Кандрат Крапiва. Шлях да неўмiручасцi
Мiнск, Мастацкая лiтаратура, 2020
Новая кнiга серыi «Жыццё знакамiтых людзей Беларусi» прысвечана байкапiсцу, пiсьменнiку, драматургу Кандрату Крапiве, i адметнасць яе ў тым, што складальнiцай стала ўнучка класiка Алена Атраховiч. Яна iмкнулася распавядаць пра дзеда Кандрата «эмацыянальна, вачыма роднага чалавека, гаварыць пра яго не проста як бiёграф, але як унучка, якая вельмi яго любiла i паважала». Сярод iншых аўтараў — яшчэ адзiн класiк Пятрусь Броўка, рэжысёр Уладзiмiр Арлоў, нявестка Кандрата Крапiвы Зоя Атраховiч, зямлячка‑пiсьменнiца Лiдзiя Арабей ды iншыя. Чытач даведаецца шмат незвычайных фактаў. Напрыклад, што аднавяскоўцам Кандрата Крапiвы быў паэт Паўлюк Трус. Што падчас Першай сусветнай вайны Кандрат Атраховiч, афiцэр, быў на Румынскiм фронце i верыў, што ад немiнучай гiбелi яго выратавала падораная знаёмай дзяўчынай срэбная манета. Што ўсе свае творы Крапiва друкаваў на ўлюбёнай трафейнай машынцы‑друкарцы «Фартуна», набытай у 1944 годзе, на якой нямецкi шрыфт быў заменены на беларускi. Сын Кандрата Крапiвы вучыўся ў адным класе з будучым нобелеўскiм лаўрэатам Жарэсам Алфёравым, i сяброўства прайшло праз усё iх жыццё. А яшчэ адзiн сын, Барыс, загiнуў на фронце. Са шматлiкiх дэталяў ствараецца жывы вобраз, якi дапаўняюць лiсты i ўнiкальныя фотаздымкi.
Славуты сатырык Кандрат Крапiва ў жыццi быў рамантыкам i iнтэлiгентам, адрознiваўся немнагаслоўнасцю i рэдка ўсмiхаўся.
12 месяцаў. Т. 2
Мiнск, Мастацкая лiтаратура, 2020
Выдатны падарунак дзецям, бацькам i настаўнiкам — новая серыя выдавецтва «Мастацкая лiтаратура» «12 месяцаў». Гэта амбiцыйны праект, у якiм прапануецца якаснае дзiцячае чытанне на кожны дзень. У кожным томе серыi, складальнiк якой — паэт Алесь Бадак, чытанне на два месяцы, размеркаванае па днях, на рускай i беларускай мовах. Гэта лепшыя казкi народаў свету, творы беларускiх i замежных пiсьменнiкаў, своеасаблiвы казачны календар. Адметнасць серыi яшчэ i ў тым, што для афармлення выкарыстаны малюнкi з фондаў Нацыянальнага мастацкага музея Беларусi. Гэта значыць, што чытач атрымлiвае не толькi анталогiю лепшых твораў для дзяцей, але i знаёмiцца з лепшымi iлюстрацыямi да дзiцячай лiтаратуры, створанымi беларускiмi мастакамi розных часоў. Другi том, напрыклад, прапануе народныя казкi «Удовiн сын» i «Вареный топор», класiчныя «Серую Шейку» Дзмiтрыя Мамiна‑Сiбiрака, «Цыравальную iголку» Ханса Крысцiяна Андэрсена, «Хлопчыка‑зорку» Оскара Уайльда i шмат iншых выдатных твораў, якiя спрыяюць выхаванню асобы. У трэцiм томе, якi таксама нядаўна з’явiўся, i «Мойдодыр» Карнея Чукоўскага, i «Аленький цветочек» Сяргея Аксакава, i вершаваная казка Максiма Танка «Галiнка i верабей»… Дарэчы, на сайце выдавецтва «Мастацкая лiтаратура» можна паглядзець трэйлер пра гэтую выдатную серыю. Думаецца, што сабраць усе выпускi, скласцi цалкам дзiцячы лiтаратурны каляндар — выдатная задача для кожнай сям’i, дзе выхоўваюцца маленькiя чытачы. Бо творы, якiя ўвайшлi ў гэтыя кнiгi, i лiтаратурныя, i мастацкiя, нiколi не ўстарэюць.
Мишель Сапори. Роза Бертен, кутюрье Марии Антуанетты
Москва, Этерна
Эта книга представлена в серии российского историка моды Александра Васильева. Автор ее — французская исследовательница Мишель Сапори. Я не могла пройти мимо монографии, добавляющей новые краски в панораму великолепного и загадочного XVIII века, эпохи плаща и кинжала, авантюристов, революций и невероятно пышных нарядов. Тем более героиня исследования заслуживает, чтобы о ней знали. Простая француженка из Пиккардии Роза Бертен, не имевшая богатства и родословной, не отличающаяся красотой, стала настоящим «министром моды» во Франции времен Марии Антуанетты, первым кутюрье, на долгие годы определившим развитие костюма. К ее мнению прислушивались короли, ее художественные замыслы влияли на экономику. Вот ввела мадемуазель Бертен сельскую моду а‑ля Трианон, в которой вместо тяжелой парчи использовались муслин и батист, — и промышленность перестраивается, разорившиеся фабриканты идут к королю с жалобами… Девица Бертен обладала невероятным чутьем на общественные запросы. Врачи возмущались тесными корсетами, препятствовавшими нормальному течению материнства, — Роза Бертен их услышала, Руссо и Сен‑Пьер воспевали природу — модистка их услышала. А сколько невероятных деталей об эпохе можно почерпнуть! Например, в какое‑то время в моду вошла прическа «сентиментальный пуф»:
«Он позволял демонстрировать свое происхождение, предпочтения, чувства при помощи различных причудливых и символичных предметов. Таким образом, жена военного может сделать прическу в виде укрепления, шпаги и креста святого Людовика, в то время как другая помещает на голову пять кукол, представляющих пятерых ее детей».
Разумеется, рассказ об эпохе, судьбе модистки, ее конкурентов и клиентов сопровождается иллюстрациями. Остается добавить, что на белорусских землях аристократы точно так же следили за модой, как и в других европейских странах, так что изобретения мадемуазель Бертен можно увидеть на портретах Радзивиллов, Сапегов, Огинских и прочих, кто мог позволить себе дорогие вещи от знаменитой кутюрье.
Издания для обзора предоставлены книжным магазином «Академическая книга», Минск, пр‑т Независимости, 72.
Полная перепечатка текста и фотографий запрещена. Частичное цитирование разрешено при наличии гиперссылки. Заметили ошибку? Пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter
