Экалагiчная вiзiтка рэчкi Язвiнкi вельмi засмуцiла яе даследчыкаў – вучняў Старасельскай СШ
Здаецца, зусiм нядаўна наша яхта з гордай назвай “Газета “Рэспублiка” па рацэ Заходняй Дзвiне праплыла шлях працягласцю 350 кiламетраў. Для нашых новых чытачоў i падпiсчыкаў удакладнiм: ад гарадскога пасёлка Сураж паблiзу мяжы з Расiяй да гарадскога пасёлка Друя побач з лiтоўскай гранiцай.
А мiж тым мiнула з таго часу два гады. I вельмi прыемна, што экспедыцыя мае працяг у акцыях новых “мараплаўцаў”. У прыватнасцi, валанцёрскi атрад “Звёздный” з навучэнцаў 10-га класа Старасельскай сярэдняй школы Вiцебскага раёна дэталёва даследаваў стан мясцовай рэчкi Язвiнкi. А яшчэ – мясцовасцi паблiзу населеных пунктаў Запруддзе i Ужляцiна, iх жыццядзейнасць i экалагiчную бяспеку.
Толькi не варта скептычна ўсмiхацца. Маўляў, якiя ўжо эколагi i абаронцы прыроды з дзяцей, няхай сабе i старшакласнiкаў? Ва ўсякiм разе, педагог i кiраўнiк гiсторыка-краязнаўчага музея Старасельскай СШ Маргарыта Дзмiтрыеўна Юшкевiч мае наконт гэтага дастаткова слушнае меркаванне. У тым сэнсе, што моладзi ўласцiва абвостранае пачуццё справядлiвасцi i адказнасцi за лёс роднага краю — куды больш глыбокае, чым у многiх дарослых.
Прыемна i тое, што Маргарыта Дзмiтрыеўна ў свой час з хваляваннем сачыла за ходам экспедыцыi газеты “Рэспублiка” i тэлеканала АНТ. Асаблiва той яе часткi, якая мела дэвiз “Чысты дом – Беларусь!”. Таму i выступiла адным з арганiзатараў валанцёрскай экспедыцыi вывучэння стану рэчкi Язвiнкi i яе прыбярэжжа.У сукупнасцi ўсё гэта адлюстроўвае экала-гiчную карцiну басейна Заходняй Дзвiны. А значыць, пашырае i дапаўняе задачы, пастаўленыя экспедыцыяй на яхце “Газета “Рэспублiка”.
Старасельскiя юныя эколагi раздзялiлiся на тры атрады. Кожны з iх забяспечваў выкананне канкрэтных задач. Гаспадарчы атрад адказваў за тылавое забеспячэнне на месцы стаянкi лагера. Экалагiчны паглыблена вывучаў басейн рэчкi Язвiнкi i яе прыбярэжжа. А члены пошукавага атрада сустракалiся з мясцовымi жыхарамi, збiралi этнаграфiчныя прадметы для музея, запiсвалi легенды i паданнi.
Найбольш напружаная, хоць i не заўсёды станоўчая па настрою работа выпала на долю юных эколагаў. Дзесяцi-кiламетровы ўчастак рэчкi Язвiнкi раздзялiлi на дзесяць участкаў. На кожным з iх правялi замеры па глыбiнi i шырынi. Таксама вызначалi хуткасць цячэння, раслiнны i жывёльны свет уздоўж прыбярэжнай паласы.
Юным эколагам пашчасцiла назiраць лебедзяў i чаек у плаўнях. Цяжка было ўстрымацца ад шквалу эмоцый пры сустрэчы з выдрай, якая нечакана вынырнула з вады з налiмам у зубах! Ад разгубленасцi маленькая драпежнiца выскачыла на бераг, выпусцiла рыбiну з пашчы, а сама iмклiва нырнула пад лазовы куст. У густым альхоўнiку рабяты спалохалi маладую казулю. Памяркоўна назiралi за бабровымi хаткамi...
Азначанае можна аднесцi ў станоўчы актыў. А вось засмуцiла экалагiчная вiзiтоў-ка самой вады ў Язвiнцы. Па сутнасцi, яна наблiжаецца ўжо па формуле да “мёртвай” вады. На даследаваным участку ў рэчку трапляюць выкiды з трох жывёлагадоўчых ферм ды яшчэ ўся лiўневая каналiзацыя з вёскi Старое Сяло. Юныя эколагi прыйшлi да высновы, што тут i купацца небяспечна.
Па вынiках экспедыцыi складзены план мясцовасцi. Лiчбы i назiраннi змешчаны ў спецыяльныя таблiцы. Магчыма, яны прыцягнуць увагу прафесiяналаў. Урэшце, аб’яўленая кiраўнiцтвам i ўрадам дзяржавы акцыя “Чысты дом – Беларусь!” не мае абмежаванняў у часе i ўзросце яе выканаўцаў. I нават пахвальна, што да ўмацавання грамадскай бяспекi i дысцыплiны, навядзення парадку на зямлi i вадзе падключылiся юныя эколагi – будучыя гаспадары зямлi пад белымi крыламi. Каб лебедзi, выдры i бабры не засталiся толькi ў казках i паданнях!
