Не могу молчать
Здравствуйте, уважаемая редакция!Очень захотелось написать, поделиться горечью от происходящих в мире событий. Меня очень волнует память о Великой Отечественной войне. Как можно говорить о том, что виновником ее начала был Советский Союз? Как такое может прийти в голову здравомыслящим людям? Еще ужаснее то, что страны, потерявшие свое население во время Второй мировой, сегодня идут на поводу у тех, кто захлебывается ложью и ядом гнусных обвинений. От конфликта в Украине и вовсе охватывает оторопь. И вот родились такие строки:
Опомнись, Европа! Тебе ли не больно?
Забыла ужас тех страшных дней,
Когда фашизм убивал миллионы,
Сжигал в крематориях концлагерей?
Мне 70 лет. Я выросла на книгах и кинофильмах о войне и нашей памяти о ней. Многое о прошлом нашего народа довелось понять и благодаря рассказам родителей. Мой отец воевал на Калининском, Ленинградском и 3-м Белорусском фронтах. Был пулеметчиком, сапером, артиллеристом. Трижды был ранен. Победу встретил в Инстербурге (ныне Черняховск Калининградской области России). Папа был награжден орденами и медалями. После его ухода из жизни трепетно храню память о его подвиге.
Во время Великой Отечественной войны мама была подростком. Трижды молодежь их местности немцы пытались вывезти в Германию, и столько же партизаны отбивали их у фашистов. Годы, проведение в оккупации, — это страх, голод, болезни. Мама болела тифом и малярией. Думали, что она не выживет. Но она выстояла. От их деревни не осталось ни одного дома, одни черные развалины. Люди жили в землянках, подвалах, окопах. Когда мама вспоминала то время, сама не верила, что смогла весь этот страх и ужас пережить. Теперь, когда сплошным потоком идет искажение нашей исторической памяти, нельзя молчать. В голове не укладывается, что где-то рядом есть люди, которые обливают грязью наш народ, нашу Победу, наш Мир.
Это невозможно забыть.
Если память убить безжалостно
И в угоду кому-то предать,
Станет павшим так больно и тягостно,
Будто их расстреляли опять.
Это письмо — выстраданный ответ на страшную несправедливость тех, кто хочет забыть о подвиге героев Великой Отечественной и купиться на пустые рассказы обезумевшего Запада.
Валентина Кузьмич, г.п. Россь, Волковысский район.
Жывая спадчына
Адна з важнейшых задач сучаснай школы — выхаванне высокай духоўнасці, маральнасці асобы, а таксама развіццё здольнасці захоўваць і творча памнажаць нацыянальную спадчыну. У гэтым упэўнена настаўнік беларускай мовы і літаратуры, кіраўнік аб’яднання «Вытокі» Сялецкага вучэбна-педагагічнага комплексу дзіцячы сад — сярэдняя школа Мсціслаўскага раёна Святлана Іванова. У лісце ў рэдакцыю яна адзначае: краязнаўчая і этнаграфічная дзейнасць дае магчымасць навучэнцам глыбей пазнёміцца з родным краем, мінулым сваёй краіны.
Удзельнікі аб’яднання «Вытокі» аг.Сялец Мсціслаўскага раёна.«Дзеці далучаюцца да культурных, духоўна-маральных, працоўных традыцый нашага народа, — піша Святлана Сямёнаўна. — З дапамогай вывучэння прадметаў народнага побыту, свят беларускага народнага календара, сямейна-абрадавага фальклору фарміруецца сістэма ўяўленняў і поглядаў асобы, з’яўляецца ўнутраная патрэба ў спазнанні гісторыі роду, сям’і, народа».
Адзін з напрамкаў выхаваўчай работы ў школе — краязнаўства. Праз патрыятычнае выхаванне і настаўнікі, і вучні імкнуцца павысіць узровень духоўнай культуры.
— Каб ганарыцца Радзімай, патрэбна ведаць яе гісторыю, — упэўнена Святлана Сямёнаўна. — Выхоўваем дзяцей на слаўных традыцыях краю, на прыкладзе працавітых і таленавітых землякоў. Багаты краязнаўчы матэрыял дазваляе надзвычай цікава і разнастайна праводзіць вучэбныя заняткі і пазакласныя мерапрыемствы.
Удзельнікі аб’яднанняў па інтарэсах «Вытокі» і «Краявед» сабралі багаты матэрыял каляндарна-абрадавага і сямейна-абрадавага фальклору аграгарадка Сялец. Дзякуючы іх намаганням юныя прыхільнікі гісторыі даведаліся пра ўнікальныя, характэрныя толькі для Мсціслаўшчыны абрады — перазовы (трэці дзень вяселля , «малацьба гароху»), абрад хрысцін («Бабуля, не скупіся, вазьмі ды адкупіся…»), абрадавыя памінальныя дні.
У планах калектыву — паказ сямейна-абрадавых свят сваёй мясцовасці.
З кожным годам усё менш становіцца носьбітаў вясковай беларускай культуры, знікаюць традыцыі і прадметы побыту, якія былі звыклыя для беларусаў яшчэ не так даўно. Захаваць іх і пашырыць сярод моладзі можна дзякуючы новым падыходам і сучасным тэхналогіям. Педагогі Мсціслаўскага раёна ўпэўнены: жывая спадчына сёння набывае новыя сэнсы, гаворыць пра сябе на мове, зразумелай пакаленню электроннай культуры. Галоўнае — знайсці падыход!
Трэба дома бываць часцей
Выпісваю «НГ» ужо другі год. Вельмі газета падабаецца. Можна прачытаць пра ўсё, што захочаш. Хачу расказаць і пра такі выпадак з жыцця.Аднойчы мы з сястрой сабраліся з’ездзіць на радзіму. Яна жыве ў Полацку, я — на Магілёўшчыне. А ехаць патрэбна было ў Івацэвіцкі раён. Так склаўся лёс, што параскідаліся мы па розных краях. А так хацелася жыць, як мама казала, «у горбачцы», разам. Вось мы сустрэліся, каб паехаць на могілкі і навесці там парадак.
Ідзём з сястрой па могілках. Сярод стромкіх сосен ветру не чутно. Цішыня. Могілкі мы сваіх продкаў знайшлі. Пачысцілі і пафарбавалі агароджу звонку. А вось унутр трапіць ніяк не маглі. Пералезці праз верх было немагчыма. Мы з сястрой ужо даволі старыя. Мне — 70, ёй — 65. Вось так і хадзілі вакол, пакуль я не села на зямлю і не прамовіла: «Татачка, а як жа да цябе трапіць? Няўжо дарма мы столькі да цябе ехалі?»
Як раптам з нейкім рыпам калітка агароджы адкрылася сама. Мы з сястрой глядзім адна на адну і не можам паверыць: ці то сапраўды тата пачуў просьбу? Аказваецца, калітка была зроблена так роўна з самой агароджай, што адразу і не заўважыць, дзе ж уваход.
Зайшлі ўнутр, усё прыбралі, пафарбавалі. А калі збіраліся дадому, думалі: і як не верыць у іншы свет? Але галоўная выснова — не згубіць у наступны раз тое месца, якое мы абматалі дротам, каб зноў не бударажыць продкаў.
Антаніна Дзеркачова, Магілёўскі раён.
kuzmich@sb.by
