Пяты фестываль “Гальшанскі замак” на Ашмяншчыне запомніўся гасцям не толькі рыцарскімі турнірамі, аўтэнтычнай музыкай, народнымі сувенірамі, але і першым нацыянальным мюзіклам “Соф’я Гальшанская” на музыку Уладзіміра Кандрусевіча і лібрэта Алены Туравай, які артысты Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра прэзентавалі ля сцен сярэдневяковага замка.
Спектакль open-air
На газоне перад галоўнай сцэнай гальшанскага фестывалю не было дзе яблыку ўпасці. Гледачы стаялі, сядзелі на кукішках і нават напаўляжалі на пледах у чаканні пачатку мюзікла.
— Ледзь не штогод прыязджаю ў Гальшаны на фестываль, — расказвае Антон са Смаргоні. — Шмат ужо што бачыў тут — і вершнікаў на конях, і паненак у сярэдневяковых строях, і музыкаў са старадаўнімі інструментамі, а вось сёлета прыехаў спецыяльна мюзікл паглядзець. Чуў, што яго не так даўно паставілі ў сталічным Музычным тэатры, але ў Мінск выбіраюся не так часта і, як правіла, па працоўных справах, на тэатры не хапае часу, а тут выпала такая магчымасць! Дзякуй арганізатарам і артыстам.
Госці фестывалю адчувалі, што мюзікл гэты прывезлі ў Гальшаны невыпадкова. Дзе, як не тут, на радзіме каралевы польскай Соф’і Гальшанскай, ён павінен ісці? Адчуваўся нейкі незвычайны патрыятызм. Як толькі са сцэны даносілася імя Соф’і, гледачы ў імправізаванай зале тут жа дабаўлялі — Гальшанская!
— Мы стараемся кожны год нешта мяняць, абнаўляць праграму фестывалю. Мюзікл з такой назвай абавязкова мусіў быць пастаўленым у Гальшанах. Магчыма, з часам будзе наладжана супрацоўніцтва, якое дазволіць дэманстраваць ля сцен замка і іншыя цікавыя пастаноўкі, — зазначыла начальнік аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Ашмянскага райвыканкама Галіна Балінская.
Каханне — галоўная зброя
Па сюжэце мюзікла вялікі кароль Ягайла задумаў ажаніцца з прыгажуняй Васілісай. Аднак раптам у яго нараджаецца пачуццё да яе малодшай сястры Соф’і, якую кахае малады воін Ганча. Падчас свята Купалля з’яўляецца Чараўніца, якая дорыць Соф’і папараць-кветку і прадказвае ёй сустрэчу з нарачоным. У хуткім часе ў сэрцы Соф’і таксама ўспыхвае каханне да Ягайлы. Але нечакана ў лёсы герояў умешваецца вайна. Ягайла і Ганча ваююць поруч і вяртаюцца з перамогай. Кароль прызнае Ганчу названым братам.
І ўсё б добра, калі б сястра Васіліса, адчуваючы сябе абражанай адмовай караля, не задумала адпомсціць Соф’і, якая нічога не падазрае. Хмары над бязвіннай каралевай згушчаюцца. І вось яна ў вязніцы чакае пакарання. Выратавацца Соф’і дапамагаюць толькі яе сумленнасць і шчырае каханне да мужа.
— “Соф’я Гальшанская” — вельмі ўдалы спектакль у рэпертуары нашага тэатра, — падзяліўся пасля выступлення саліст Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра, лаўрэат міжнароднага конкурсу Яўген Ермакоў, які выконвае ў мюзікле ролю Ганчы. — Ён заўсёды ідзе з аншлагам у тэатры. І тут гледачоў сабралася нямала. Усе ўсё добра разумеюць, цудоўна ўспрымаюць і тэкст, і песні, асабліва на беларускай мове. Прыемна працаваць перад такой аўдыторыяй. Можа, для кагосьці з артыстаў і нязвыкла выступаць пад адкрытым небам, але мне тут вельмі камфортна.
Рыцары ля замка
Вядома, адным мюзіклам фестываль не абмежаваўся. У яго праграме былі таксама рыцарскія турніры, майстар-класы па сярэдневяковых танцах, разнастайныя гульні. Тут можна было набыць унікальныя сувеніры з дрэва, лазы, гліны, навучыцца фехтаванню, пахадзіць на старадаўніх хадулях, адчуць сябе кавалём, паспрабаваць сілы ў кіданні нажоў і сякер або паставіць на тараканавых бягах на таго ці іншага вусатага спартсмена.
Майстар па кераміцы, дрэве і метале Сяргей Бандарэнка, які прыязджаў яшчэ на першы гальшанскі фестываль, сведчыць, што цікавасць да гэтага свята з кожным годам толькі расце.
— Заўважаю, што ля сцен замка збіраецца ўсё больш і больш людзей. Не толькі мясцовых жыхароў, але і гасцей з усёй Беларусі і нават замежжа. Частыя госці тут, да прыкладу, літоўцы. Стараюся штораз падрыхтаваць для наведвальнікаў фестывалю нешта цікавае. Сёлетняй разынкай сталі знакі Сапегаў, сувеніры з выявамі Гальшанаў, а таксама куфар з талерамі, — расказаў Сяргей Мікалаевіч. — Фестывалі цікавыя тым, што чалавек, які, магчыма, ніколі не зойдзе ў музей і не трапіць на канцэрт, адкрывае адразу шырокі спектр нацыянальных мастацтваў і, як мне здаецца, пачынае адчуваць гонар за сваё, роднае.
Гукі дуды і акарыны
Асаблівы каларыт святу надала аўтэнтычная сярэдневяковая музыка ў жывым выкананні. Капэла беларускіх народных духавых інструментаў “Гуды” і фальклорны ансамбль “Баламуты” Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры прадэманстравалі майстэрства гульні на такіх старадаўніх нацыянальных інструментах, як дуда, акарына, жалейка і іншыя. Сярэдневяковую атмасферу свята дапоўніла выступленне танцавальнага калектыву “Фламея”. Госцем фестывалю стаў вядомы гурт “Стары Ольса”.
