenki estradowe, a nawet pokazywali numery cyrkowe. Jak wyjaśniła mi Wiktoria Ignatenko, kierowniczka oddziału wsparcia i rozwoju inicjatyw kulturalnych i edukacyjnych Instytutu Kultury Białorusi, jedna z organizatorów obchodów rocznicowych, Wielki Teatr — to świątynią sztuki klasycznej, a więc program został wybrany zgodnie z wysokim statusem zarówno teatru oraz Funduszu Specjalnego.

Jak wiecie, rok jubileuszowy trwa nie jeden dzień. W krótkim czasie w Mińskim Muzeum Historii odbędzie się wystawa sztuki laureatów, dyplomantów i stypendystów Funduszu Prezydenckiego. Swoje umiejętności tam pokażą artyści. A zakończy 2016 rok tradycyjnie duży koncert estradowy.

Specjalny Fundusz Prezydenta Republiki Białoruś na rzecz Wsparcia Uzdolnionej Młodzieży został założony w 1996 roku. Jego celem — kompleksowa pomoc dla uzdolnionych dzieci i młodzieży, a także tworzenie “złotej rezerwy” przyszłej twórczej elity kraju. W 2006 roku została utworzona elektroniczna baza danych wszystkich laureatów krajowych i międzynarodowych konkursów, organizowanych na Białorusi i za jej granicami. Dla wyboru “najlepszych z najlepszych” w Ministerstwie Kultury Białorusi dwa razy na rok odbywają się posiedzenia ekspertowo-artystycznej komisji. Członkowie rady rozpatrują poziom konkursów, stopień profesjonalizmu i liczbę zdobytych nagród pretendenta na wsparcie państwa. Tak, w ciągu ostatnich trzech lat przez nagrody i zachęty Specjalnego Funduszu zostali wyznaczeni 354 przedstawicieli młodzieży i 39 zespołów artystycznych. W sumie dzisiaj w bazie danych zarejestrowano (Instytut Kultury Białorusi) — 834 osoby i 133 zespołów twórczych.

Oprócz prowadzenia rejestrów uzdolnionej młodzieży Fundusz Specjalny regularnie przeznacza środki na zapewnienie pomocy finansowej dla laureatów, stypendystów i dyplomantów, jak również na opłatę za studia i staże, granty i organizację twórczych projektów.

Działalność Funduszu jest pod kontrolą prezydenta Białorusi. Każdego roku w Pałacu Niepodległości odbywają się uroczyste spotkania, na których prezydent Aleksander Łukaszenka osobiście wręcza nagrody pamiątkowe i gratuluje utalentowaną młodzież z twórczymi osiągnięciami.