Участковы Канстанцін НОВІКАЎ: «Наведваем хлопца штодня. Глядзім, ці ўсё ў парадку».
Я сотні разоў праходзіла міма гэтага дома на мінскім праспекце Ракасоўскага, але ніколі не задумвалася пра лёс яго жыхароў. У кожнага сваё жыццё, але ўсіх аб’ядноўвае адна агульная праблема — Лёшка. Адным суседзям шкада хлапчука, іншых аж злосць бярэ — калі ён будзе жыць нармальна? Іду ў госці да сіраты.
Прасторная трохпакаёвая кватэра Аляксея знаходзіцца на шостым паверсе. Нумар не ведаю, але хутка здагадваюся — па вострым паху гару з дзвярных шчылін. З участковым інспектарам міліцыі Ленінскага РУУС Мінска Канстанцінам Новікавым тузаем за ручку — адчынена. Заходзь, называецца, хто хоча. Так робім і мы.
— Лёша, не бойся, выходзь! — ходзім па прасторных пакоях. Праз хвіліну гаспадар выглядвае і сонным голасам прапануе ўвайсці. Праўда, прабрацца ў спальню не так лёгка — усюды валяюцца анучы, каробкі і рэшткі ежы. Да сцен таксама не прыхінуцца, яны ўсе ў сажы пасля нядаўняга пажару. Што ж тут адбылося?
— Электрычнасць даўно адключылі. Карыстаюся свечкай. Вось, недагледзеў, — хлопец зрывае сапсаваныя шпалеры і спрабуе вярнуць пачарнелай мэблі яе першапачатковы выгляд.
Як трохпакаёвая кватэра выглядала да інцыдэнту, успамінае Канстанцін Новікаў:
— Светлыя велізарныя пакоі, два балконы — жыві і радуйся! Але не. Усяго за пару гадоў добры інтэр’ер і мэблю давялі да ўбогага стану. І тут не толькі Лёша вінаваты.
Няпрошаныя госці дакучаюць Лёшу ледзь не кожны дзень. Пакідаюць пасля сябе кучу смецця i бруднага посуду.
Справа вось у чым: слабахарактарнага і мяккага па натуры хлопца кожны дзень дапякаюць мясцовыя «аўтарытэты». Узялі звычку выпіваць у цяпле, вось і прыходзяць пагасціць без дазволу. Гаспадар кватэры забараніць не можа — калі што, стануць пагражаць, паб’юць ці яшчэ што горш. Можна сказаць, давялі да ручкі і жыллё, і сірату.
Лёша маўчаў, але міліцыя пра ўсё ў курсе. Цяпер сітуацыя на кантролі.
— Наведваем хлопца штодня. Глядзім, ці ўсё ў парадку. Сам Лёша не п’е, не курыць. Добры чалавек, але яго дабрынёй карыстаюцца ўсе, каму толькi хочацца, — тлумачыць участковы.
Каля ложка, дакладней, голага матраца 25-гадовага хлопца стаіць банка цукру. На кухні — рэшткі мёду, нейкі кампот і цэлая гара пустых талерак. Халадзільнік не працуе.
— Чым сілкуешся? — дзіўлюся.
— Тым, што куплю на рубель, а часам на два. Гэта мая «зарплата» за здачу шкляных бутэлек. Глядзіце, колькі ўжо назапасілася — трэба зноў несці. Можа, макароны куплю, — марыць услых. І тут жа з зачараваннем успамінае, як нядаўна ласаваўся цёплым абедам. Грэчка з катлетай, прызнаецца, проста мяжа яго мар.
Ідзём да цёткі Валі, як яе называе Лёша. Пенсіянерка жыве непадалёк і стараецца дапамагаць хлопцу, чым толькі можа.
— Старая я ўжо, хворая, — яна сустракае нас на парозе і кліча прайсці ў пакой. — Сэрца крывёю абліваецца, калі бачу Аляксея. Брудны ўвесь, худы, галодны. Ну як тут не дапамагчы? Вось і цяпер яму суп вару, хай цёпленькага паесць.
Цётка Валя да Лёшы не ходзіць, цяжка ёй. Кліча яго да сябе. Пакуль той есць, вопратку яму мые. Сам ён наўрад ці гэтым зоймецца — у маладога чалавека затрымка псіхічнага развіцця. Нягледзячы на III групу інваліднасці, хлопец застаецца працаздольным. Гэта значыць, можа атрымліваць зарплату і аднавіць сваё жыллё, але і тут не ўсё так проста — не ўсе такога «асаблівага» супрацоўніка гараць жаданнем працаўладкаваць. Бо за ім трэба глядзець ды глядзець.
Лёша гатовы працаваць, але з-за сваёй хваробы не верыць у сябе, сціпла паводзіць: пакуль не звяртаўся за пошукам вакансій у цэнтры занятасці. Ніводнага разу не прасіў дапамогі і ў сацслужб. У тэрытарыяльным цэнтры сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Ленінскага раёна яго знялі з уліку «сірот», як толькі хлопцу стукнула 23 гады. Лічыцца толькі як «інвалід».
— Мы не здагадваліся, што ён так жыве. Калі б звярнуўся, даўно б ужо зрэагавалі, — даведаўшыся пра складаную сітуацыю маладога чалавека, у ТЦСАН тэрмінова сталі думаць, як зрабіць так, каб жыццё хлопца пайшло нармальным ходам. — На днях зойдзем да яго ў госці, арганізуем валанцёраў. І з рамонтам дапаможам, і гуманітарную дапамогу выпішам. Чалавека трэба ратаваць!
...Сітуацыя прыватная, але такіх гісторый хапае. Адзінокія сіроты без надзейнага тылу дарослых сваякоў часам трапляюць у бяду. І адны, без падтрымкі, не могуць выкараскацца. Баяцца папрасіць дапамогі. Мы — суседзі, валанцёры і проста добрыя людзі — павінны ім у гэтым дапамагчы. Азірніцеся вакол: раптам такі Лёшка жыве сярод вас.
ypopko@bk.ru
Фота аўтара
