Związkowy przemysł samochodowy ledwo powstrzyma napór konkurentów zagranicznych. Aby się o tym przekonać, wystarczy spojrzeć na drogę: tam ciągłym potokiem jadą samochody zagraniczne — osobowe i ciężarowe. Powody są różne. W szczególności, finansowo-gospodarcze. Ale dzisiaj, mówią eksperci, sukces zależy przede wszystkim od dwóch składników: jakości i zdolności produkcyjnych. Mianowicie przestarzałe nieefektywne technologie wypierają naszą technikę z autostrady światowej. Pozostaje w tyle poziom techniczny, nie taki komfort. Ale czy to urządzenie dla oszczędzania paliwa, czy to system hamulców lub banalny podnośnik szyby — za tym wszystkim jest elektroniczny chip lub inne podobne urządzenie. Są to tak zwany “mózg”. Produkty specjalistyczne, których rozwój przez wiele lat nie uznawali za konieczny. W rezultacie stracili czas i znaczący udział rynku.
Ten dość trudny problem wielokrotnie omawiali z udziałem ekspertów w Stałym Komitecie Państwa Związkowego. Posiadają tu skuteczne narzędzie do rozwiązania podobnych “przełomowych” zadań — przez programy naukowo-techniczne, finansowane z budżetu związkowego. Jednym z nich na podstawie decyzji Rady Ministrów Państwa Związkowego, przyjętej w maju 2016 roku, teraz zostanie także program opracowania komponentów elektronicznych dla systemów sterowania i bezpieczeństwa w samochodach o nazwie kodowej “Elektronika samochodowa”.
Ale jeszcze w przeddzień w mińskiej Integral SA odbyło się białorusko-rosyjskie spotkanie na dużą skalę. Celem — aby rozpocząć realną pracę natychmiast po przyjęciu programu. I tak się stało. Na zasadach konkurencyjnych zostali wyznaczeni konkretni wykonawcy rozdziałów programu. Ze strony białoruskiej w doborze uczestników zaangażowana Integral SA, z rosyjskiej — NPP Radar-mms Sp. z o. o., znana z opracowań high-tech w sektorze transportowym.
Jakie zadania naukowo-techniczne należy rozwiązać we współpracy? W Ministerstwie Przemysłu Białorusi, które jest państwowym zleceniodawcą programu, wyjaśnili szczegóły. Najważniejsze — aby osiągnąć na poziomie technicznym równi z zachodnimi pojazdami silnikowymi w oparciu o opracowania krajowe. Czyli zapewnić zastąpienie importu na dużą skalę. Teraz w Rosji i na Białorusi działa standard ekologiczny pojazdów Euro-4. A w Europie Zachodniej produkują technikę Euro-5 i 6. Należy osiągnąć tych wskaźników, nie wykładając setki milionów dolarów za importowane komponenty i części.
Na tej podstawie zidentyfikowano 4 główne obszary wspólnych poszukiwań naukowo-technicznych białoruskich i rosyjskich naukowców i ekspertów. Są to systemy zarządzania ruchem pojazdów silnikowych, inteligentne systemy bezpieczeństwa, systemy sterowania urządzeniami elektrycznymi, systemy zbierania informacji, czujniki. Tematyka została uzgodniona z wiodącymi ośrodkami naukowymi, ministerstwami transportu i łączności oraz innymi resortami obu krajów.
Został zidentyfikowany również szereg przedsiębiorstw, organizacji do udziału w programie. Ze strony białoruskiej są to mińska fabryka samochodowa, motorowa, fabryka ciągników kołowych, BiełAZ, znany ze swoich urządzeń górniczych. Jak również prawie wszystkie przedsiębiorstwa, produkujące części samochodowe. Ze strony rosyjskiej — czołowe przedsiębiorstwa motoryzacyjne: KAMAZ, GAZ, Ural SA. Będą tworzyć zadania techniczne, czyli zaprezentują w języku technicznym, jakiej elektroniki potrzebują. Wcielać zlecenia w rzeczywiste chipy będą przedsiębiorstwa profilu elektronicznego. Oprócz wspomnianego “Integralu” na Białorusi są to MPOWT SA, holding “Horizont” i jego przedsiębiorstwa, witebski “Izmeritel”.
W sumie w ciągu najbliższych czterech lat stworzą około 40 podstawowych technologii produkcji samochodowych komponentów elektronicznych. Na to z budżetu Państwa Związkowego przeznaczono znaczne środki finansowe. Kiedyś rząd związkowy już wspierał białorusko-rosyjski przemysł samochodowy, finansując kilka programów naukowo-technicznych rozwoju dieslowskiego przemysłu samochodowego i motoryzacyjnego. Jednocześnie wykonywano kilka wspólnych programów dla rozwoju oprzyrządowania elektronicznego. Ta pomoc finansowa pozwoliła najważniejszym gałęziom utrzymać się na rynku, zachować potencjał naukowo-techniczny. Teraz zadaniem jest stworzenie bezpiecznego samochodu przyszłości.
Władimir Jakowlew
