Сёння той, хто хоча жыць у вёсцы, добра жыве, а хто...
Вёска Саломенка звычайная, якiх на Бабруйшчыне шмат. Больш як паўсотнi двароў. I так склалася, што мае дарогi апошнiм часам праз яе пралягаюць. Iду, еду — углядаюся, што змянiлася за апошнi час.
“Не ўмеў пiць...”
Пашка i Мiшка, адзiн старэйшы, а другi маладзейшы, жылi па суседстве. Яднала iх гарэлка, бо i адзiн, i другi любiлi да чаркi прыкласцiся. Набяруцца – равуць на ўсю вёску, на людзей кiдаюцца, як шалёныя...
Пашка, якi зведаў цалiну, шахты ва Украiне, хоць сям’i трымаўся, а ў Мiшкi бацькi заўчасна адышлi на той свет, а сам не надта iмкнуўся “ачалавечыцца”. Прапiў усё, што было ў хаце, i да яе дабiраўся. Цi пакупнiка не знаходзiлася, цi проста шкадавалi няўдачлiвага гаспадара, якi збiраўся жыць у пунi. Нiдзе ж не працаваў, харчаваўся тым, што хто дасць. Ну i сканаў.
— Не ўмеў пiць... – выказаўся Пашка, якi з дзесяткам чалавек праводзiў сябрука ў апошнi шлях.
Гадоў з пяць таму гэта было. А мiнулай зiмой Пашка (жонка якраз знаходзiлася ў сына) на добрым падпiтку заснуў з цыгарэтай. Уратаваць нi яго, нi хату не змаглi. Я, калi бываю ў вёсцы i гляджу на асiрацелы падворак, думаю: “Вось табе i не ўмеў пiць...” Тут адно з двух: альбо пiце, альбо ў рот не бярыце. Iншага не дадзена!
“Кулакi” i беднякi
У вёсцы з’явiлiся “кулакi” i беднякi. Чалавеку добра жыць не забаронiш. I хто гэтага хоча, той i жыве.
Ну, да прыкладу, Фёдар Дзяцел. Яго дом на ўскрайку вёскi. Па iм, па надворных пабудовах бачна, што гаспадары – старанныя людзi. Карову трымаюць, каня, iншую жыўнасць. “А як жа без гэтага, — кажуць, — iнакш не можам!”
Iхнi сусед Мiкалай Васiленка на трактарчык разжыўся. I свой участак апрацоўвае, i цешчын, дапамагае ўсiм, хто патрэбу мае. Такi зычлiвы чалавек, зрэшты, як i ягоная жонка. Нядзiва, яны з мясцовых, можа, болей, чым хто, разумеюць клопаты вяскоўцаў i заўжды iдуць iм насустрач.
Асобна скажу пра Уладзi-мiра i Таццяну Панасюк. Жылi ў горадзе, працавалi ў аграгандлёвай фiрме “Бярэзiна”. Ён – механiзатар, мiж iншым, ардэнаносец, яна – даярка, таксама была на добрым рахунку. Адным словам, сельскагаспадарчая праца для iх не ў навiнку. Вось гадоў з дзесятак таму i вырашылi перабрацца ў вёску. Нiштаваты дом узвялi, надворныя пабудовы. Усялякай жыўнасцi багата, а нядаўна яшчэ i канём “накрылi”. Працуюць у сваю ахвоту i задавальненне. Усё ў iх ёсць, нiколi з працягнутай рукой не хадзiлi. Дзецi, унукi, якiя прыязджаюць з горада, дапамагаюць, дык i самi без “свiных плячэй” не ад’язджаюць.
Ёсць, аднак, i такiя, у каго толькi чарка ў галаве. Вось i “труцца” каля пенсiянераў, каб што ад iх адхапiць. А то i дамоў прыходзяць: дай тое, другое, бессаромна патрабуюць. Украсцi, як у той бабы Жэнi курэй, могуць. Папрапiвалi ўсё, а на тых, хто жыве добра, касавурацца: кулакi.
Вакол магазiна
Гэты магазiн, якi стаяў зводдаль ад вёскi, закрылi гады два таму, бо прыносiў страты, яго пастаянна “чысцiлi”... Вось з таго часу i разгарэлiся пачуццi. У мясцовым райспажыўтаварыстве спрабавалi iх патушыць. Тры разы на тыднi прыязджае ў вёску аўталаўка. Неабходныя прадукты дастаўляе, калi што яшчэ трэба – заказвай! Большасць саломенскiх жыхароў за такi гандаль, аднак ёсць i тыя, хто супраць. Iм давай магазiн, i ўсё. У асноўным гэта “ўпёртыя” гараджане, якiя прыязджаюць на лета ў вёску, а таксама тыя, каму пляшка штодня трэба.
Мiжволi думаеш: а цi не занадта пераборлiвымi мы сталi? Iншым разам не ведаеш, як нам i дагадзiць.
Жывi, Саломенка
Папраўдзе, з трывогай углядаюся ў вёску: што будзе з ёй далей, цi ўстаiць яна на жыццёвай арбiце? Жывёлагадоўчую ферму тут даўно закрылi, пiянерлагер “Жураўка”, што даваў работу многiм жыхарам, таксама не працуе... Хоць, з iншага боку, водаправод, тэлефонная сувязь у вёсцы ёсць, укацiстая гравiйка звязала з гарадскiмi раёнамi. Ды мясцiны якiя: лес, рака, водар палёў i лугоў! Нездарма гараджане ўсё часцей выбiраюць для жыхарства Саломенку, купляюць тут дамы цi свае будуюць. I той пераехаў, i iншы – цэлая вулiца ўтварылася. Нехта ўладкаваўся працаваць у мясцовым СВК, той жа Мiкалай Васiленка ездзiць на працу ў горад, балазе тут i паўтара дзесятка вёрст не будзе, а некаторыя разводзяць жывёлу i за кошт гэтага жывуць. Ды i зямлi вунь колькi! Бяры, працуй, пускай каранi.
Спадзяёмся, будзе жыць вёска з такой цiкавай, прывабнай на слых назвай, толькi б ёй на чыё-небудзь плячо абаперцiся!
