Приобрести инструмент, о котором давно мечтал, мастеру-резчику по дереву помогла государственная субсидия

Сланімчанін Рыгор Жук усё жыццё быў адданы сваёй прафесіі. І нават у цяжкія часы, калі заробкі сышлі на мінімум, яе не пакінуў. Прычым спрабаваў розныя формы занятасці: пасля работы на дзяржпрадпрыемстве працаваў дома, на будоўлі, адкрываў кааператыў, займаўся прадпрымальніцтвам. Год таму рамесную дзейнасць майстра падтрымала дзяржава, выдзеліўшы яму субсідыю. Чым сёння займаецца разьбяр па дрэве, пра што марыць, даведалася карэспандэнт «Р».

Талент у спадчыну

— Любоў да дрэва мне прывіў бацька, які працаваў сталяром, — расказвае пра сябе Рыгор Аляксандравіч. — Ён навучыў мяне апрацоўваць драўніну, майстраваць сваімі рукамі, не забываць традыцыі продкаў. Таму куды паступаць пасля школы, я вырашыў задоўга да яе заканчэння. Спецыяльнасць разьбяра-інкрустатара атрымаў у Бабруйскім мастацкім прафесійна-тэхнічным вучылішчы № 15.

Набіраўся вопыту, адточваў майстэрства Рыгор Жук на Слонімскай фабрыцы мастацкіх вырабаў. Калі зарплата перастала задавальняць, пайшоў працаваць на будоўлю. Там набыў яшчэ дзве спецыяльнасці — цесляра-бетоншчыка і маляра-аддзелачніка. Яны вельмі спатрэбіліся, калі будаваў дом.

— У 1986 годзе адкрыў кааператыў. Разам з іншымі разьбярамі па дрэве займаліся аздабленнем дзіцячых садкоў, змайстравалі свае першыя альтанкі, — працягвае экскурс у сваю працоўную біяграфію суразмоўца. — Потым арганізаваў прадпрыемства па выпуску сувеніраў. Для таго, каб працаваць, у доме пабудаваў майстэрню. А там жыццё прымусіла асвоіць яшчэ адну спецыяльнасць — зваршчыка, таму што для вырабу сувеніраў патрэбны станкі, якія нідзе не купіш. Але ў 1994 годзе сваё прадпрыемства закрыў: было складана не толькі сабраць, але і ўтрымаць калектыў. Тады былі няпростыя гады. Пасля гэтага першым у Слоніме пачаў выпускаць корпусную мэблю. Аднак пасля ў гэтым кірунку не пайшоў, застаўся разьбяром па дрэве.

Рыгор Аляксандравіч авалодаў усімі відамі і стылямі разьбы, роспісам па дрэве, графікай і жывапісам. З’явіўся ў яго і вучань: свае веды майстар перадаў сыну Дзмітрыю, які пасля заканчэння Мірскага мастацкага вучылішча паступіў у Акадэмію мастацтваў.

2005 год быў для майстра багаты на падзеі: ён уступіў у грамадскае аб’яднанне «Беларускі саюз майстроў народнай творчасці», на фестывалі «Славянскі базар у Віцебску» атрымаў дыплом конкурсу разьбы «Дрэва жыцця».

Нечаканая дапамога

Паколькі даходы не заўсёды радавалі, у лютым мінулага года, маючы неабходны стаж працы, майстар зазбіраўся на пенсію. Падрыхтаваў дакументы і адправіўся ва ўпраўленне занятасці. Там прапанавалі працаўладкавацца, бо да выхаду на пенсію па ўзросце не хапала ўсяго паўтара года. Рыгор Жук паспрабаваў, але вакансіі, якія падыходзілі па спецыяльнасці, не задавальнялі з-за невялікага акладу.

— Потым мяне выклікалі ў выканкам і расказалі пра субсідыю. Я спытаў: «А што гэта такое? Якія трэба плаціць працэнты?» — успамінае падзеі гадавой даўнасці майстар-разьбяр. — Аказалася, што яна беспрацэнтная і беззваротная. І даюць яе на развіццё бізнесу. Мне толькі трэба зарэгістравацца рамеснікам. Я быў вельмі здзіўлены, што такое бывае. Потым дома зайшоў у інтэрнэт, пачытаў. І сапраўды ёсць такая. Знайшоў прыкладны бізнес-план. Перапісаў яго пад сябе, прынёс. Асноўны напрамак паказаў — выраб альтанак, драўляных паветак, агароджаў. З першага разу яго зацвердзілі. Ну і ўсё. На працягу месяца-паўтара атрымаў грошы. Патраціў іх на інструменты, пра якія марыў даўно, а сабраць столькі ў мяне ніяк не атрымлівалася. Часта жартую, што другая такая субсідыя мне не перашкодзіць!

Зараз Рыгор Аляксандравіч рыхтуецца да лета — робіць нарыхтоўкі не толькі альтанак, якія актыўна заказваюць вясной, але і ўсякай сувенірнай прадукцыі. Збіраецца на розныя фестывалi і святы.

— Без справы не сяджу. Узімку паднімаюся ў 7 гадзiн раніцы, летам — у 6.15. Дом пабудаваны на ўскраіне, побач чыгунка. Таму нават гадзіннікаў не трэба, арыентуюся па цягніках. Расклад у іх дакладны. Цэлы дзень я ў майстэрні — габлюю, пілую. З заказамі зараз цяжка, прыходзіцца шукаць.

На пытанне «Што ў вас ёсць дома са сваіх работ?» майстар жартуе, што гэтым летам збіраецца абвергнуць прыказку «Шавец без ботаў»:

— Знайшоў нядаўна вялікі пень, зраблю з яго дракона. Яшчэ ляжыць палена, з якога атрымаецца выдатны кракадзіл. Засталося толькі лапы прымацаваць ды хвост бензапілой выразаць. Плюс у гэтым годзе абавязкова пастаўлю драўляныя арэлі.

А яшчэ ў майстра з’явілася хобі — ён заняўся пчалярствам. У планах — стварыць пчальнік і комплекс альтанак з вуллямі, бо сон на пчаліных вуллях — гэта з даўніх часоў папулярны метад лячэння чалавека.

— Збіраюся таксама працягваць адраджаць вёску Гуменікі, дзе ў нас дача, — паведамляе майстар. — Месца добрае — ёсць газ, святло, вада. Шкада толькі, што памірае: у мінулым годзе тры дамы закапалі. Разам з кумам Міхасём за два леты мы нанова адбудавалі там храм-капліцу ў гонар свяціцеля Лукі Крымскага. Збіраліся спачатку толькі абнавіць агароджу, але потым паглядзелі, а драўляны будынак зусім згніў. Так, сабраўшыся ўсёй грамадой, нам удалося яго адрадзіць. Звон у гэтай капліцы захаваўся, ён старэйшы за сам храм — быў адліты яшчэ ў часы Пятра I. Уяўляеце? На асвячэнне прыязджаў архіепіскап Навагрудскі і Слонімскі Гурый. Кажуць, што калі ў сяле ёсць храм, будзе і жыццё!

statkevich@sb.by

Фота з архiва героя