Прыгатаваць па старадаўніх рэцэптах зусім нескладана

Ёсць стравы, якія ў летні дзень дапамагаюць вярнуць страчаныя сілы. Згадзіцеся, вельмі прыемна ў спякоту перакусіць талерачкай халадніку. Дарэчы, гэта агульная назва для ўсіх халодных супоў. Да іх можна аднесці халаднікі са шчаўя ці буракоў, бацвіння, цюру альбо акрошку. Мала хто ведае, што рэцэпт халадніку, бадай, адзін з самых старадаўніх. Вось некалькі рэцэптаў страў, якімі нашы продкі ратаваліся ў летнюю спякоту.


Халаднік

У нашых продкаў існаваў даволі арыгінальны спосаб падачы халоднага бацвіння. У багатых дамах яго падавалі на трох талерках з дзвюма лыжкамі і адным відэльцам. На адной талерцы было бацвінне, на другой — колаты лёд, а на трэцяй — адварная чырвоная рыба. Першая лыжка прызначалася для зачэрпвання бацвіння, другой падкладалі лёд, каб страва ўвесь час была халодная, а відэльцам аддзялялі ад касцей кавалачкі рыбы.


Для халадніка са шчаўя вам спатрэбяцца: маладое шчаўе, пер’е цыбулі, агуркі, адварныя яйкі, смятана, ражанка або несалодкі ёгурт, зеляніна кропу ці пятрушкі, соль і чорны молаты перац — па смаку. (Прапорцыі інгрэдыентаў — адвольныя. Улічвайце, што шчаўе ў час гатавання змяншаецца ў аб’ёме да 10 разоў.)

Маладое шчаўе прамыйце, нарэжце і пакладзіце ў падсоленую кіпячую ваду. Гатуйце 3—5 хвілін. Затым зніміце з агню, дайце астыць. У гэты час падрыхтуйце астатнія інгрэдыенты: дробна нарэжце цыбулю і зеляніну, невялічкімі кубікамі пакрышыце агуркі, відэльцам разамніце адварныя яйкі. У халодны адвар шчаўя пакладзіце падрыхтаваныя прадукты, дадайце ражанку альбо ёгурт, папярчыце, пасаліце. Падавайце са смятанай і гарачай адварной бульбай.

Кулага ягадная

Раней на Купалле традыцыйна гатавалі такую салодкую страву, як ягадная кулага. Гатуецца яна вельмі проста. (Аўтарскі рэцэпт адаптаваны да сучаснасці.)


Вам спатрэбяцца: любыя свежыя ягады (клубніцы, суніцы, чарніцы, вішні, чырвоныя ці чорныя парэчкі,  слівы, брусніцы) — 300 г, вада — 300 мл, жытняя мука — 50 г, мёд — 120 г, сок аднаго лімона, каньяк — 30 мл, тлустыя вяршкі — 100 мл.

Жытнюю муку падсмажце (без нічога) на патэльні да лёгкага залацістага колеру. Гэта прыдасць будучай страве прыемны сметанковы смак. Ягады здрабніце ў блендары да аднароднай масы. Палову іх заліце вадой, дадайце муку і пастаўце варыцца на невялікі агонь, пастаянна памешваючы. Калі маса пачне кіпець і загусцее, зніміце з пліты і астудзіце. У халодную кулагу пакладзіце астатнія ягады, уліце лімонны сок, мёд, каньяк. Усё добра ўзбіце блендарам, потым пратрыце праз дробнае сіта. Падавайце кулагу ў бакалах для марціні разам з узбітымі вяршкамі, кавалачкамі ягад і мятай.

Крахамоўка

У Віцебскай вобласці ў старавераў існуе вельмі цікавая страва, якая таксама вартая ўвагі. Усе ведаюць, што такое зацірка, але, аказваецца, ёсць аналаг гэтай стравы пад назвай “крахамоўка”. Часцей за ўсё крахамоўку выкарыстоўваюць як дэсерт, хаця ёсць і салёны яе варыянт. А калі гэту страву замарозіць, то атрымаецца штосьці накшталт марожанага. (Варыянт гэтай старажытнай стравы адаптаваны да сучаснасці.)


Вам спатрэбяцца: жаўткі яек — 4 шт., цукар — 50 г, крухмал — 20 г, тлустыя вяршкі — 200 мл.

Для соусу: свежыя ягады і мёд. Для дэкору — узбітыя з цукрам вяршкі.

Узбіце жаўткі з цукрам да белай пены, дадайце вяршкі, пастаўце на паравую баню і варыце, пастаянна памешваючы некалькі хвілін. Апошнім у страву дадайце крухмал, які спачатку развядзіце ў невялікай колькасці халодных вяршкоў. Як толькі маса пачне гусцець, крахамоўка гатова. У падрыхтаваныя сіліконавыя формачкі ўліце атрыманую сумесь і пастаўце ў халадзільнік застываць. Каб дастаць з формы гатовы дэсерт, апусціце яе на некалькі хвілін у гарачую ваду. Падавайце дэсерт з вяршкамі, ягадным соусам, для прыгатавання якога ўзбіце блендарам свежыя ягады разам з мёдам.