Юзаф і Вікторыя Ульмы ажаніліся ў 1935 годзе і жылі ў вёсцы Маркова на Падкарпацці (Польшча). У іх нарадзілася шасцёра дзяцей. Юзаф быў вельмі працавітым чалавекам. Апрача тыпова вясковага занятку сельскай гаспадаркай, у яго быў талент інжынера. Ён сам зрабіў фотаапарат, а таксама пабудаваў побач з хатай вятрак, каб здабываць электраэнергію. Фотаздымкі былі яго хобі і падпрацоўкай, з цягам часу ён набыў прафесійную тэхніку для гэтага. Вікторыя таксама была вельмі працавітай і ганарылася сваім мужам, распавядала сяброўкам, што ніколі не мае падстаў для рэўнасці, хоць Юзаф часта ходзіць па навакольных вёсках, каб рабіць фотаздымкі.
Юзаф меў добрыя адносіны з яўрэямі, якія жылі ў той самай вёсцы Маркова. Другая сусветная вайна прынесла ў 1939 годзе на гэтыя землі тэрор, яўрэі звярталіся да Юзафа па дапамогу. У 1941-м яўрэям на акупіраваных нацыстамі землях пагражала поўнае фізічнае знішчэнне. Юзаф дапамагаў яўрэям-аднавяскоўцам будаваць зямлянкі, у якіх яны маглі б схавацца ад пераследу. Калі пачаліся аблавы, некалькі яўрэйскіх сем’яў папрасілі прытулку ў доме Ульмаў. Усяго гэтая сялянская сям’я хавала ў сябе восем чалавек.
З часам стала заўважна, што Вікторыя купляе харчавання нашмат больш, чым мела патрэбу яе сям’я, і гэта выклікала падазрэнне. Па даносе ў ноч на 24 сакавіка 1944 года да дома Ульмаў прыбылі пяць нямецкіх жандараў і некалькі паліцаяў. Яны расстралялі ўсіх яўрэяў, а потым Юзафа і Вікторыю Ульмаў і шасцярых іх дзяцей. На той момант Вікторыя была цяжарная сёмым дзіцём.
Сям’я Юзафа і Вікторыі зрабіла ўсё магчымае, каб выратаваць як мага больш яўрэяў. Хоць гэта не атрымалася, Ульмы захавалі ў сабе самае галоўнае — чалавечнасць, а ў іншых — веру ў людзей. Праз дзесяцігоддзі іх прыклад натхняе многіх быць гуманнымі ў самых неспрыяльных абставінах. Гераічны ўчынак простай сялянскай сям’і быў немагчымы без моцнай веры ў Бога, якому яны рэгулярна маліліся, і чытання Святога Пісання.
Ксёндз Кірыл Бардонаў
