Аляксей КУЗАЎКА.Месца сустрэчы змяніць нельга
Аляксею Кузаўку 28 гадоў, стамескі і рубанкі ён трымае ў руках з 16. Атрымаў дыплом Брэсцкага дзяржаўнага прафесійнага ліцэя будаўнікоў. Потым паступіў у індустрыяльна-педагагічны каледж у Мінску. Доўга працаваў на мэблевай фабрыцы. Потым адкрыў ІП — цяпер ён рамеснік. Выконвае дызайнерскія адзінкавыя заказы. Увесь мінулы тыдзень, напрыклад, рабiў з дошак фантастычную параметрычную лавачку. Арт-аб'ект з вытанчанымі выгібамі плануюць усталяваць на набярэжнай Францыска Скарыны, на беразе Мухаўца. Месяц таму Аляксей працаваў над стэлажом для буккросінгу. I 22 ліпеня паліцы-кубікі ўсталявалі ў брэсцкім двары на бульвары Шаўчэнкі.
Гэтай вясной яго экалагічная лабараторыя адсвяткавала год з моманту заснавання. Аляксей Кузаўка звязвае нараджэнне яе ідэі са знаёмствам з Рыгорам Цярэнцьевым. Рыгор — старшыня маладзёжнага грамадскага аб'яднання «Час Зямлі» Ён — эколаг, выпускнік БрДУ імя А.С. Пушкіна. Пазнаёміліся яны на сесіі Школы экалагічнага актывіста.
— Запускаючы сумесны праект, мне ў першую чаргу хацелася закрыць пытанне па валанцёрах, — гаворыць Цярэнцьеў.
Выхад з сітуацыі ён бачыць у навучальных мерапрыемствах, здольных па-сапраўднаму зацікавіць удзельнікаў і матываваць іх развіваць атрыманыя навыкі.
Як гэта робiцца
Прыйшоў час паказаць на канкрэтным прыкладзе, як брэсцкія «зялёныя» з адходаў робяць «цукерку». Кветкі з драўнянай габлюшкі — гэта, як аказваецца, зусім проста. Намазвае кончык палкі клеем і адмысловымі віткамі «апранае» зверху спiраль габлюшкi.
Або вось візітоўніца, якая адначасова можа стаць кашальком для папяровых грошай. Для яе спатрэбяцца тры драўляныя плашачкі па памеры візітоўкі, па лісту буйной і дробнай наждачнай паперы, клей ПВА, нож, кропелька льнянога алею, анучка, гумка або кавалачак скуры.
Дарма вы называеце гэта смеццем
Экалагічная майстэрня «З нічога» праводзіць мінімум дзве экалагічныя акцыі ў месяц. У архіве праекта ўжо 25 дзіўных мерапрыемстваў. Нядрэнны вынік, калі ўлічваць, што Аляксей Кузаўка, як гаворыцца, у гэтай справе і швец, і жнец, і на дудзе ігрэц. «Прабацька» майстэрні асабіста піша аб'явы і прасоўвае групу ў сацыяльных сетках. Залівае фатаграфіі, мае зносіны з удзельнікамі і абавязкова публікуе цікавыя навіны па тэме.
— Паназірайце, колькі смецця за тыдзень вы выкідваеце. Мы павінны жыць свядома, у тым ліку вучыцца падаўжаць жыццё рэчаў, ад якіх сабраліся пазбавіцца. Трэба вучыцца знаходзіць ім новае прымяненне. Гэта мая пазіцыя.
Так, мэта любога прадпрымальніцтва — прыбытак. Таму няправільна было б называць сацыяльны бізнес дабрачыннасцю. Добра прадуманае сацыяльнае прадпрымальніцтва абавязкова будзе прыбытковым. Фінансавая мадэль будуецца такім чынам, што разам з самаакупнасцю за кошт продажу тавараў або паслуг кампанія дапамагае грамадству вырашаць канкрэтныя сацыяльныя праблемы. Майстэрня «З нічога» — адзін з такiх праектаў.
Аляксей кажа:
— Рабочая назва нашай чарговай сацыяльнай ініцыятывы — «Драўляная фабрыка», дзе мне б хацелася бясплатна навучаць інвалідаў навыкам апрацоўкі лесаматэрыялу. Тэма працаўладкавання сярод людзей гэтай катэгорыі гучыць вельмі напружана. Разам з тым падручных работ у будаўнічай сферы хапае, і прафесійны сталяр здольны навучыць інваліда простым рэчам, каб той самастойна зарабляў на жыццё. Іншае пытанне, што ў фірмаў няма асаблівай матывацыі наймаць інвалідаў, а дадатковыя клопаты за свой кошт нікому не патрэбныя.
Павярнуць прадпрымальніцкую супольнасць тварам да сацыяльных праблем могуць (і павінны) пераканаўчыя гісторыі поспеху дзеючых праектаў, а таксама стварэнне пляцоўкі для абмену вопытам. Пры гэтым Аляксей падкрэслівае: папулярызаваць канцэпцыю сацыяльнага бізнесу трэба сярод прадпрымальнікаў:
— Акрамя таго, трэба ствараць сэрвіс, які б аб'яднаў заказчыкаў і выканаўцаў. Пачаць можна з напрамку дрэваапрацоўкі. Напрыклад, бацькам трэба зрабіць iнклюзiўную мэблю для дзіцяці з цэрэбральным паралічам. Заяўку на заказ можна пакінуць праз опцыю «Стол даведак». А можна пагартаць інфармацыю аб майстэрнях у базе даных і звязацца з менеджарам напрамую.
У гэтым годзе Аляксей заканчвае навучанне ў міжнароднай праграме па ўмацаванні патэнцыялу беларускіх некамерцыйных арганізацый. Пачаў брэндынг майстэрні са «З нічога» на Green art studio. Рамеснік і сам разумее, што «Драўляная фабрыка» — патрэбная ва ўсіх адносінах ідэя. Але гэта не проста майстар-класы, а сацыяльны праект для слухачоў з дадатковымі магчымасцямі. Значыць, патрабуецца спецыяльнае памяшканне, дзе будзе зручна працаваць людзям у інвалідных крэслах. Увогуле, Аляксей пакуль яшчэ у пошуках інвестара.
hanna.petrachenka@yandex.ru
Фота аўтара, Іллі ГАПАНЮКА і з архіва суразмоўцы
