Уступная кампанія бягучага года фактычна завершана. Балы падлiчаны, спiсы студэнтаў, якiя паступiлi ў ВНУ, ужо вiсяць на дошках аб’яў i змешчаны на сайтах навучальных устаноў. Колькі было зламана коп’яў з нагоды ўвядзення новай методыкі ацэньвання. Колькі было страхаў і сумненняў. Але цяпер усё ў мінулым. Прыйшоў час падвесці своеасаблівую рысу. Дык што ж змянілася? Няўжо прахадныя балы выраслі да ўзроўню касмічных значэнняў, а ў ВНУ накіраваліся адны невукі?
Наогул тэма балаў, як і ў цэлым уступная кампанія, заўсёды выклікае гарачыя спрэчкі ў грамадстве.Страх перад усім невядомым — нармальная чалавечая рыса. І справа тут не ў новай методыцы. Хоць, калі ўспомніць, як пачыналася тэсціраванне 15 гадоў таму, у прынцыпе, быў страх перад новай сістэмай. Так, яна працавала недзе там, далёка, а мы прывыклі здаваць экзамены. Цягнуць білеты, рыхтавацца і даваць вусныя адказы.
Павінна было прайсці гадоў дзесяць, каб мы зразумелі: сістэма працуе, і нядрэнна. А галоўнае, гэта падкрэсліваў і дырэктар Рэспубліканскага інстытута кантролю ведаў Юрый Міксюк, пры ацэньванні адсутнiчае так званы чалавечы фактар. Ведаеш — атрымоўвай заслужаны бал, не — ніякая харызма табе не дапаможа.
Але ж узроўні заданняў, як і колькасць правільных адказаў, часцяком выклікалі нараканні. То занадта складана, то проста, а то метадам тыкання можна набраць патрэбную колькасць балаў па прадмеце і атрымаць сертыфікат. Дзе ж ідэальны рэцэпт? Як звесці да мінімуму магчымасць угадвання? Дарэчы, РІКВ зараз абмяркоўвае ўвядзенне дадатковых варыянтаў адказаў. Чаму б не? Ідзе гаворка і аб павышэнні з наступнага года парогавых балаў. Гэта таксама лагічна. Бо з новай сістэмай ацэньвання набраць мінімальны бал стала нашмат прасцей. Але якім будзе гэтае павышэнне? Пытанне, як кажуць, пакуль адкрытае.
Наогул тэма балаў, як і ў цэлым уступная кампанія, заўсёды выклікае гарачыя спрэчкі ў грамадстве. Адны радуюцца і самаму сціпламу падняццю ніжняй планкі, другія кажуць, што ў ідэале гэта не плюс пяць, а як мінімум плюс пяцьдзясят, трэція настальгіруюць па савецкай сістэме адукацыі. Ёсць і тыя, хто прапануе скараціць прыём, бо калісьці і студэнтаў было няшмат, і вучыцца ў ВНУ было прэстыжна.
Цікава, што ўсплёску ўзроўню вышэйшых прахадных балаў, які прадказвалі некаторыя, ВНУ не атрымалі. Хутчэй, яны засталіся на ўзроўні мінулага года, а то і трохі панізіліся. Напрыклад, на «Міжнародным праве» БДУ — 380—390 балаў супраць леташніх 382. На адным з самых папулярных факультэтаў БДМУ — лячэбным — 360—370 супраць 350—360.
Хоць, калі вы ў тэме, гэта таксама лагічна. Бо РІКВ неаднаразова тлумачыў: з прымяненнем новай методыкі ацэньвання балы ў абітурыентаў аб’ектыўна стануць вышэй толькі сярод нізкіх і сярэдніх значэнняў. А вось пачынаючы з 70—75 балаў, па старой методыцы і новай практычна супадуць. Вышэй, чым у мінулым годзе, прахадныя балы могуць быць хіба што на тыя спецыяльнасці, дзе яны былі невысокімі. Вынік (і гэта пацвярджаюць многія ВНУ) — абітурыентаў з мінімальным балам у гэтым годзе практычна няма. Скажам, па інфармацыі БДУІР, з тысячы абітурыентаў толькі ў пяці менш за дзве сотні балаў. Значна выраслі прахадныя балы на платнае (той самы сярэдні дыяпазон) навучанне. Напрыклад, у гэтай жа ВНУ сярод тых, хто падаў дакументы, большасць хлопцаў і дзяўчат прынеслі ў «скарбонцы» больш за 250 балаў.
Зрэшты, пытанне аб балах, хутчэй, другаснае. Ці патрэбна краіне такая колькасць спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй? І ці вядзе хтосьці падлік колькасці выпускнікоў-бюджэтнікаў, на падрыхтоўку якіх былі затрачаны значныя дзяржаўныя сродкі і якія пасля адпрацоўкі па размеркаванні засталіся ў прафесіі? Хто не сышоў з архітэктараў, эканамістаў, журналістаў у майстры па манікюры, вейкам, татуажу, па ўкладцы пліткі? Здаецца, ёсць над чым задумацца.
