Niedawno kilkaset mieszkańcуw Żodzina podziwiało wyczyn rekordzisty Białorusi w wieloboju siłowym Cyryla Szymki. Znany siłacz chciał ruszyć z miejsca wywrotkę o ładowności 55 ton. Publiczność szczegуlnie zainteresowała walka sportowca i ogromnego pojazdu, ponieważ takie maszyny gуrnicze produkuje położony w Żodzinie Białoruski Zakład Samochodowy BELAZ. Pojazdy przedsiębiorstwa nie raz pobiły rekord w podnoszeniu, a raczej przewozie ładunkуw. Białoruskie wywrotki nabyło ponad 70 krajуw. Nic więc dziwnego, że producenci takich maszyn — a w Żodzinie większość ludności tak czy inaczej jest związana z BELAZ-em — w wolnym czasie uprawiają sport, podnoszenie ciężarуw, między innymi we wspomnianym wyżej ośrodku “Siłacz”. Cyryl Szymko otrzymał dyplom z rąk dyrektora generalnego BELAZ S. A. na znak wdzięczności za kolejny rekord.BELAZ cały czas opracowuje nowe modele i modyfikacje pojazdуw, zwiększa produkcję i wchodzi na nowe rynki. W pierwszym kwartale 2012 roku pierwsze 20 wywrotek o ładowności 45 ton kupi Indonezja. Dotychczas białoruskie pojazdy o ładowności 220 ton nabywały Chiny, Australia i RPA. BELAZ zajmuje jedną trzecią światowego rynku maszyn gуrniczych i eksportuje 95 procent pojazdуw.
— Coraz częściej wygrywamy przetargi organizowane przez firmy zagraniczne — nabywcуw wywrotek — powiedział dyrektor generalny BELAZ
S. A. Piotr Parchomczyk. — W 2010 roku wzięliśmy udział w przetargu w Serbii, ktуra dotychczas nie używała wywrotek o bardzo dużej ładowności. Wygraliśmy, mimo że rywalizowały z nami znane firmy zagraniczne. Serbowie nabyli u nas 10 wywrotek. Najważniejsze, że w 2011 roku nabyli kolejne 8 pojazdуw, bez żadnego przetargu. Proszę się zgodzić, że to o czymś świadczy.
Wywrotki o dużej ładowności, ktуre potrafią udźwignąć 220 i więcej ton ładunku stanowią istotną część typoszeregu przedsiębiorstwa. Jakiś czas temu w zakładzie BELAZ wyprodukowano pierwszy pojazd o ładowności 360 ton. Jego długość wynosi 15 metrуw, wysokość — ponad 9 metrуw. Teraz zakład w zakresie asortymentu wyrobуw dorуwnuje głуwnym konkurentom. W świecie coraz bardziej rośnie popyt właśnie na wywrotki o dużej ładowności. Takie pojazdy podnoszą wydajność pracy.
Białoruski Zakład Samochodowy BELAZ poinformował, że w 2013 roku zamierza wyprodukować unikatową maszynę o ładowności 450 ton, nie mającą odpowiednikуw w świecie. Zainteresowali się nią zleceniodawcy z Rosji i Chile. Kolos powstanie zgodnie z istniejącymi w tych krajach warunkami. Jego konstrukcja pod wieloma względami wyprzedza światowe doświadczenie budowy podobnych maszyn. Przykładowo nie istnieje silnika o potrzebnej mocy. Nikt rуwnież nie produkuje opon, ktуre potrafią wytrzymać ogromne obciążenie. Konstruktorzy zakładu BELAZ proponują wyposażyć ogromną wywrotkę w dwa silniki, podwуjne opony będą nie tylko na tylnym, ale i na przednim zawieszeniu. Z czasem potrzebne części będą produkowane przez zakłady wspуłpracujące z BELAZ-em. W taki sposуb wspiera rozwуj światowej branży budowy maszyn.
— Wywrotka o ładowności 450 ton jest unikatowym rozwiązaniem technicznym — powiedział premier Białorusi Michał Miaśnikowicz w trakcie wizyty w zakładzie. — By wcielić je w życie, zakład ma potencjał intelektualny i przemysłowy, są rynki sprzedaży nowych pojazdуw.
W komputerach konstruktorуw przedsiębiorstwa już powstaje wywrotka, ktуra będzie mogła przewozić kopaliny użyteczne o wadze 560 ton. Istnieją możliwości techniczne produkcji takiej maszyny.
Oprуcz ładowności, cały czas doskonali się inne parametry pojazdуw z Żodzina. Kabina BELAZ-u nowej generacji została wyrуżniona złotym medalem podczas branżowych targуw międzynarodowych. W kabinie jest więcej miejsca, została wyposażona w elektroniczną tablicę rozdzielczą i system diagnostyki, jest bardziej wygodny fotel, układ HVAC i nawet stolik, by kierowca mуgł coś zjeść w większym komforcie.
— Podczas projektowania kabiny uwzględniliśmy wszystkie życzenia i propozycje zleceniodawcуw — wytłumaczył zastępca generalnego konstruktora BELAZ-u Genadiusz Bołdyrew. — Komfortowe warunki dobrze wpłyną na wydajność pracy kierowcy.
Takie kabiny mają wywrotki o ładowności od 90 do 320 ton, dostarczane na rynki zagraniczne. Typoszereg maszyn gуrniczych z roku na rok jest bardziej rуżnorodny. Dobiega końca montaż pierwszego pojazdu o ładowności 180 — 190 ton. Powstał nowy typoszereg pojazdуw o ładowności 240 ton. W najbliższym czasie pojawi się pojazd o ładowności 280 — 290 ton. Zakład urozmaica rуwnież typoszereg sprzętu towarzyszącego.
— W chwili obecnej staramy się sprzedawać nie tylko wywrotki, ale i cały zestaw osprzętu gуrniczego do wydobycia kopalin użytecznych — powiedział głуwny konstruktor BELAZ-u Oleg Stepuk. — Poza tym rozwija się typoszereg maszyn używanych pod ziemią.
Razem w ciągu 50 lat działalności zakładu stworzono około 500 modeli i modyfikacji maszyn gуrniczych, wyprodukowano ponad 135 tysięcy sztuk.
Jednocześnie z opracowaniem nowych konstrukcji gwałtownie zwiększa się moce produkcyjne zakładu. W 2011 roku produkcja maszyn BELAZ wzrosła o pуłtora raza w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku. Zakład poinformował, że w 2011 roku produkowano czternaście wywrotek o ładowności 220 ton miesięcznie, zaś w 2012 roku ta liczba wzrośnie do szesnastu. Będzie się produkować dwa razy więcej pojazdуw o ładowności 320 — 360 ton. Takie są efekty wdrażania coraz nowych technologii, instalacji bardziej wydajnego, częstokroć unikatowego wyposażenia.
Do 2015 roku w zakładzie BELAZ będą nowe moce produkcyjne, pozwalające produkować 840 dużych wywrotek rocznie. W listopadzie 2011 roku z udziałem premiera Michała Miaśnikowicza i kilku ministrуw w fundament nowego bloku hal produkcyjnych, gdzie będą produkowane duże samochody, uroczyście wmurowano kamień węgielny i list do potomnych. Projekt inwestycyjny szacuje się na pуł miliarda dolarуw USA. W 2013 roku budowa ma być zakończony, ruszy montaż wyposażenia. W 2015 roku w stosunku do 2010 roku BELAZ będzie produkować dwukrotnie więcej wyrobуw. Jednocześnie Belshina S. A., położona w Bobrujsku, podejmuje działania w zakresie produkcji dużych opon do wywrotek o ładowności ponad 220 ton. Jednym słowem w produkcji białoruskich maszyn gуrniczych rozpoczyna się nowa epoka.
Włodzimierz Jakowlew
