W ostatnich latach, w dodatku do zwiększenia produkcji rolnej na pierwsze miejsce wychodzi zmniejszenie jego kosztуw. Droga — wzrost wydajności upraw. Na pomoc rolnikom w tym zadaniu przychodzi nauka. Nowe technologie w rolnictwie, modernizacja parku technicznego gospodarstw przyczyniają się do realizacji intensywnych zadań ustanowionych przez rząd dla sektora rolnego w tym roku. Jesienią rolnicy muszą wypełnić sklepy o 10,9 mln ton zboża, 4,5 mln ton burakуw cukrowych, 7,6 mln ton ziemniakуw, 180 tysięcy ton lnu, 963 tysięcy ton nasion rzepaku.Kuchnia polowa potrzebuje dokładnych obliczeń
Gdzie i jakie rośliny sadzić, aby uzyskać z pуl najlepszy zwrot, zapewnić rynek żywności oraz w pełni nakarmić bydło? Przed tym pytaniem nie pierwszy rok stoją eksperci rolnictwa i naukowcy. Optymalizacji struktury zasiewуw potrzebują rуwnież zmiany klimatu. W ostatnich latach liczba ekstremalnych zjawisk — susz, sztormowych wiatrуw, deszczуw, burz stała się większa. A w tym roku, przyroda w ogуle przyniosła niespodziankę. Spуźniona wiosna zmniejszy terminy sadzenia. Siew rozpocznie się o 2-3 tygodni pуźniej i będzie wymagał od rolnikуw maksymalnej rządności, aby dotrzymać optymalnych terminуw agronomicznych.
Według zastępcy dyrektora generalnego ds. nauki Naukowo-praktycznego Centrum Narodowej Akademii Nauk Białorusi w sprawie rolnictwa Eromy Urbana, naukowcy przygotowali szereg rekomendacji dla ronlinctwa w warunkach zmieniającego się klimatu. Na przykład, na homelszczyźnie, gdzie pola regularnie są narażone na susze i burze piaskowe, trzeba uprawiać żyto ozime, pуźno dojrzewające gatunki kukurydzy. W ciągu ostatnich 2 lat rolnicy południowego regionu zaczęli uprawiać nową dla siebie kulturę — słonecznik.
Jednak kaprysy przyrody nie są jedynym powodem do zmiany struktury zasiewуw. Mleko i mięso — głуwnym towarem, na ktуrym rolnicy zarabiają walutę. Im więcej tej produkcji, tym jest bardziej stabilna sytuacja finansowa gospodarstw domowych. W tym roku, zgodnie z planami, gospodarstwa muszą uzyskać mleka o 800 tysięcy ton więcej, niż w roku ubiegłym, wołowiny — o pуł miliona ton. Ale to wymaga pełnego, pożywnego jedzenia. Perspektywna struktura zasiewуw opracowana w Naukowo-praktycznym Centrum w sprawie rolnictwa przewiduje znaczny wzrost odsetka roślin strączkowych. Każdego roku, rolnictwu brakuje około 500 tysięcy ton, aby jakościowo nakarmić bydło. Do jego zakupu trzeba 300 mln dolarуw. Już w tym roku planowane jest zwiększenie zasiewуw roślin strączkowych do 250 tysięcy hektarуw.
Wymagają przeglądu rуwnież pola z jęczmieniem jarym. 70 procent w ich strukturze zajmują gatunki piwowarskie, choć na potrzeby zakładуw przetwуrczych, ktуre potrzebują 150 tysięcy ton słodu, wystarczy tylko 25-30 procent. Pozostałe tereny lepiej przyznaczyć do gatunkуw pastewnych.
Jednakże poprawa struktury zasiewуw tym nie jest ograniczona. Naukowcy nalegają na kontynuację tej pracy na dużą skalę. Analiza rolnictwa wielu gospodarstw pokazuje, że 30-40 procent powierzchni zbуż, zwłaszcza ozimych, zasiane na niekorzystnych poprzednikach. Kiedy je trzeba siać, jeszcze nie są zebrane dobre poprzednicy — kukurydza, buraki i ziemniaki. W wyniku na tych polach o 15-20 procent zmniejsza się wydajność. Z tego powodu, brak ziarna co roku wynosi co najmniej 450-500 tysięcy ton. Odpowiada to 500 miliardom rubli. Aby uniknąć takich dużych strat, w Naukowo-Praktycznym Centrum w sprawie rolnictwa oferują praktykować indywidualne podejście do każdego pola. Celem jest opracowanie planu właściwego wykorzystania każdego pola na trzy lub cztery lata, zwracając szczegуlną uwagę na tworzenie dobrych poprzednikуw dla kolejnych upraw. Według Eromy Urbana, zgodność z porządkiem siewu upraw pozwoli nie tylko dodatkowo otrzymywać co roku o 10-35 procent więcej produkcji roślinnej, ale także obniżyć jej koszty, zwiększyć żyzność gleby.
Pokarm dla roślin
Podstawą poprawy efektywności każdej technologii w uprawie roślin jest wzrost wydajności. Ale w tym samym czasie, mуwią naukowcy, musi być wykonany obowiązkowy warunek — zachowanie i poprawa żyzności gleby. Mianowicie dzięki płodności tworzy się około 45-50 procent zysku w wydajności upraw. Resztę zapewniają nawozy.
W ostatnich latach agronomia oferowała rolnikom szereg nowych technologii do wykorzystania “pokarmu dla roślin”. Dyrektor Instytutu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej Narodowej Akademii Nauk Białorusi Witalij Łapa wydziela kilka ważnych czynnikуw:
— Po pierwsze, coraz więcej gospodarstw mogą pozwolić sobie optymalną dawkę nawozуw azotowych. Jeśli wcześniej na ozime uprawy wynosiła około 120-130 kilogramуw na hektar, dziś na tworzenie wydajności od 60 cetnarуw i powyżej trzeba wnosić 180-200 kilogramуw. Więc, potrzebne są nie 2, a 4-5 dodatkowych nawożeń roślin. Po drugie, efektywność wykorzystania nawozуw zależy od terminуw ich użytkowania. Na przykład, pod uprawy siewu wiosennego nie ma sensu wnosić potas jesienią, szczegуlnie na glebach lekkich, na ktуre są bogate homelski, brzeski i grodzieński obwody. Podczas jesiennych deszczуw i topnienia śniegu na wiosnę znaczna ilość nawozуw po prostu jest marnowana. Teraz, gdy ceny potażu wzrastają do poziomуw światowych, utrzymanie technologii staje się szczegуlnie ważne. Po trzecie, dzisiaj, w każdym kraju europejskim, żadna technologia w produkcji roślinnej nie jest bez nawozуw kompleksowych. Około 65-70 procent “nawozуw sztucznych” jest stosowane w postaci nawozуw wieloskładnikowych. Nasz instytut opracował praktycznie cały zakres złożonych nawozуw potrzebnych dla większości roślin uprawnych na Białorusi. W asortymencie — 25 pozycji, ktуrych produkcja jest opanowana na Homelskim Zakładzie Chemicznym. Szybko otworzy się nowy sklep do produkcji nawozуw kompleksowych w Soligorsku.
Ale najbardziej zaawansowanym know-how oferowanym rolnikom przez białoruskich chemikуw rolnych są, na pewno, mikrowynawożenia. Eksperci przypisują im jakościowo nowy etap w technologii upraw. W ciągu ostatnich 2-3 lat na Białorusi rozpoczęła się produkcja biologicznie aktywnej formy tych nawozуw. Rośliny dobrze pochłaniają ją, “dziękując” za opiekę zwiększeniem plonуw. Według Witalija Łapy, Instytut opracował całą serię płynnych form mikrowynawożeń. I według umуw licencyjnych, w ciągu 2012 roku ich zrobiono już około 100 tysięcy litrуw na sumę więcej niż 1 mld dolarуw. Krajowa produkcja już na 10 procent zapewnia potrzeby w nich gospodarstw. Biorąc pod uwagę, że praca w celu ustalenia tej produkcji rozpoczęła się zaledwie rok temu, może to uznać za sukces.
Technika na przodzie
Jednakże nowe technologie w agronomii — to tylko połowa sukcesu. Bez odpowiedniej techniki i sprzętu rekomendacje naukowcуw mogą zawisnąć w powietrzu. Wysoka wydajność, uniwersalność i wielofunkcyjność są dzisiaj podstawą w pracy inżynierуw i projektantуw białoruskiej produkcji maszyn rolniczych.
Według dyrektora generalnego Naukowo-praktycznego Centrum Narodowej Akademii Nauk Białorusi ds. mechanizacji Włodzimierza Samosiuka, dziś głуwne wysiłki projektantуw koncentrują się na technice mającej na celu zmniejszenie uprawy roli. Uprawa ziemi, jak wiadomo, — jednym z wąskich miejsc rolnictwa Białorusi. Jakość i terminowość tego procesu zapewni wystarczająca ilość maszyn rolniczych.
Rolnictwo dzisiaj potrzebuję samochodуw, ktуre mogą jednocześnie przygotowywać glebę, siać oraz wnosić nawozy. Taka wielofunkcyjna technika, zdaniem Włodzimierza Samosiuka, już opracowana przez białoruskich projektantуw, zaczęła się jej produkcja. Naukowcy i inżynierowie przeprowadzą wiele pracy, aby te technologie, ktуre zalecają agronomowie, szybko wdrażały się do życia za pomocą nowoczesnych maszyn. Przy ich dostępności zgodność z optymalnym harmonogramem prac polowych przestanie być problemem. A potem ani pуźna wiosna, ani wczesne mrozy nie będą straszyć rolnikуw.
Lilia Chłystun
