Услед за двухкрокавым зніжэннем стаўкі рэфінансавання даходнасць па многіх дэпазітах для насельніцтва зменшылася прыкладна на 10 працэнтных пунктаў. А вось крэдытныя стаўкі з пачатку бягучага года амаль што не змяніліся. Тым не менш некаторыя эксперты лічаць, што ў выпадку захавання адносна невысокіх тэмпаў інфляцыі яшчэ сёлета кошт крэдытаў можа знізіцца і... 30 працэнтаў гадавых.
Па новых стаўках
Стаўкі па спажывецкіх крэдытах у розных банках могуць вельмі адрознівацца. Напрыклад, у Белрасбанку прапануюць пазыкі пад 12 працэнтаў гадавых, у Пріорбанку — пад 30, Франсабанку — пад 56. Калі ж улічыць яшчэ і абавязковыя камісійныя выплаты, дык, па сутнасці, атрымліваецца, што ў большасці банкаў за карыстанне грашыма прыйдзецца аддаць не менш як 50 працэнтаў гадавых. І гэта значыць, што калі вы, напрыклад, жадаеце ўзяць 50 мільёнаў рублёў на тры гады і вам пашчасціць атрымаць іх за 50 працэнтаў гадавых, то штомесяц прыйдзецца выплачваць больш за 2,7 мільёна рублёў.
— Цяперашнія стаўкі многім не па кішэні, — адзначае аналітык групы кампаній Forex Club Валерый Палхоўскі. — “Пад’ёмнымі” можна лічыць такія крэдыты для фізічных асоб, калі іх кошт перавышае прагназуемы ўзровень інфляцыі не больш як на 10 працэнтных пунктаў.
Нацыянальны банк разлічвае, што па выніках бягучага года інфляцыя можа скласці 20 працэнтаў. Такім чынам, тлумачыць эксперт, крэдыты могуць патаннець да 30 працэнтаў гадавых. І гэта, на яго думку, рэальна. “Калі Нацбанк працягне жорсткую крэдытную палітыку”, — дадае ён важную ўмову.
Пачакаем некалькі тыдняў?
“Стаўкі па новых крэдытах для фізічных асоб да канца года могуць знізіцца да 30 плюс-мінус 3 працэнты гадавых”, — пагаджаецца з калегай аналітык кампаніі Вusinessforecast Аляксандр Муха. Па яго словах, інфляцыйныя і дэвальвацыйныя чаканні насельніцтва паслабелі, па выніках студзеня афіцыйны ўзровень інфляцыі не перавысіў 2 працэнты, станоўчая тэндэнцыя назіралася і ў лютым. Толькі за перыяд з верасня па студзень насельніцтва прадало банкам замежнай валюты амаль што на 850 мільёнаў долараў больш, чым набыло. Таму Нацбанк і пайшоў на значнае зніжэнне стаўкі рэфінансавання да 38 працэнтаў гадавых, каб павысіць даступнасць банкаўскіх крэдытаў.
Калькулятар “НГ”Эфект зніжэння працэнтных ставак можна ацаніць на простым прыкладзе. Напрыклад, калі вы возьмеце 50 мільёнаў рублёў на тры гады пад 50 працэнтаў гадавых, то штомесяц прыйдзецца аддаваць прыкладна па 2,7 мільёна рублёў. Калі ж стаўка знізіцца да 30 працэнтаў гадавых, дык штомесячны ўзнос паменшыцца прыкладна на 600 тысяч — да 2,1 мільёна. У выніку за тры гады вы можаце сэканоміць каля 20 мільёнаў рублёў.
Але гэта пакуль што не спрацавала. Чаму? На гэты конт ёсць розныя меркаванні. Напрыклад, намеснік старшыні праўлення МТБанка Ігар Бычак нагадвае, што і летась стаўкі па дэпазітах змяняліся больш хутка, чым па крэдытах. Таму і сёлета разрыў у часе змяненняў можа дасягаць двух-трох тыдняў. Некаторыя ж эксперты не выключаюць, што стаўкі ж па крэдытах не спяшаюцца зніжаць, бо не жадаюць падганяць інфляцыю.
Улічвайце камісію!
“Нават калі стаўкі па крэдытах знізяцца да 40 працэнтаў, можа наступіць значнае ажыўленне ў сферы крэдытавання фізічных асоб”, — лічыць старшыня праўлення Банка ВТБ (Беларусь) Уладзімір Іваноў. На яго думку, такі прагноз можна рабіць у дачыненні спажывецкіх крэдытаў. А вось у адносінах доўгатэрміновых крэдытаў, напрыклад, на жыллё, банкі будуць весці сябе больш асцярожна, не спяшацца істотна зніжаць стаўкі.
На думку аналітыка партала infobank.by Кацярыны Смірновай, зніжэнне ставак сапраўды можа прывесці да чарговай хвалі крэдытнага буму. У межах гэтага, не выключае яна, можа паўтарыцца сітуацыя недалёкага мінулага, калі банкі прапаноўвалі кліентам усё больш і больш танныя крэдыты.
Звычайны спажывецкі крэдыт на 3 гады (з паручыцелямі) сёння ў сярэднім будзем каштаваць каля 50—55 працэнтаў гадавых, экспрэс-крэдыт (хуткае афармленне з мінімумам дакументаў) — звыш 60 працэнтаў, на аўтамабіль — каля 50 працэнтаў, на жыллё — каля 60 працэнтаў гадавых.
Каб не трапіць у даўгавую яму, раіць эксперт, варта звяртаць увагу не толькі на ўзровень працэнтных ставак, але і на тое, ці мае банк права іх змяняць у аднабаковым парадку, а таксама на такі нюанс, як наяўнасць разнастайных дадатковых камісійных плацяжоў. Акрамя таго, будзе карысна пачытаць на спецыялізаваных інтэрнэт-рэсурсах водгукі кліентаў на работу таго ці іншага банка. Гэта таксама дапаможа прыняць найбольш выгаднае рашэнне, пазбегнуць праблем.
Павышэнне даступнасці крэдытаў для насельніцтва можа быць выгадна не толькі грамадзянам, але і дзяржаве. Разам з развіццём эканомікі змяняюцца і прыярытэты ў грашова-крэдытнай сферы. Летась задачай нумар адзін была неабходнасць збіць інфляцыю. Таму павысілі стаўку рэфінансавання, каб зрабіць больш прывабным рублёвыя дэпазіты і разам з гэтым забраць “лішнія” грошы, а таксама знізіць попыт на крэдыты.
Цяпер надышоў час стымуляваць эканоміку недарагімі грашыма. Некалькі гадоў таму, каб пераадолець наступствы сусветнага крызісу, у Беларусі выдавалі ільготныя спажывецкія крэдыты за 10 працэнтаў гадавых. Такім чынам стымулявалі збыт айчыннай прадукцыі.
Запланаванае на сёлета зніжэнне стаўкі рэфінансавання можа нават без ільготных ставак паспрыяць ажыўленню крэдытавання насельніцтва. Калі айчынныя прадпрыемствы будуць паспяхова прадаваць прадукцыю, гэта можа стаць стымулам і да росту зарплат, павышэння ўзроўню жыцця насельніцтва.
