Старажытны горад Гродна зноў сустракаў Фестываль, што за 20 год стаў для яго брэндавым, сімвалічным. “Дзень добры!.. Шалом!.. Буэнас дзіас!.. Гамарджоба!..” — чулася з усіх бакоў.
Вясёлая фестывальная плынь святочна віруе па гродзенскіх вуліцах
Традыцыйна свята распачалося шэсцем прадстаўнікоў розных дыяспар: азербайджанцы, афганцы, казахі, рускія, украінцы, яўрэі... Некаторыя нацыянальнасці былі прадстаўлены сёлета ўпершыню. Так, хлопчык-саксафаніст Максім Сарока з Рагачова, бацька якога амерыканец, прадстаўляў ЗША. Браты Махер і Дзія Салом Алшых, студэнты Белдзяржуніверсітэта культуры і мастацтваў, — Сірыю. А студэнт Гро-дзенскага медуніверсітэта Місбахул Рахумана Акіб — Шры-Ланку. Дружная кампанія хлопцаў і дзяўчат расказвала танцамі пра родную ім Нігерыю — гэта навучэнцы розных беларускіх вну: сяброўкі Дзімаку Іфуная і Малокву Даян, апранутыя ў рознакаляровыя доўгія сукенкі, са сплеценымі ў высокія прычоскі валасамі, падрыхтавалі традыцыйны танец свайго народа. На падворку ж разам з дзяўчатамі, бачыла, танчыў іх сябра Агу Учэчукву Саксэс. Упершыню прыехалі на фестываль чачэнцы і ліванцы. Усяго ж у свяце ўдзельнічалі прадстаўнікі 38 нацыянальнасцяў.
На цэнтральных вуліцах Гродна — і танцы, і спевы, і тэатралізаваныя прадстаўленні ад кожнай дэлегацыі. Ад гаспадароў жа ўдзельнікі атрымалі святочныя караваі ў выглядзе сонейка з устаўленымі ўнутр саламянымі салонкамі: па старадаўняй славянскай традыцыі гасцей прынята частаваць самым дарагім, самым лепшым. Вось і ў Гродне сустракалі хлебам ды соллю.
Фігурай дракона і вогненным шоу здзіўлялі гасцей прадстаўнікі кітайскай дыяспары
Шумна, весела, цікава было і на традыцыйных нацыянальных падворках. Ліліся гукі музыкі, радавалі вочы яркія колеры строяў артыстаў творчых этнакалектываў. У літоўскім дворыку, напрыклад, можна было адведаць цэпелінаў, халоднага баршчу, выпечку. Там жа — драўляны млын і хата. Старшыня суполкі “Віціс” Альфрыдас Кершыс казаў: звычайна ў жыллё літоўскіх сем’яў было прынята ставіць дабротную мэблю, упрыгожваць яе разьбою, сурвэткамі.
Дарэчы, пазнаёміць гасцей фестывалю з традыцыямі дома, інтэр’ера розных народаў было адной з задумак арганізатараў. Таму казахі збудавалі юрты, прадстаўнікі каўказкіх народаў — саклі. Хоць і не ў сапраўдную мазанку, аднак у стылізаваны пакой з абразом і ручнікамі запрашалі ўкраінцы, частуючы гасцей баршчом з пампушкамі. Рускія ўпрыгожылі свой этнакуточак тульскім самаварам ды коўдрамі. Венесуэльскі дворык быў, пэўна, самы прыбраны: шмат было кветак ды гірляндаў. Кіраўнік Лацінаамерыканскага культурнага цэнтра імя Сімона Балівара Эстрада Херарда казаў, што венесуэльцы — нежурботны народ, сумаваць ім няма калі. І тады ж музыкі зайгралі вясёлую мелодыю.
Прывітанне ад украінскіх сяброў
А вось папіць гарбаты з карэйцамі можна было, сеўшы на падлогу. Старшыня Асацыяцыі беларускіх карэйцаў Ры Кімі расказвала: карэйцы не карысталіся крэсламі ды ложкамі. У дамах былі цёплыя падлогі, таму людзі на іх і елі, і спалі. А замест пуховых падушак выкарыстоўвалі валікі, напоўненыя збожжам, што вельмі карысна для здароўя.
На вуліцах Гродна так шмат было ўсмешак! Здавалася: усе тут ведаюць адзін аднаго, а госці — прадстаўнікі розных нацыянальнасцяў — сыны і дочкі адной вялікай і дружнай сям’і. Так, прыемна было назіраць, як музыку для танцораў з армянскага ансамбля “Эрэбуні” стваралі карэйскія барабаншчыкі, рускія падпявалі ўкраінцам, а ўкраінцы апладзіравалі рускім...
Пад час фестывалю і мяне чакалі некалькі сюрпрызаў. Ля беларускага падворка, ля парку імя Жылібера, сустрэліся з кіраўніком беларускага ансамбля “Цаглінкі” з польскай вёскі Старое Ляўкова, што пад Беластокам, Міколам Мяжынным. Запрашаў у сярэдзіне ліпеня ў госці: будуць адзначаць 40-годдзе калектыву. А на плошчы Леніна пабачыліся з кіраўніком Віленскага клуба “Гервечай” Альфонсасам Аугулісам. Ён узгадаў, як заходзіў неяк да нас у рэдакцыю і падзяліўся планамі: хоча наладзіць прэс-тур па Літве для журналістаў, якія пішуць на беларуска-літоўскую тэматыку. Абяцаў, што запросіць і карэспандэнтаў “Голасу Радзімы”.
Венесуэльцы ўмеюць весяліцца
Папрыгажэў горад Гродна яшчэ больш за час фестывалю. У Парку дружбы народаў, ля Каложскай царквы, з’явіліся новыя дрэвы ад удзельнікаў, што ўпершыню пабывалі на свяце. А ля падножжа ўзгоркаў, дзе размясціліся Стары і Новы замкі, на правым беразе Нёмана адкрыта скульптура “Ладдзя-насада”. Гродзенскі майстар Уладзімір Панцялееў выканаў яе, узяўшы за ўзор шахматную ладдзю XII стагоддзя і падарыў роднаму гораду. Яшчэ ў Гродне з’явіўся Музей Рэспубліканскага фестывалю нацыянальных культур. Быў прэзентаваны Фотаальбом-летапіс свята, у які ўвайшлі фотаздымкі за ўсе 20 гадоў фэсту.
Вельмі насычаная была на гэты раз і музычная праграма. Удзельнікі ад нацыянальных аб’яднанняў, а таксама эстрадныя выканаўцы выйшлі на сцэну ў вячэрнім гала-канцэрце майстроў мастацтваў “Кветкi Радзiмы”. І выконвалі песні, папулярныя ў розных краінах. Так, Аляксей Грос спяваў па-эстонску, група Las Vegas — па-латышску, а “Чысты голас” — на іўрыце. На беларускай мове, але ў сучаснай апрацоўцы выканаў “Рэчаньку” гурт NAVI, а “Дразды” прадставілі “А я лягу-прылягу”.
На заключным канцэрце Міністр культуры Барыс Святлоў прыгожымі словамі завяршыў ХІ Фестываль нацыянальных культур: “Беларусь — гэта ручнік, на якім могуць вышываць культурныя ўзоры прадстаўнікі розных нацыянальнасцяў”. Нездарма і сімвалам свята быў абраны сёлета бусел, крылы якога ўпрыгожваюць нацыянальныя арнаменты розных народаў. Вось і сімвалічныя фігуркі гэтай птушкі разам з дыпломамі ўдзельнікаў павезлі з сабою кіраўнікі дыяспар і творчыя этнакалектывы.
Кацярына Мядзведская
