S± miasta, ktуre zasіuguj± na miano pereі cywilizacji: Rzym, Paryї, Moskwa… Ale czy oznacza to, їe w innych miastach їyje siк gorzej? Jest to kwestia niejednoznaczna. Nie wszystko przecieї okre¶la siк dochodem pieniкїnym, ilo¶ci± sklepуw i restauracji, parkуw i samochodуw, zabytkуw historycznych. Wydaje mi siк, їe jest co¶ waїniejszego, a mianowicie ocena ¶rodowiska miejskiego bezpo¶rednio przez jego mieszkaсcуw.
Pod tym wzglкdem interesuj±ce s± wyniki sondaїu socjologicznego przeprowadzonego przez naukowcуw Miсskiego Zakіadu Naukowo-Badawczego problemуw spoіeczno-gospodarczych i politycznych. Porуwnali oni, w jakim stopniu pod wzglкdem szeregu najwaїniejszych parametrуw mieszkaсcy biaіoruskiej stolicy oraz niektуrych innych wiкkszych miast Europy zadowoleni s± z wіasnej egzystencji. W wyniku powstaі bardzo ciekawy obraz, ktуry wymownie ¶wiadczy o tym, їe Miсsk jest jednym z atrakcyjnych miejsc їycia na kontynencie.
Dzisiaj biaіoruska stolica, ktуrej wiek zbliїa siк do 950 lat, jest centrum potкїnego przemysіu, licz±cego kilkana¶cie zakіadуw, w tym dobrze znane poza granicami kraju miсskie fabryki traktorуw i samochodуw. Dziedzinк edukacji i kultury reprezentuje 21 uczelni i szereg sіynnych teatrуw i muzeуw. Dziesi±tki akademickich i branїowych zakіadуw naukowych prowadz± badania o szerokim zakresie tematуw. Wystarczy spojrzeж na mapк, aby przekonaж siк, їe miasto ma bardzo korzystn± lokalizacjк: w promieniu 700 kilometrуw znajduj± siк Moskwa i Warszawa, Kijуw oraz stolice nadbaіtyckich paсstw. Przez Miсsk przebiegaj± dwa najwaїniejsze miкdzynarodowe korytarze transportowe і±cz±ce Europк i Azjк, kraje nadbaіtyckie i ¶rуdziemnomorskie.
A zatem w jaki sposуb oceniaj± to wszystko sami mieszkaсcy Miсska? Przecieї s± oni tutaj ani go¶жmi, ani turystami, lecz staіymi mieszkaсcami. I martwi± ich problemy caіkiem ziemskie. Jak w kaїdym mie¶cie ¶wiata, najwaїniejszym z nich jest zapewnienie sobie ¶rodkуw do godnej egzystencji, mуwi±c wprost — znalezienie pracy. Czy іatwo jest to zrobiж? Nie bкdziemy krкciж, dla wielu osуb jest to kwestia trudna do rozwi±zania.
Ponad poіowa osуb, ktуre braіy udziaі w sondaїu, uwaїa, їe “nie” lub “raczej nie”. Jest to caіkiem naturalne we wspуіczesnym spoіeczeсstwie postindustrialnym. Jednak pod wzglкdem ilo¶ci tych osуb, ktуre ujmuj± ten problem w sposуb optymistyczny, Miсsk wyprzedza Berlin i Monachium, Madryt i Rzym, zajmuj±c mniej- wiкcej jednakow± pozycjк z Wiedniem. Przy tym naleїy uwzglкdniж, їe w skali ¶wiatowej w Miсsku wystкpuje bardzo niski poziom bezrobocia — okoіo 1 procent ludno¶ci zdolnej do pracy. Јatwo jest znaleјж pracк w przemy¶le lub usіugach. Jednak mieszkaсcy Miсska maj± wysoki stopieс wyksztaіcenia, w tym wyїszego i ¶redniego specjalistycznego. St±d wynika dosyж duїa konkurencja w zatrudnieniu w intelektualnych dziedzinach dziaіalno¶ci.
Nie mniej waїna jest kwestia znalezienia w mie¶cie mieszkaс w przystкpnej cenie. Stanowi to problem z powodu szeregu okoliczno¶ci. Przede wszystkim liczba mieszkaсcуw Miсska w ci±gu ostatnich 40 lat zwiкkszyіa siк trzykrotnie i wynosi dzisiaj 1 milion 760 osуb, i to bior±c pod uwagк fakt, їe miasto zostaіo prawie do szczкtu zniszczone w czasie drugiej wojny ¶wiatowej. Mimo wysokiego poziomu budownictwa mieszkaс za czasуw radzieckich oraz aktywnego budownictwa w dzisiejszych czasach, jednemu mieszkaсcowi Miсska przypada w udziale tylko okoіo 20 metrуw kwadratowych powierzchni mieszkalnej. To mniej niї, na przykіad, w Moskwie lub wielu innych wiкkszych miastach Europy. Wedіug danych sondaїu socjologicznego, w Miсsku wynajкcie pokoju lub mieszkania za przystкpn± cenк jest bardziej skomplikowane niї w Berlinie lub Wiedniu. Ale іatwiejsze niї w Monachium, Paryїu lub Sztokholmie. I wydaje siк, їe pod tym wzglкdem miejsce Miсska w rankingu bкdzie coraz wyїsze. Buduje siк co raz wiкcej mieszkaс, wskaјnik ten w najbliїszym czasie ma osi±gn±ж warto¶ж miliona metrуw kwadratowych rocznie. Wiele rodzin korzysta z paсstwowego wsparcia finansowego podczas poprawiania swoich warunkуw mieszkaniowych. W wyniku za 15 lat ¶redni poziom zaopatrzenia w mieszkania ma zwiкkszyж siк na okoіo jednej czwartej. Problem transportowy to jeszcze jedna cecha wielkiego miasta. W Moskwie lub Paryїu droga do pracy i z powrotem tylko w jednym kierunku moїe zajmowaж pуіtorej-dwie godziny. W Miсsku sytuacja wygl±da nieco lepiej. Rozwiniкte s± tutaj wszystkie rodzaje komunikacji miejskiej: metro i tramwaj, autobus i trolejbus, taksуwki poruszaj±ce siк po okre¶lonej trasie.
W mie¶cie jest prawie pуі miliona samochodуw osobowych. Aktywnie prowadzi siк rekonstrukcjк i budownictwo magistrali transportowych. Na przykіad id±c w ¶lady Moskwy niedawno w sposуb kardynalny rozszerzono obwodow± drogк samochodow±, ktуra przyjкіa na siebie duї± czк¶ж przewozуw miejskich. W wyniku liczba mieszkaсcуw Miсska, zadowolonych z pracy komunikacji miejskiej, jest prawie trzykrotnie wiкksza niї liczba osуb z tego niezadowolonych. Wedіug tego wskaјnika sytuacja w biaіoruskiej stolicy jest lepsza niї w Madrycie lub Londynie, Rzymie. Co prawda w zakresie komunikacji miejskiej moїemy nauczyж siк wielu rzeczy od Wiednia, Monachium lub Berlina. Nie bкdziemy jednak zawracaж czytelnikom gіowy danymi statystycznymi, dotycz±cymi innych pytaс sondaїu socjologicznego. Zaznaczmy tylko, їe mieszkaсcy Miсska jednakowo lub nawet wyїej niї mieszkaсcy wielu europejskich stolic oceniaj± pracк miejskich szkуі ogуlnoksztaіc±cych, stan zielonych stref wypoczynkowych. Do ich dumy zasіuїenie naleїy czysto¶ж na stoіecznych ulicach. Ponad 85 procent mieszkaсcуw Miсska uwaїa, їe ich miasto jest czyste, w odrуїnieniu od mieszkaсcуw Londynu, Paryїa oraz innych Europejczykуw, ktуrzy bardzo krytycznie traktuj± dziaіalno¶ж swoich urzкdуw miejskich. Ogуlny wniosek jest taki: ponad 85 procent mieszkaсcуw Miсska ogуlnie pozytywnie ocenia swoje їycie w mie¶cie. Pod tym wzglкdem biaіoruska stolica dorуwnuje Berlinowi i Paryїowi, Londynowi i Madrytowi. Tylko w¶rуd mieszkaсcуw Wiednia i Monachium procent osуb, ktуre pozytywnie oceniaj± swoje miasto, jest wyїszy. Natomiast mieszkaсcy Miсska czк¶ciej od innych udzielali pozytywnej odpowiedzi na pytanie, czy za piкж lat ich miasto stanie siк bardziej atrakcyjne. Jednoznaczne “tak” powiedziaіo prawie 52 procent osуb. (Sztokholm, zajmuj±cy kolejne po Miсsku miejsce zdobyі tylko 1 procent). A zatem Miсsk jest miastem optymistуw.
Wіodzimierz Bibikow
