Юры Станкевiч. Паўночны вецер для спелых пладоў. Мiнск, Галiяфы, 2015.Беларускi майстар антыўтопiй на гэты раз большую частку свайго новага выдання аддаў пад настальгiчны раман з часоў юнацтва, вiдавочна аўтабiяграфiчны. Савецкi час, журфак, стракаты кантынгент студэнтаў i выкладчыкаў на фоне жорсткай iдэалагiчнай сiстэмы. Хтось прыстасоўваецца, хтось шчыра верыць у правiльнасць сiстэмы. Адны даносяць, падседжваюць канкурэнтаў, другiя вучацца крытычна мыслiць i не жадаюць заставацца шрубчыкамi. Безумоўна, хто вучыўся на журфаку ў 1960 — 1970–х, пазнаюць пэўныя персаналii за ўсiмi гэтымi бясконцымi «студэнтка Святлана Конкiна» ды «студэнт Iгнат Мазур». Мне атмасфера твора нагадала «Рэвiзiю» Андрэя Федарэнкi, дзе аўтар апiсвае лiтаратарскую тусоўку 1990–х. Вядома, у тэксце Станкевiча ёсць i экзiстэнцыйныя разважаннi, прыкладам, пра слушнасць паўмiстычнай тэлегонii. Але больш уразяць пачуццi чытача, вядома, антыўтопii, дзе буяе фантазiя аўтара. У аповесцi «Эрынii» Юры Станкевiч босхаўскiмi фарбамi малюе будучыню Еўропы, у якой белая меншасць вымушана пакутлiва выжываць. Галоўнага героя, Следака, адпраўляюць з Мегаполiсу расследваць справу забойстваў у Паселiшчы. Вось толькi забiтыя — мясцовыя мафiёзi, рабаўладальнiкi... Можа, i не варта караць забойцу? Тым больш у падзеях з’яўляецца мiстычная, дакладней, мiфалагiчная падбiўка — няўжо антычныя багiнi помсты Эрынii ў гэтай змрочнай будучынi асобы рэальныя?
Владислав Ходасевич. Дом искусств. Москва, «Ломоносовъ», 2015.Поэт Серебряного века — сама по себе великолепная рекомендация. Тем удивительнее читать: «Мое опоздание помешало мне даже в литературе. Родись я на десять лет раньше, был бы я сверстником декадентов и символистов; года на три моложе Брюсова, года на четыре старше Блока. Я же явился в поэзии как раз тогда, когда самое значительное из всех современных течений уже начинало себя исчерпывать, но еще не настало время явиться новому. Городецкий и Гумилев, мои ровесники, это чувствовали так же, как я. Они пытались создать акмеизм, из которого, в сущности, ничего не вышло». Вот так... А для нас все это — благословенная эпоха расцвета поэзии, не то что теперь... Что наводит на неизбежную мысль: а не будут ли выглядеть сегодняшние наши эпические плачи о межвременье в литературе — «старое ушло, новое не появилось» — такими же несостоятельными? Ходасевич — интеллектуал, при этом человек достаточно желчный, что всегда придает особую пикантность мемуарам. Жизнь литераторской тусовки в послереволюционной России и в эмиграции, подоплека отношений между классиками, непарадные портреты Максима Горького, Николая Гумилева, Мариэтты Шагинян... Написано ведущим критиком русского зарубежья и блестящим стилистом.
Издания для обзора предоставлены книжным магазином «Академическая книга», Минск, пр-т Независимости, 72.
Советская Белоруссия № 80 (24962). Пятница, 29 апреля 2016
