Пытанням інфармавання насельніцтва аб радыяцыйнай бяспецы ў нашай краіне надаецца вялікая ўвага.Першае такое мерапрыемства прайшло пяць гадоў таму і ахапіла дзесяць тэматычных модуляў. У іх ліку былі такія напрамкі, як глабальная бяспека, сістэма кіравання рэгулюючага органа, ліцэнзаванне, нагляд, ацэнка бяспекі, пытанні аварыйнай гатоўнасці і рэагавання і іншыя. Па выніках місіі 2016 года Беларусь, падкрэсліла Наталля Даніленка, атрымала 25 рэкамендацый і 20 прапаноў, пасля чаго быў распрацаваны нацыянальны план дзеянняў, у які ўвайшло больш за 70 мерапрыемстваў.
— Гэтым разам эксперты не будуць яшчэ раз ацэньваць сістэму рэгулявання па тэматычных модулях, яны паглядзяць, якога прагрэсу дасягнула краіна ў выкананні рэкамендацый місіі. Таксама ацэняць, як рэалізуюцца мерапрыемствы нацыянальнага плана дзеянняў. Мы ўжо пачалі падрыхтоўку да пост-місіі, падрыхтавалі самаацэнку, сфарміравалі пакет матэрыялаў і накіравалі іх у МАГАТЭ. Яе ўзначаліць прадстаўнік швейцарскага рэгулюючага органа. Галоўныя нашы чаканні ад пост-місіі — пераканацца, што рэкамендацыі экспертаў, атрыманыя ў 2016 годзе, рэалізуюцца належным чынам.
Начальнік аддзела навукі і інфармацыі Дзяржатамнагляду Дзмітрый Паўлаў нагадаў аб тым, што праца па ўдасканаленні заканадаўства ў частцы радыяцыйнай бяспекі ў нашай краіне працягваецца. А ўжо ў канцы гэтага тыдня ўступіць у сілу прэзiдэнцкi Указ «Аб рэгуляванні дзейнасці ў галіне выкарыстання атамнай энергіі і крыніц іанізуючага выпраменьвання».
У цэлым, паводле слоў спецыялiста, пытанням інфармавання насельніцтва аб радыяцыйнай бяспецы ў краіне надаецца вялікая ўвага.
— З 2014 года ў практыку Дзяржатамнагляду ўвайшла падрыхтоўка зводнай інфармацыі аб стане ядзернай і радыяцыйнай бяспекі ў краіне. Адрозненне агляду стану ядзернай і радыяцыйнай бяспекі за 2020 год у тым, што вялікая яго частка прысвечана забеспячэнню бяспекі БелАЭС. У мінулым годзе прайшоў цэлы шэраг мерапрыемстваў, прымеркаваных да запуску станцыі. У тым ліку ўступіў у сілу Закон «Аб радыяцыйнай бяспецы».
Вынікам мінулага года, па словах Дзмітрыя Паўлава, сталі 46 праектаў нарматыўных прававых актаў, якія ўстанаўліваюць новыя патрабаванні ў галіне забеспячэння радыяцыйнай бяспекі.
— Вопыт краін з развітой ядзернай энергетыкай паказвае, што працэс удасканалення нарматыўна-прававой базы, што рэгулюе адносіны ў галіне выкарыстання атамнай энергіі і крыніц іанізуючага выпраменьвання, прыводзіць да таго, што заканадаўства вылучаецца ў асобную галіну права. Нягледзячы на тое, што Беларусь усё яшчэ застаецца ў статусе краіны-пачаткоўца, якая рэалізуе сваю першую ядзерна-энергетычную праграму, у нас неабходнасць развіцця ядзернага права наспела. Так, яшчэ у 2020 годзе быў падрыхтаваны праект указа «Аб рэгуляванні дзейнасці ў галіне выкарыстання атамнай энергіі і крыніц іанізуючага выпраменьвання», якi, яшчэ раз нагадаю, уступiць у сiлу на гэтым тыднi.
У дакуменце рэгламентаваны пытанні дзяржаўнага рэгулявання ў сферы ліцэнзавання ў галіне выкарыстання атамнай энергіі і крыніц іанізуючага выпраменьвання, а таксама ўстаноўлены патрабаванні і ўмовы, якія прад’яўляюцца да суіскальніка гэтай ліцэнзіі. Таксама дакументам вызначаны парадак разгляду дакументаў, правядзення ацэнкі адпаведнасці, экспертызы бяспекі і іншыя пытанні ліцэнзавання. Адным з палажэнняў указа ўведзены абавязак для эксплуатуючай арганізацыі правядзення перыядычнай ацэнкі радыяцыйнай бяспекі.
arteaga@sb.by
