Маляваны дыван, або маляванка, як від народнага мастацтва ўзнік на захадзе Віцебскай вобласці ў 1920-я гады, паведамляе livingheritage.by. Узнік дзякуючы носьбітам даўняй цэхавай традыцыі малярскага мастацтва. Напрыканцы ХІХ стагоддзя цэхі зніклі, але майстры працягвалі займацца малярскім промыслам. Асабліва запатрабаванымі ў насельніцтва былі пакаёвыя дываны, якія малявалі на льняным палатне маслянымі або акрылавымі фарбамі з дапамогай пэндзляў, трафарэтаў, штампаў з гародніны. Майстры хадзілі па вёсках, прыпыняліся ў адной хаце, малявалі дыван і ішлі да другіх гаспадароў.
|
|
|
Вялікі ўплыў на развіццё дывана Віцебскага Паазер’я аказала дзейнасць Язэпа Драздовіча, які з 1930 года займаўся гэтым промыслам і ўнёс у яго стылістыку мадэрна, пейзажныя, анімалістычныя, сюжэтныя матывы. Цяжка паверыць, што вядомы сёння аўтар у тыя часы хадзіў па вёсках і маляваў за прытулак насценныя дываны.
Цікава, што ў вёсках больш пажаданымі былі кветкавыя кампазіцыі, а ў гарадах і мястэчках пераважалі дываны фігуратыўна-сюжэтнага характару. Папулярнымі былі пейзажы з замкамі, русалкі, лебедзі ў сажалках. Водная стыхія ўвогуле з’яўляецца частым кампанентам дывановых пейзажаў, бо паўночны рэгіён Беларусі багаты на азёры і рэкі. Акрамя гэтага, на дыванах шмат раслінных арнаментаў, выяў гісторыка-культурных помнікаў Віцебшчыны.
Традыцыя малявання дываноў развівалася да 1960-х гадоў. Працэс яе аднаўлення распачаўся ў другой палове 1980-х шляхам правядзення выстаў, конкурсаў, збірання калекцый. Сучасныя майстры не толькі развіваюць даўнюю традыцыю, але і перадаюць свае навыкі малодшаму пакаленню праз майстар-класы, гурткі па маляванцы і гэтак далей.
mila@sb.by
