Чаму беларусы змяняюць прозвішчы і па якіх прычынах у гэтым могуць адмовіць
28.04.2017 00:20:12
Люцыфер, Прынцэса Даніэла, Архіп-Урал, Хрыстамрырадас, БАЧ рВФ 260602… Не паверыце, але гэта самыя незвычайныя імёны, зарэгістраваныя ў Расіі за апошнія гады. Сёння ў Дзярждуме суседняй краiны абмяркоўваецца законапраект, які не дазволіць называць дзяцей як заўгодна. Некалькі гадоў таму польскі паштальён захацеў стаць Джэймсам Бондам. Чыноўнікі адмовілі яму, таму што палічылі: імя можа быць скарыстана ў злачынных мэтах. А як справа выглядае ў нас? Карэспандэнт «Р» даведалася, чаму беларусы змяняюць прозвішчы і па якіх прычынах у гэтым могуць адмовіць у нашых загсах.
Атрымалася так, што бацькі Ірыны Васютовіч развяліся. Але жанчына захавала добрыя адносіны з татам. Ён вельмі шкадаваў: калі дачка выйдзе замуж, яна зменіць прозвішча, і не будзе працягвацца род Васютовічаў.
— Напэўна, яго думкі перадаліся і мне. Калі брала шлюб, прыняла рашэнне не змяняць дзявочае прозвішча, — з сур’ёзнасцю ў голасе гаворыць Ірына. — Праз некаторы час мой шлюб распаўся. Дзіця засталося пры мне, а былы муж наогул не прымаў ніякага ўдзелу ў выхаванні і матэрыяльным забеспячэнні сына.
У інтарэсах дзіцяці Ірына звярнулася да самай жорсткай меры — пазбаўлення бацькоўскіх правоў. Вядома, суд падтрымаў жанчыну. Тады Ірына з сынам вырашылі ўсё пачаць з чыстага аркуша.
— Тады сыну было 10 гадоў. Ён насіў прозвішча бацькі: Казлоў. Пачынаць новае жыццё з адбіткам мінулага неяк несур’ёзна, — упэўнена Ірына. — Пасля пазбаўлення бацькоўскіх правоў згода таты на гэтую працэдуру не спатрэбілася. Без празмернай цяганіны дзесьці за месяц мы змянілі прозвішча сына на маё дзявочае.
— Калі бацькі мяне толькі запланавалі, яны адразу вырашылі: з’явіцца хлопец — дадзiм прозвішча дзядулі — Графаў. Проста ў дзеда было тры дачкі. Усе замуж павыходзілі і ўзялі прозвішчы мужоў, акрамя маёй матулі. Яна стала Графавай-Гарэльчык, — з захапленнем тлумачыць Аляксандра Графава. — Калі мае бацькі даведаліся, што будзе дзяўчынка, яны вырашылі пакінуць бацькава прозвішча.
Пра змену прозвішча на маміна дзявочае Аляксандра задумалася два гады таму. Упаўнаважаныя органы разглядалі просьбу каля месяца. На вялікую радасць дзяўчыны, зварот адобрылі. З моманту ад першапачатковай падачы заявы да атрымання новага пашпарта прайшло каля двух з паловай месяцаў. На аплату ўсіх дакументаў і паслуг Графава аддала на той момант каля 50 рублёў.
— Калі атрымала новае пасведчанне аб нараджэнні, там я ўжо была Графавай. Быццам усё жыццё пражыла з гэтым прозвішчам, — з усмешкай прыгадвае Аляксандра. — Працую на «хуткай дапамозе». Калегі гавораць, што вельмі прыгожае прозвішча і яго нельга змяняць нават у шлюбе. Мне падаецца, яны нават крыху зайздросцяць: калі выклікаюць брыгаду, да нас звяртаюцца па прозвішчы.
— У мяне гісторыя закруцілася гады тры таму, — пачынае шчыры аповед Кацярына Бекіш. — Тады мая лепшая сяброўка змяніла імя. Яна нервавалася, калі да яе звярталіся Аксана. Яна ўсе дакументы афіцыйна перааформіла на Ксенію.
У самой Кацярыны былі сур’ёзныя падставы для змены прозвішча — надта бянтэжыла прозвішча Сапліца. Па-першае, яе маці ўжо даўно ў разводзе з першым мужам, бацькам Каці. Тату дзяўчына амаль не памятае, ён ніколі i не імкнуўся аднавіць стасункі з дачкой. Па-другое, адыграла сваю ролю тое, што з прозвішча смяяліся ў школе, дзяўчынку дражнілі, абзывалі, ды і ў дарослым жыцці амаль не хавалі ўсмешак.
— Я вырашыла ўзяць прозвішча бабулі. Яно мне заўсёды падабалася, — прызнаецца Кацярына. — Тады ў загсе, акрамя асноўнага пакета дакументаў, запатрабавалі пасведчанне аб смерці бабулі. Мне сказалі, што лепш браць адвольнае прозвішча, тады ніякіх даведак не трэба. Чакала каля двух месяцаў. Калі знаёмыя даведаліся, што я змяніла прозвішча, першая думка ў іх: выйшла замуж. Шмат цікаўнасці адразу было.
Застаецца толькі меркаваць, якой шчаслівай была Кацярына, калі ўбачыла ў пасведчанні замест прозвішча Сапліца Бекіш. Потым, канешне, прыйшлося пабегаць па розных інстанцыях, каб перааформіць дакументы на рабоце, на кватэру. Але гэта ўжо справа тэхнікі.
Дык што ж рабіць, калі Аляксандр усё ж такі жадае быць Неўскім? Адказ відавочны: афіцыйна пацвердзіць, што яго родзічы насілі знакамітае прозвішча. На самай справе некаторыя пачынаюць шукаць, складаюць радаводныя дрэвы. У такіх выпадках ужо ніхто не мае права адмаўляць. Усё-такі ад самага пачатку важна, каб жаданне было незавоблачным. Тады, глядзім, і справа пойдзе на лад.
Як Казлоў стаў Васютовічам
Атрымалася так, што бацькі Ірыны Васютовіч развяліся. Але жанчына захавала добрыя адносіны з татам. Ён вельмі шкадаваў: калі дачка выйдзе замуж, яна зменіць прозвішча, і не будзе працягвацца род Васютовічаў.
Ірына ВАСЮТОВІЧ змяніла прозвішча сына на сваё дзявочае пасля пазбаўлення таты хлопца бацькоўскіх правоў.
— Напэўна, яго думкі перадаліся і мне. Калі брала шлюб, прыняла рашэнне не змяняць дзявочае прозвішча, — з сур’ёзнасцю ў голасе гаворыць Ірына. — Праз некаторы час мой шлюб распаўся. Дзіця засталося пры мне, а былы муж наогул не прымаў ніякага ўдзелу ў выхаванні і матэрыяльным забеспячэнні сына.
У інтарэсах дзіцяці Ірына звярнулася да самай жорсткай меры — пазбаўлення бацькоўскіх правоў. Вядома, суд падтрымаў жанчыну. Тады Ірына з сынам вырашылі ўсё пачаць з чыстага аркуша.
— Тады сыну было 10 гадоў. Ён насіў прозвішча бацькі: Казлоў. Пачынаць новае жыццё з адбіткам мінулага неяк несур’ёзна, — упэўнена Ірына. — Пасля пазбаўлення бацькоўскіх правоў згода таты на гэтую працэдуру не спатрэбілася. Без празмернай цяганіны дзесьці за месяц мы змянілі прозвішча сына на маё дзявочае.
Узяла «графскае» прозвішча…
— Калі бацькі мяне толькі запланавалі, яны адразу вырашылі: з’явіцца хлопец — дадзiм прозвішча дзядулі — Графаў. Проста ў дзеда было тры дачкі. Усе замуж павыходзілі і ўзялі прозвішчы мужоў, акрамя маёй матулі. Яна стала Графавай-Гарэльчык, — з захапленнем тлумачыць Аляксандра Графава. — Калі мае бацькі даведаліся, што будзе дзяўчынка, яны вырашылі пакінуць бацькава прозвішча.
Аляксандра стала Графавай у гонар дзядулі.
Пра змену прозвішча на маміна дзявочае Аляксандра задумалася два гады таму. Упаўнаважаныя органы разглядалі просьбу каля месяца. На вялікую радасць дзяўчыны, зварот адобрылі. З моманту ад першапачатковай падачы заявы да атрымання новага пашпарта прайшло каля двух з паловай месяцаў. На аплату ўсіх дакументаў і паслуг Графава аддала на той момант каля 50 рублёў.
— Калі атрымала новае пасведчанне аб нараджэнні, там я ўжо была Графавай. Быццам усё жыццё пражыла з гэтым прозвішчам, — з усмешкай прыгадвае Аляксандра. — Працую на «хуткай дапамозе». Калегі гавораць, што вельмі прыгожае прозвішча і яго нельга змяняць нават у шлюбе. Мне падаецца, яны нават крыху зайздросцяць: калі выклікаюць брыгаду, да нас звяртаюцца па прозвішчы.
Мяняю Сапліца на Бекіш
— У мяне гісторыя закруцілася гады тры таму, — пачынае шчыры аповед Кацярына Бекіш. — Тады мая лепшая сяброўка змяніла імя. Яна нервавалася, калі да яе звярталіся Аксана. Яна ўсе дакументы афіцыйна перааформіла на Ксенію.
У самой Кацярыны былі сур’ёзныя падставы для змены прозвішча — надта бянтэжыла прозвішча Сапліца. Па-першае, яе маці ўжо даўно ў разводзе з першым мужам, бацькам Каці. Тату дзяўчына амаль не памятае, ён ніколі i не імкнуўся аднавіць стасункі з дачкой. Па-другое, адыграла сваю ролю тое, што з прозвішча смяяліся ў школе, дзяўчынку дражнілі, абзывалі, ды і ў дарослым жыцці амаль не хавалі ўсмешак.
З-за прозвішча Кацярыну дражнілі ў школе, ды і ў дарослым жыцці амаль не хавалі ўсмешак.
— Я вырашыла ўзяць прозвішча бабулі. Яно мне заўсёды падабалася, — прызнаецца Кацярына. — Тады ў загсе, акрамя асноўнага пакета дакументаў, запатрабавалі пасведчанне аб смерці бабулі. Мне сказалі, што лепш браць адвольнае прозвішча, тады ніякіх даведак не трэба. Чакала каля двух месяцаў. Калі знаёмыя даведаліся, што я змяніла прозвішча, першая думка ў іх: выйшла замуж. Шмат цікаўнасці адразу было.
Застаецца толькі меркаваць, якой шчаслівай была Кацярына, калі ўбачыла ў пасведчанні замест прозвішча Сапліца Бекіш. Потым, канешне, прыйшлося пабегаць па розных інстанцыях, каб перааформіць дакументы на рабоце, на кватэру. Але гэта ўжо справа тэхнікі.
Дык што ж рабіць, калі Аляксандр усё ж такі жадае быць Неўскім? Адказ відавочны: афіцыйна пацвердзіць, што яго родзічы насілі знакамітае прозвішча. На самай справе некаторыя пачынаюць шукаць, складаюць радаводныя дрэвы. У такіх выпадках ужо ніхто не мае права адмаўляць. Усё-такі ад самага пачатку важна, каб жаданне было незавоблачным. Тады, глядзім, і справа пойдзе на лад.
veronika.ulasevich@mail.ru
Фота з архіва герояў