Forum zgromadziło przedstawicieli wszystkich sektorów społeczeństwa. Delegatami zostali nie tylko liderzy, posłowie, przedstawiciele stowarzyszeń i partii. Prawo do reprezentowania narodu na wysokim zebraniu otrzymali również wielu pracowników i wojskowych, rolników. Poza tym przedsiębiorcy, studenci, emeryci. Uczestniczyli również dyplomaci i goście zagraniczni. Występy delegatów w zasadzie zawierały jasne propozycje rozwiązania konkretnych problemów. Wniosek przewodniczącego Mińskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego Siemiona Szapiry:
— Narodowy Bank i rząd powinny wypracować taką politykę piniężno-kredytową, która przyczyniałaby się do przyciągania kapitału nie na depozyty banków, ale do kompleksu gospodarczego. Jest to konieczne, aby zatrzymać przepompowywanie zasobów z gospodarki przedsiębiorstw przez banki do pewnego kręgu osób, inwestującego pieniądze w depozyty.
Generalny dyrektor Mińskiej Fabryki Traktorów Fedor Domotenko przypomniał, że w tym roku MFT obchodzi 70 lat. W tym okresie wyprodukowano około 4 mln pojazdów, za granicę — więcej niż do 120 krajów — dostarczono około 3 mln sztuk. Co dziesiąty uniwersalny ciągnik na planecie nosi markę “Belarus”.
Grodzieński przedsiębiorca, szef spółki “Conte Spa” Walentyn Bajko na osobistym skutecznym przykładzie sukcesu obalił rozlegające się czasem stwierdzenia sceptyków o tym, że biznes w naszym kraju — to niewdzięczne zajęcie. Przewodniczący Federacji Związków Zawodowych Michaił Orda mówił o ochronie interesów człowieka pracy w trudnym okresie gospodarczym, a redaktor naczelny holdingu wydawniczego “Zwiazda” Aleksander Karlukiewicz — o roli mediów w życiu społeczeństwa.
Prezydent, który uczestniczył we wszystkie dni we Wszechbiałoruskim Zebraniu Ludowym, uważnie słuchał każdego delegata. Często dawał od razu wyjaśnienia lub wyrażał własną pozycję na pewny temat. Aleksander Łukaszenka powiedział: szereg najbardziej problematycznych rzeczy już został wyznaczony. Prezydent poparł propozycje delegatów, aby poprawić system kształcenia zawodowego, rozważyć kwestie kredytowania gospodarki i wprowadzenia do społecznej świadomości zdrowego stylu życia. Wiele pytań zostało podniesione w obszarze szkolenia personelu. Prezydent wyraził jasno swój punkt widzenia: “Tu można i cierpieć, i płakać, ale uczyć personel trzeba na miejscu. Żadna uczelnia wyższa, szkoła zawodowa, college, liceum nie przygotowują pracowników tak, jak trzeba. Wszystko jedno, i to jest we wszystkich krajach, ich douczają, dostosowują do odpowiedniego poziomu”.
Aleksander Łukaszenka polecił wszystkie pytania, otrzymane na infolinii Wszechbiałoruskiego Zebrania Ludowego, dokładnie przeanalizować i dać odpowiedzi na nich. A na zakończenie podsumował:
— Forum jasno pokazało, że władza narodu jest podstawowym narzędziem do podejmowania istotnych decyzji na Białorusi. Bardzo spodobały mi się wasz duch w pracy i jednocześnie miła przyjazna atmosfera spotkania. Zatwierdziliśmy długoterminową strategię rozwoju kraju, zostały przyjęte dokumenty programowe na najbliższe pięć lat, opracowane podstawowe kierunki innowacyjnej odnowy kraju, modernizacji gospodarki z uwzględnieniem nowych tendencji światowych.
Prezydent podziękował wszystkim odpowiedzialnym za organizację i prowadzenie forum. Pod koniec forum kapitan I rangi, były marynarz floty podwodnej Nikołaj Jegorow w kuluarach Pałacu Republiki powiedział:
— Wie pan, przeszedłem cztery oceany, 25 mórz. W skrócie, wiele widziałem i doświadczyłem. Ale jestem w zachwycie od Wszechbiałoruskiego Zebrania Ludowego, od usłyszanego na nim. Widzę, że obecne trudności obowiązkowo przetrwamy. Tylko musimy być cierpliwi. Praktyka morska pokazuje, że każdy żywioł kończy się prędzej czy później. Odejdą i wszystkie problemy.
Ta sama myśl brzmi również w występie uczestników piątego Wszechbiałoruskiego Zebrania Ludowego: “Mamy silny duch i poradzimy sobie z wszelkimi trudnościami na drodze do celów dynamicznego rozwoju naszej ukochanej Białorusi”.
W uchwale piątego Wszechbiałoruskiego Zebrania Ludowego kluczowym wyzwaniem na następne pięć lat są wyznaczone przywrócenie i zapewnienie dalszego zrównoważonego wzrostu gospodarczego jako fundamentu dla udanego życia przyszłych pokoleń. Uchwała zostanie przekazana do prezydenta do rozpatrzenia i podejmowania niezbędnych decyzji.
Opinie ekspertów
Georgij Gric, wiceprzewodniczący Białoruskiego Towarzystwa Naukowo-Przemysłowego:
— Występ głowy państwa był tradycyjnie strategiczny i dość pojemny. Jednocześnie wydało mi się, że był zupełnie inny od poprzednich występów. Jest to swego rodzaju mapa drogowa dla całego kraju. Jeśli rozbić występ na cytaty, mogą być traktowane jako wskazówki do działania. Oczywiście, przy realizacji takich ambitnych zadań, przed którymi stoi kraj, jest niezbędna konsolidacja i społeczeństwa, i biznesu, i rządu. I bez wspólnych celów i kryteriów do liderów, którzy będą je osiągać, uzyskać tej konsolidacji niemożliwie.
Konstantyn Szebeko, doktor nauk ekonomicznych:
— Teraz ludzkość, w tym i Białoruś, znajduje się przed poważnym wyzwaniem — globalnego przejścia technologicznego. Nie wszyscy to jeszcze rozumieją, ale w ogóle już żyjemy w nowej rzeczywistości. W tej sytuacji u nas jest dwie możliwości: albo my, jako kraj, znajdujemy adekwatną odpowiedź na to wyzwanie i wtedy będziemy wśród tych, którzy przechodzą do kolejnego etapu, albo tracimy tę szansę. Jest to cena pytania, i to, co omawialiśmy, w tym na tym forum, priorytety, które zostały wyrażone (w edukacji i gospodarce), — to nasza odpowiedź na wyzwanie.
Teraz najważniejsze — to realizacja porządku obrad. A to zależy od tego, jak będziemy aktywnie i skutecznie uczestniczyć w procesie. W gospodarce istnieje takie pojęcie, jak “efekt gapowicza”, kiedy każdy chce korzystać z dóbr publicznych, ale przy tym uważa, że je powinien stworzyć ktoś inny. Ale rozwiązać problem przejścia do nowej rzeczywistości, opartej na zupełnie innych technologiach, bez ogromnego napięcia psychicznych, fizycznych wysiłków niemożliwie.
Anatolij Baszmakow, doktor nauk ekonomicznych:
— Dziś, Białoruś, Kazachstan i Rosja tworzą jądro takiego dużego utworzenia gospodarczego, jak EUG. Wspólnie mamy ogromne możliwości. Ale teraz ważne jest, aby współpraca gospodarcza była wciąż wypełniona i w treść humanitarną. Nadal jesteśmy bardzo bliscy historycznie, umysłowo i moralnie.
Tatiana Sadowskaja, doktor nauk ekonomicznych:
— Ważne jest, aby wynagrodzenie za pracę nie stało się prostą wypłatą społeczną, która nie zależy od wkładu pracownika. Są potrzebne bezwględna realizacja zobowiązań państwa w zakresie celów społecznych, osiągnięcie większej równości społecznej, sprawiedliwości i dobrobytu. Systemy opieki zdrowotnej, edukacji, kultury i pomocy społecznej powinny być zbudowane wokół rodziny i poszczególnych obywateli. Jednocześnie trzeba kultywować w społeczeństwie tezę o tym, że państwo — to nie dawca, ale partner, który stwarza warunki dla dobrego samopoczucia obywateli. Strategia państwa powinna być budowana w kierunku od ochrony socjalnej do postępu społecznego.
Aleksander Mucha, analityk:
— Konieczne jest, aby podkreślić znaczenie stabilności finansowej. Podejmujemy kroki, aby zmniejszyć inflację, i w przyszłej pięciolatce ten kierunek strategiczny: do 2020 planowane jest osiągnięcie poziomu nie więcej niż 5 procent rocznie. Ilość pieniędzy w gospodarce musi odpowiadać wielkości rynku towarów i usług. Jednocześnie niska i przewidywalna inflacja odpowiada interesom wszystkich podmiotów gospodarki narodowej — i przedsiębiorstw, i ludności, i państwa. Jak również interesom inwestorów zagranicznych, którzy będą bardziej aktywnie inwestować w nasz kraj.
Władimir Chromow
