Tajemnica “francuskiej góry”

Czyїby w rejonie Wilejskim znaleziono groby їoіnierzy armii napoleoсskiej?
Na temat “francuskiej gуry” — miejscowego wzgуrza — w¶rуd mieszkaсcуw wsi Sieliszcze w rejonie Wilejskim zawsze kr±їyіy legendy. Powiada siк, їe gdzie¶ w okolicy dotychczas zakopana jest karoca ze zіotem, ktуr± niby schowaіo wojsko napoleoсskie podczas odwrotu. Natomiast najstarsi mieszkaсcy przypominaj±, їe dosyж czкsto natrafiali na nagrobki z francuskimi napisami.

Pogіoski chyba na zawsze pozostaіyby pogіoskami, gdyby pewnego dnia w pobliїu “francuskiej gуry” nie rozpoczкto pobierania їwiru dla potrzeb budowniczych i nie znaleziono ko¶ci i czaszek. Pierwsze, co przyszіo do gіowy — pozostaіo¶ci po Drugiej Wojnie ¦wiatowej. Ale zamiast niemieckich їetonуw lub blaszek z butуw, ktуre nosili їoіnierze Wermachtu, wojskowi 52. wyspecjalizowanego batalionu poszukiwawczego Siі Zbrojnych znaleјli… francuskie znaki wyrуїniaj±ce z czasуw Napoleona.

— Wykopaliska rozpoczкli¶my ponad miesi±c temu — opowiada prezes komitetu wykonawczego w Wiazynce Igor Sudnikowicz. — Wiem, їe znaleziono juї szcz±tki okoіo 200 їoіnierzy. Do tego jeszcze mundury, resztki skуrzanych toreb, obuwia, mosiкїne guziki z francuskimi napisami, niemieck± zіot± monetк z 1771 roku i nawet dwie nie zuїyte kule. Na razie jeszcze nie wiemy, co zrobiж ze znalezionymi rzeczami. A resztki naleїaіoby przekazaж do Francji, їeby pochowano je tam po ludzku.

Tymczasem uczeni juї wysuwaj± pewne hipotezy. “Najprawdopodobniej pochowano ich tutaj podczas odwrotu armii napoleoсskiej po klкsce nad Brzezin± — uwaїa kierownik oddziaіu historii wojennej Instytutu Historii NAN Aleksy Litwin. — Tak naprawdк tego typu znaleziska s± bardzo ciekawe dla uczonych. Waїny staje siк kaїdy szczegуі. Guziki z mundurуw, na przykіad, bada oddzielna branїa nauki. Po co? Aby odtworzyж prawdziwy, nie znieksztaіcony obraz їoіnierza w filmach, podrкcznikach, encyklopediach, na wystawach. Natomiast wydaje mi siк, їe na miejscu pogrzebania naleїy umie¶ciж znak pami±tkowy”.

Francuska ambasada w Miсsku teї wykazaіa zainteresowanie znaleziskiem biaіoruskich wojskowych. Nie wyklucza ona moїliwo¶ci przeprowadzenia negocjacji w sprawie ponownego pochowania szcz±tkуw.

Aleksander Tumar