Znany poeta i śpiewak rosyjski z Sankt Petersburga Aleksander Dolski napisał takie słowa: “Pogódź się z losem radośnie, nie szukaj innych przyczyn, podział wszak jest bezlitosny: na kobiety i na mężczyzn…” Różnica płci od stuleci jest przedmiotem uwagi ludzkości. Ujęta została również w zabytku kultury światowej Biblii oraz w tradycjach różnych kultur i narodów, w licznych badaniach uczonych, zarówno w dawnych czasach, jak i dziś. Różnice rzeczywiście istnieją. Cóż może być bardziej pozytywnego od pozytywnej percepcji naszych cech odmiennych. Kiedyś ludzie zapomną o tym, że istniał stereotyp o drugorzędnej roli kobiety w społeczeństwie, zostanie wymazany ze świadomości obywateli. Człowiekowi do normalnego życia potrzebne są dwie ręce, społeczeństwu i rodzinie natomiast potrzebni są obaj przedstawiciele płci ludzkiej. Tym bardziej, jak uważają badacze stereotypów genderowych, różnice między mężczyznami i kobietami są bardziej wyolbrzymiane niż istnieją w rzeczywistości.
Według danych Międzynarodowej Organizacji Pracy na Białorusi ponad 46 procent kobiet obejmuje stanowiska kierownicze. W obwodzie homielskim kobiety obejmują 56 procent stanowisk kierowniczych w przedsiębiorstwach i instytucjach. Są to kierowniczki i specjalistki w takich dziedzinach jak przemysł, handel, szkolnictwo, kultura, usługi, są przedstawicielki biznesu, sektora agroprzemysłowego. Podczas uroczystości, która odbywa się co roku w marcu przed Międzynarodowym Dniem Kobiet w Obwodowym Komitecie Wykonawczym, gdzie były również wielodzietne matki i weterani II wojny światowej, głowa merostwa Uładzimir Dwornik podziękował kobietom za ich wkład w rozwój społeczno-gospodarczy obwodu i powiedział: “Potraficie skierować swoje zdolności na pożyteczne sprawy i osiągacie dobre wyniki. Dziś jest wiele kobiet w organach władzy wykonawczej, biznesie, służbach mundurowych. Na czele jednostek miejskich i powiatowych komitetów wykonawczych jest 70 procent kobiet, wśród kierowników przedsiębiorstw i instytucji — 56 procent reprezentantek płci pięknej”.
Początkiem prowadzenia polityki równego traktowania mężczyzn i kobiet na Białorusi uważa się 1995 rok, gdy białoruska delegacja wzięła udział w IV światowej konferencji w sprawach kobiet, która odbyła się w Pekinie. Konferencja pekińska przyjęła globalne zobowiązania do upowszechnienia równego traktowania kobiet i mężczyzn w postaci Deklaracji Pekińskiej i Platformy Działań. Od tego momentu podjęto pewne działania w zakresie określonym w tym dokumencie. W czerwcu 1996 roku uchwalono Plan narodowy działań na rzecz polepszenia sytuacji kobiet w latach 1996-2000. Postanowienia planu skonkretyzowano w krajowym programie “Kobiety Republiki Białorusi”, uchwaloną przez Radę Ministrów w sierpniu 1996 roku. Prawie zakończono kształtowanie mechanizmu narodowego, który realizuje politykę państwową w stosunku do kobiet. Jednym z jego elementów jest Rada narodowa ds. polityki genderowej przy Radzie Ministrów Republiki Białorusi.
Rada narodowa ds. polityki genderowej przy Radzie Ministrów Republiki Białorusi powołana do życia w 2000 roku jest organem koordynującym realizację polityki państwowej równego traktowania mężczyzn i kobiet. W jej skład weszli przedstawiciele struktur państwowych, uczeni, przedstawiciele organizacji pozarządowych kobiet. Potrzebę utworzenia Rady narodowej ds. polityki genderowej mającej bardziej wysoki status i szerokie pełnomocnictwa niż poszczególne ministerstwa i resorty zdeterminował ten fakt, że wspólnota światowa uważa polepszenie sytuacji kobiet jako pierwszy krok do osiągnięcia równego traktowania mężczyzn i kobiet.
W 1997 roku do Programu państwowego wsparcia małego biznesu w Republice Białorusi wpisano środki wsparcia przedsiębiorczości kobiet. W 1998 roku na mocy rozporządzenia prezydenta uchwalono “Podstawowe kierunki państwowej polityki rodzinnej”, w których określono środki podniesienia stanu majątkowego rodziny i kobiet.
Ważną międzynarodową instrukcją metodologiczną do opracowania ustaw i programów zmierzających do równego traktowania mężczyzn i kobiet jest dokument z 1998 roku Rady Europy pod nazwą Kompleksowe podejście do problemu równego traktowania kobiet i mężczyzn.
Dziś na Białorusi realizowany jest Narodowy plan działań na rzecz zapewnienia równości płci w latach 2008-2010 zatwierdzony we wrześniu 2008 roku przez rząd Republiki Białorusi. Jest to trzeci dokument w zakresie praktycznej realizacji polityki genderowej (po planach narodowych w latach 1996-2000 i w latach 2001-2005).
Nowy plan uwzględnia różne działania w zakresie doskonalenia przepisów prawa, ochrony macierzyństwa, ojcostwa i dzieciństwa, zwalczania dyskryminacji w pracy, zapewnienia udziału kobiet w zarządzaniu oraz nowe, bardziej postępowe i skuteczne przepisy. Określono system środków zmierzających do podniesienia konkurencyjności kobiet na rynku pracy i sprzyjanie ich zatrudnieniu poprzez przeprowadzenie specjalistycznych targów etatów, nauczanie kobiet podstaw działalności gospodarczej, stworzenie warunków do podniesienia kwalifikacji i kształcenia kobiet po urlopie macierzyńskim, który trwa 3 lata. Uwagę skupia się na doskonaleniu przepisów prawa zapobiegających przemocy w rodzinie, zapewniających ochronę ofiarom przemocy oraz problemach zwalczania dyskryminacji według płci i stworzeniu warunków, zapewniających pełną realizację potencjału kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia.
Wykształcenie. Białoruskie kobiety są bardziej wykształcone niż mężczyźni. Dyplom uczelni wyższej lub szkoły zawodowej posiada 55 procent zatrudnionych kobiet i 38 procent mężczyzn. Wśród pracujących w gospodarce udział kobiet, które zdobyły wykształcenie wyższe, stanowi 26,9 procent. Wśród mężczyzn analogiczny wskaźnik stanowi 20,2 procent.
Zatrudnienie. Wśród bezrobotnych, którzy nie znaleźli pracy w ciągu roku, jest 37,6 procent kobiet. Wśród zatrudnionych na Białorusi obywateli kobiety stanowią prawie 54 procent. Udział kobiet wśród robotników stanowi 43,7 procent, urzędników — 68,1 procent, kierowników — 46,5 procent, specjalistów — 74,2 procent.
Dochody. W 2013 roku stosunek przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia nominalnego kobiet w stosunku do wynagrodzenia mężczyzn stanowił 74,5 procent.
Udział w polityce i zarządzaniu. Białoruś należy do 27 państw, które osiągnęły wskaźnik docelowy według udziału kobiet w zarządzaniu. W parlamencie udział kobiet stanowi 29,5 procent. W rządzie kobiety stoją na czele trzech resortów: Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, Ministerstwa Informacji oraz Narodowego Komitetu Statystycznego. W grudniu 2014 roku po raz pierwszy w białoruskiej historii stanowisko wicepremiera objęła kobieta — była przewodnicząca Miejskiego Komitetu Wykonawczego w Nawapołacku Natalla Kaczanawa.
Obowiązki domowe. Według statystyki przeciętnie mężczyźni mają 40 minut wolnego czasu w dniu powszednim, a kobiety — 28 minut. Na gazety, czasopisma, Internet i telewizję mężczyźni mają 2 godziny 12 minut, a kobiety — 1 godzinę 9 minut. Mężczyźni śpią 8 godzin 27 minut na dobę, a kobiety — 8 godzin 2 minuty.
Liczba urodzeń. Według danych Narodowego Komitetu Statystycznego na Białorusi w ostatnich latach na 100 dziewczynek rodzi się 106-107 chłopców. Po 30 latach liczba kobiet przekracza liczbę mężczyzn. Wpływ mają procesy migracyjne, większa umieralność wśród mężczyzn.
Więcej-mniej. Przeciętnie w kraju na 1000 mężczyzn jest 1150 kobiet, w miastach — 1167 kobiet, a na wsi — 1095 kobiet.
Według wstępnych danych 1 stycznia 2015 roku liczba kobiet na Białorusi stanowiła 5 milionów 71 tysięcy osób (53,5 procent ogółu ludności). W miastach mieszka 77,8 procent kobiet, na wsi — 22,2 procent kobiet.
Według stanu na początek 2014 roku średni wiek kobiet na Białorusi stanowił 42,3 roku, w tym na wsi — 47,5 roku, a w miastach — 40,8 roku.
Według Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju naturalną różnicę w szacowanej długości życia mężczyzn i kobiet stanowi okres 5 lat. Na Białorusi w ciągu ostatnich dwudziestu lat różnica między długością życia mężczyzn i kobiet jest dwukrotnie większa od naturalnej i stanowi 10-12 lat.
Według publikacji krajowych mediów
