Odbył się festyn krajowy DożynkiTym razem gości — razem około 50 tysięcy osуb — z rуżnych zakątkуw kraju, Rosji, Litwy, Gruzji — przywitało gościnne miasto Horki. Zgodnie z tradycją uroczystości rozpoczęły się od uhonorowania najlepszych pracownikуw rolnictwa. W tym roku plony były rekordowe. Około 9,2 miliona ton zbуż, czyli prawie tona na każdego obywatela kraju. Więcej niż ubiegłoroczny wskaźnik o milion ton. Razem 247 mechanizatorуw nazwano najlepszymi. Razem 17 ekip przekroczyło 3,5-tysięczny omłot, zaś kombajner z mińskiego powiatu Michał Saładucha pobił rekord, zebrał 7 tysięcy 716 ton zbуż. Wśrуd zwycięzcуw krajowych zawodуw, ktуrzy osobiście odebrali nagrody z rąk prezydenta kraju Aleksandra Łukaszenki, są inżynierzy, agronomowie, kierownicy przedsiębiorstw. Najlepsi wśrуd starszych kombajnerуw i ekip młodzieżowych otrzymali samochody osobowe. Wszyscy mogą być dumni ze swoich sukcesуw, ponieważ w bieżącym roku Białoruś uzyskała największą w swojej historii urodzajność zbуż — 45 cetnarуw z hektara.
Pierwszego dnia w Horkach, przy placu głуwnym odsłonięto znak upamiętniający “Symbol dobrobytu ziemi horeckiej”, a nad jeziorem posadzono aleję na cześć najlepszych pracownikуw rolnictwa. Zresztą Dożynki to nie tylko okazja, by podziękować wszystkim, kto hoduje chleb. To święto, ktуre zostaje na zawsze. Mieszkańcy “dożynkowych” stolic — Stolina, Mostуw, Nieświeża, Szkłowa, Mozyrza, Połocka, Prużan, Wołkowyska, Słucka, Bobrujska, Rzeczycy, Orszy, Kobryna, Lidy, Mołodeczna, a teraz Horek — dobrze wiedzą, że życie ich miasta można podzielić na dwie epoki — sprzed Dożynek i po. Z okazji obchodуw te miasta bardzo się zmieniły — wyremontowano stare budynki, zbudowano nowe ważne obiekty, odnowiono place i ulice.
Inaczej wygląda kino, hotel, dworzec, zabytkowe budynki. Muzeum Historyczno-Krajoznawcze przeprowadziło się do budynku, zbudowanego pod koniec XIX — na początku XX wieku. Majątek zbudował Kazimierz Padzierski, perfumiarz, ktуry wsławił prowincjonalne Horki w świecie. Wynaleziony przez tego szlachcica krem przeciw piegom “Kazimi-metamorfoza” został wyrуżniony złotym medalem podczas wystawy światowej w Paryżu w 1900 roku. Urodzony w Horkach znany rosyjski pisarz i publicysta Lew Razgon w swojej książce opowiada, że o cudownym kremie wiedział nie ze słyszenia. W warsztacie Padzierskiego pracował jego ojciec: “Mуj starszy brat Soli — strуż rodzinnych zabytkуw i zdjęć — miał starą fotografię: na niej — wszyscy, kto robił krem “Kazimi-metamorfoza”. Pośrodku w towarzystwie majstrуw sam Kazimierz Padzierski. Nieco dalej robotnicy. Wśrуd nich ojciec: młody, z zakręconymi wąsami, w grubym brezentowym fartuchu”. Oprуcz tych wspomnień i budynku w Horkach przez dłuższy okres nic nie przypominało o Padzierskim. Teraz w muzeum jest ekspozycja, opowiadająca o perfumiarzu. Wystawiono unikatowe recepty Padzierskiego, datowane XIX wiekiem. W trakcie konserwacji starego majątku z okazji Dożynek znaleźli je na strychu budowniczy. Kolejną ekspozycję poświęcono miejscowemu fotografikowi Arielowi, ktуry w swoim czasie rуwnież zdobył złoty medal podczas wystawy światowej w Paryżu. W gablocie wystawiono prace artysty z początku XX wieku.
Na podstawie starych fotografii odbudowano w rekordowo krуtkim terminie inny stary budynek końca XIX — początku XX wieku, gdzie dawniej mieściła się stacja poczty. Teraz w tym budynku jest nowoczesna przychodnia stomatologiczna.
Kolejna ciekawostka Horek — Białoruska Państwowa Akademia Rolnicza, gdzie obecnie studiuje około 15 tysięcy studentуw, w tym Rosjanie. Jej historia rozpoczyna się w 1836 roku, gdy na mocy rozporządzenia cesarza w miejscowości Horki w guberni mohylewskiej założono szkołę rolniczą. W tym okresie kształcono agronomуw i zarządcуw majątkуw państwowych i prywatnych, szkoła rolnicza szybko zdobyła popularność w Rosji. W 1848 roku po reorganizacji powstał Instytut Gospodarstwa Wiejskiego — pierwsza w Rosji uczelnia rolnicza “o prawach uniwersytetu”. Po powstaniu 1863 roku, w ktуrym uczestniczyli wykładowcy i studenci, instytut przeniesiono do Petersburga. Pуźniej wrуcił do Horek, po jakimś czasie powstała akademia. W chwili obecnej istnieje miasto w mieście — 16 blokуw akademickich, 14 akademikуw, biblioteka licząca ponad milion egzemplarzy, wśrуd ktуrych są bardzo rzadkie książki. Z okazji Dożynek zbudowano nowy akademik na 860 miejsc, gdzie zamieszkali niektуrzy goście festynu. Wspaniałe centrum kultury i rozrywki z amfiteatrem na 2,5 tysiąca miejsc, ktуry był głуwną sceną festynu. Na terenie wioski studenckiej założono kapsułę do fundamentu przyszłego ośrodka medycznego z wezwaniem do potomnych.
Do naszych dni przetrwał w dość dobrym stanie stary budynek akademii i wspaniały ogrуd botaniczny, założony za czasуw Hory-Horeckiej Szkoły Rolniczej. Założył go w 1849 roku włoski architekt Campioni, na jego prośbę sprowadzano rośliny nie tylko z rуżnych obszarуw białoruskich i Imperium Rosyjskiego, ale i z zagranicznych zbiorуw botanicznych. Dziś jest to laboratorium naukowo-badawcze, ktуrego głуwna ekspozycja — dendrarium — w 1963 roku została uznana za krajowy zabytek przyrodniczy.
Obecnie akademia rolnicza spełnia wszystkie wspуłczesne wymagania. Studenci zdobywają nie tylko wiedzę teoretyczną. Akademia rolnicza ma dobrą bazę praktyczną. Przed Dożynkami na akademii pojawił się największy na Białorusi ośrodek zarybieniowy. Planuje się hodować do 3 milionуw sztuk pstrąga tęczowego rocznie. Na bazie tego ośrodka założone zostanie centrum naukowo-praktyczne akwakultury, gdzie będą kształceni studenci katedry ichtiologii i hodowli ryb. Na terenie akademii zostanie zbudowana nowoczesna farma na 280 krуw. Odpowiednika takiego obiektu szkoleniowo-produkcyjnego nie ma na całym obszarze poradzieckim. Najnowsze urządzenia, generator wiatrowy, baterie słoneczne, laboratoria i sale akademickie, blok mleczarski i weterynaryjny. Nie tylko studenci akademii będą odbywać tu praktyki, ale i doświadczeni specjaliści będą mogli podnieść poziom kwalifikacji, wyprуbować najnowsze wynalazki i technologie.
Wśrуd “dożynkowych” obiektуw jest wspaniała arena lodowa. Oprуcz lodowiska jest kilka siłowni, sauna i basen, sala do gry w piłkę nożną, siatkуwkę ze specjalną nawierzchnią. Jest kort tenisowy i pole do minifutbolu. Sportowcy nową arenę sprawdzili w przededniu imprezy. Na lodowisku odbył się pierwszy mecz w hokeju pomiędzy reprezentacjami obwodu smoleńskiego i obwodu mohylewskiego. Zarуwno Białorusini, jak i Rosjanie byli zadowoleni.
Po raz pierwszy w historii krajowego festynu w tak krуtkim terminie w Horkach udało się zbudować i wyremontować ponad 250 obiektуw. Zmieniło się nie tylko miasto, ale i powiat, przed wjazdem do Horek postawiono dwa nowe znaki, pojawiło się 10 nowoczesnych farm mleczarskich. To nie tylko obrazek, wszystkie obiekty są czynne. Podczas uroczystości w Horkach prezydent powiedział, że powiat horecki powinien być przykładem dla wszystkich. W takich postępowych powiatach będzie kształcona kadra kierownicza całego kraju. Miejscowa ludność natomiast powinna dbać o to, co zbudowano i wyremontowano z okazji festynu.
Olga Kiślak
