Книжный навигатор

Гэта адна з самых значных беларускiх кнiг мiнулага году. Аб’емiсты том, якi складаў маладзечанскi краязнаўца Мiхась Казлоўскi, прадстаўляе нашага нацыянальнага генiя, якога параўноўваюць з Чурлёнiсам i Цыялкоўскiм, вандроўнага мастака, выкладчыка, пiсьменнiка, даследчыка космасу... Дарэчы, пра космас. У кнiзе прыведзена факсiмiле брашуры Язэпа Драздовiча «Нябесныя бегi», выдадзенай у 1931 годзе ў Вiльнi невялiкiм накладам, за кошт аўтара. У гэтай кнiзе, таямнiчай, аздобленай лiнарытамi, Драздовiч даказвае, што на «кружнiку Сатурна» ёсць жыццё... ён увогуле часта маляваў не толькi беларускiя краявiды, але й iншапланетныя пейзажы. Рэпрадукцыi, змешчаныя ў кнiзе, здзiвяць вас... Таму што гэтыя сцэны з жыцця Месяца, Марса, Венеры, Сатурна, намаляваныя стагоддзе таму, нагадваюць вiды сённяшнiх мегаполiсаў альбо кадры з сучасных фантастычных фiльмаў. З дзённiкаў, якiя тут друкуюцца, даведваемся, што Драздовiч браў свае тэмы з «самнамбулiчных тэлевiзiяў», прасцей кажучы, снiў... «Закончылася ж падарожжа маё — астральнае падарожжа — на паўночны падгорны акраец краiны Aria», «Што бачыў 26 лютага ў краiне хвойнiкавых пальм, на южных схонах Пiрэнеяў, ля самага раней бачанага i апiсанага вялiкага луннага горада Трывежа». Акрамя «астральных падарожжаў», у дзённiках шмат цiкавага з жыцця рэальнага... Драздовiч удзельнiчаў у Першай сусветнай вайне, выкладаў у Вiленскай гiмназii, быў сведкам ревалюцыйных падзей, галадаў, вандраваў, каб знаходзiць заказы — ад распiсных дываноў у сялянскую хату да партрэтаў гаспадароў маёнткаў. Драздовiч, дарэчы, аўтар першага партрэта Францiшка Скарыны. Можна пачытаць у кнiзе i яго аповесць «Вялiкая шышка», i паэму «Трызна мiнуўшчыны»... А таксама шмат артыкулаў пра яго. Бо ўсё, што стварыў Драздовiч, напоўнена таямнiцай, мiстыкай, мудрасцю i любоўю да Беларусi.

Конечно, Александр Милн — это прежде всего Винни–Пух и его друзья... Так бывает нередко, когда писатель остается в истории с одним произведением, которое сам считал несерьезным. Подобное произошло и с Дефо, написавшим, кроме приключений Робинзона, немало скучных дидактических романов, и с Хансом Кристианом Андерсеном. У Милна на счету также немало «взрослой» литературы. В этот том вошли два его ранних романа, у нас почти неизвестных. Образчики классической английской прозы типа Вудхауза и Джерома К.Джерома. Юмор, изящные разговоры джентльменов и леди, непринужденные отсылки в английскую историю и шутки на политические темы... Заодно автор проходится по существовавшим в его время литературным штампам типа царственной осанки и развевающихся на ветру волос, ну и показывает закулисье богемы. Роман «Влюбленные в Лондоне» — это блуждания по городу двух молодых людей, начинающего писателя и дочери его крестного, только что приехавшей из Америки, заканчивающиеся свадьбой. В «Хлое Марр» больше сентиментальности и сериальных страстей... Красивая таинственная дама, у которой множество поклонников, но ни один не решается на ней жениться, а она никого и не выбирает... Сколько скелетов в шкафу у этого очаровательного создания и ее окружения?

Советская Белоруссия № 38 (24668). Пятница, 27 февраля 2015