“Wszyscy chc± їyж dіugo, ale nikt nie chce byж stary” — zaznaczyі jeszcze Beniamin Franklin. W ci±gu minionych stuleci paradoks ten tylko siк zaostrzyі. Kaїde dziesiкciolecie dodaje do oczekiwanej dіugo¶ci їycia jeszcze 2 i pуі roku. A staro¶ж tak samo puka do drzwi, zakіуcaj±c їycie typowymi dolegliwo¶ciami, ktуre lekarze nazywaj± “chorobami drugiej poіowy їycia”. Dzisiaj starsi Biaіorusini cierpi± na choroby sercowo-naczyniowe, chroniczny nieїyt їoі±dka, raka, cukrzycк. Chociaї pradziadowie i bez tego uwaїaliby potomkуw za szczк¶ciarzy: poniewaї sami nie mogli nawet doїyж czasu pojawienia siк tych dolegliwo¶ci.
Wspуіczesny Biaіorusin їyje prawie 2 razy dіuїej niї jego przodek 3 stulecia temu, Biaіorusinka za¶ jeszcze dіuїej. I to bez odwoіywania siк do do¶wiadczenia ludzi dіugowiecznych, ktуrych w kraju jest ponad 700. W przyszіo¶ci “towarzystwo” dіugowiecznych ludzi siк powiкkszy. I przed gerontologi±, nauk±, ktуra na Biaіorusi stawia dopiero pierwsze kroki, stoi niemaіo pytaс. Na przykіad, dlaczego w ci±gu pуіrocza liczba emerytуw zmniejszyіa siк o 40 tysiкcy? Dlaczego w¶rуd nich jest dwa razy wiкcej kobiet niї mкїczyzn, przy czym z biegiem lat nierуwnowaga ta tylko siк nasila (dla porуwnania: szansк doїyж 100 lat maj± pojedynczy przedstawiciele pіci mкskiej)? Nieіatwo jest udzieliж odpowiedzi na te pytania: w caіym kraju istnieje na razie tylko 192 geriatrуw. Problem staro¶ci w ogуle i jej fenomenуw w szczegуlno¶ci niepokoi dzisiaj wiele osуb, i to z rуїnych powodуw.
Niedawno powodem informacyjnym staі siк bardzo rzadki przypadek przy¶pieszonego starzenia ludzkiego organizmu, odnotowany w obwodzie Miсskim. 26letnia kobieta wygl±da na skoсczone 80 lat, oprуcz tego wykryto u niej kalcynozк serca, co spotyka siк tylko w gікbokiej staro¶ci. W historii biaіoruskiej medycyny jest to juї drugi taki pacjent: pierwszy — 11-letni Iosif zmarі kilka lat temu. Oprуcz tego zainteresowanie problemem pobudzaj± rozmaite hipotezy naukowe, od ktуrych ludno¶ж oczekuje — ni mniej ni wiкcej — tylko ¶rodka Makropulosa. Czy stanie siк nim, na przykіad, “odmіadzaj±cy” antyoksydant — twуr prezesa Rosyjskiego Stowarzyszenia Gerontologicznego Wіodzimierza Anisimowa? Biaіoruscy gerontolodzy teї zainteresowali siк tymi badaniami, lecz na wyniki trzeba bкdzie zaczekaж przez przynajmniej dwa lata. “Staro¶ж nie jest zaprogramowana, lecz stanowi produkt realizacji programu genetycznego” — uwaїa Aleksander Chapaluk. — Dlaczego tak trudno jest walczyж z hipertensj± tкtnicz± innymi chorobami “drugiej poіowy їycia”? Czy nie dlatego, їe porywamy siк na genotyp, walczymy, powiedzmy, z Boskim pomysіem? Rozwуj wielu chorуb uda siк zahamowaж, je¶li da siк zachowaж bilans w organizmie na poziomie 40 lat. Ale w jaki sposуb? Na tym polega caіy problem”.
Specjalizowane centrum naukowo- praktyczne, o ktуrym na razie mog± tylko marzyж geriatrzy, spowodowaіoby rozwуj my¶li naukowej bezpo¶rednio na Biaіorusi. Przecieї byіoby nieprawd±, gdyby¶my powiedzieli, їe nikt u nas nie zajmowaі siк tymi samymi antyoksydantami. W swoim czasie biochemik Tatiana Morozkina i onkolog Wіadimir Sukoliсski za badania w tej dziedzinie dostali Nagrodк Paсstwow±, a ich wyniki tak zainteresowaіy spoіeczno¶ж ¶wiatow±, їe doszіo do wystawienia europejskiego patentu na ten wynalazek.
Wzoruj±c siк na innych krajach, Biaіoru¶ zorganizowaіa liniк informacyjn± dla starszych ludzi: teraz geriatrzy maj± przedstawienie o zakresie pracy, najbardziej naraїonych grupach oraz ich najbardziej pilnych problemach. Skargi z reguіy moїna sprowadziж do jednego: jak siк nauczyж їyж od nowa? I zadanie lekarzy jest z tym zgodne. W najbliїszych latach powinni oni zrobiж їycie ludzi w podeszіym wieku jak najdіuїszym i maksymalnie komfortowym.
Maria Poniatowska
I starość, i radość
Lekarze poszukują przepisów na komfortowe życie dla starszych ludzi
