РАКI ВАРАНЫЯ
Складнiкi: 25 ракаў, па 1 пучку зелянiны кропу i пятрушкi, 2 цыбулiны, лаўровы лiст, гваздзiка, 1 жменя солi.
У рондаль налiць вады, пакласцi па пучку зелянiны кропу i пятрушкi, лаўровы лiст, гваздзiку, цыбулiны i жменю солi, i калi ўсё добра ускiпiць, тады апусцiць у вар добра прамытыя ракi, папярэдне вырваўшы ў кожнага з шыйкi сярэднюю лускавiнку, якая лёгка адлучаецца i выцягвае за сабою стрававальную кiшку. Калi ракi зварацца i атрымаюць чырвоны колер, рондаль адставiць ад агню i даць пастаяць, не вымаючы ракаў з вады, 5 хвiлiн.
Iснуе шмат рэцэптаў прыгатавання ракаў: i ў крапiве, i ў прыправах, i пад лютам, i нават у малацэ...
Але самыя смачныя ракi, якiмi мяне частаваў Янка Парцяны з вёскi Бярэжкi (4 км ад Зэльвы), гатуюцца так: перад тым як кiнуць ракаў у кiпень, выдалiць у ix кiшачку, варыць да добрай чырванi. Потым ваду злiць i хуценька палiць пiвам. Адразу трэба злiць i пiва.
Ракi гатовыя! Смачныя ў iх нават пад панцырам вантробы.
МАРЫНАВАНЫЯ АГУРКI Ў ТАМАЦЕ
Складнiкi: агуркi, марынад на некалькi (у залежнасцi ад напаўнення агуркамi) адналiтровых слоiкаў: на 1,5 л вады 200 г цукру, 200 г воцату, 200 г таматавага соусу, 2 ст. лыжкi солi.
Марынад закiпяцiць. Агуркi разрэзаць уздоўж на 4 часткi i шчыльна паскладаць у лiтровы слоiк. Залiць халодным марынадам i стэрылiзаваць 15 хвiлiн. Закрыць накрыўкай.
«ГНЯЗДО» 3 ЯЙКАМ
Першая «мудрагелiста» прыгатаваная мною ў жыццi страва. Я ўжо i не памятаю, ад якой аднакласнiцы атрымаў гэты рэцэпт больш за трыццаць гадоў таму...
Складнiкi: 1 яйка, 1 луста хлеба, 1 скрылька сала, 3 укрухi каўбасы, 2 зубкi часнаку, соль.
У сярэдзiне лусты шклянкай выразаць дзiрку. Сала нарэзаць дробнымi кубiкамi i падскварыць на патэльнi. Каўбасу смажыць разам з салам, дадаўшы хлеб. Як толькi адзiн бок хлеба падсмажыцца, перавярнуць i ў дзiрку лусты ўбiць сырое яйка, пасалiць i пасыпаць здробненым часнаком i скваркамi, паклаўшы на куты частку каўбасы, а на кружок хлеба — астатнюю каўбасу i таксама пасыпаць часнаком i салам. На патэльню пакласцi накрыўку i давесцi страву да гатовасцi бялка.
КIШКА, КРЫВЯНКА
В. Падбалоцце, Зэльвенскi раён, рэцэпт ад Валянцiны Масюк.
Так называецца страва, прыгатаваная з крывi свойскай свiннi.
Колькi сябе памятую, з самага дзяцiнства й да сённяшняга часу, калi ў нас у хаце «свежанiна» — значыць, быць «крывянцы». Загадзя напальваецца печ, змазваюцца тлушчам «бляшкi» — чатырохкутныя формы. А тым часам гатуецца цеста для кiшак. У саганку варыцца густая каша, лепш з панцаку* (можа таксама быць грэчка цi груца). Да гарачай кашы дабаўляецца кроў 1 — 1 1/2 лiтра, каб запарылася. Цеста гэтае падсольваецца да смаку. Да яго дабаўляецца жменя мукi, можна цеста з цёртай бульбы, прыкладна мiсачку. На патэльнi смажым сала, нарэзанае на маленькiя кавалачкi, i пяць–шэсць дробна нарэзаных цыбулiн. Усыплем прыправы: жменю каляндры, перцу, часнаку цiснутага. Усё гэта размешваем разам з цестам, вельмi дасканала (могуць быць згусткi ад крывi). Атрымлiваецца густая маса, якая залiваецца ў тоўстыя кiшкi, загадзя вымачаныя ў воцаце з содай. Выпякаецца «кiшка» каля дзвюх гадзiн.
* Панцак — перловая крупа.
СУП 3 ТРЫБУХАМI
Складнiкi: 600 г трыбухоў* качкi, курыцы, гусака, 5 бульбiн, 200 г рысу, 1 морква, 50 г карэнняў салеры i пятрушкi, 1 цыбулiна, 100 г смятаны, перац, соль, зелянiна пятрушкi i кропу.
Трыбухi качкi, курыцы, гусi (шыйка, крылцы, сэрца, печань, галава, страўнiк) нарэзаць дробна i варыць з карэннямi i прыправамi. Гатовы суп працадзiць праз друшляк, пакласцi ў яго працёртыя карэннi i нарэзаную скрылькамi бульбу i варыць да гатовасцi бульбы. Пад канец варкi дадаць у суп падсмажаную цыбулю. Пасыпаць зелянiнай пятрушкi i кропу.
* Трыбухi — потроха.
