W Borowlanach, w Republikańskim Naukowo-Praktycznym Centrum Onkologii i Radiologii Medycznej, otwarto dwa unikatowe obiekty: Centrum Pozytonowej Tomografii Emisyjnej i Molekularno-Genetyczne Laboratorium Karcynogenezy
Rozporządzenie o budowie wydał prezydent Białorusi w 2013 roku. Według rachuby z tamtych czasów wszystkie prace miały zająć koło 5 lat. Ale czas to pieniądze. Aleksander Łukaszenka zażądał znacznego skrócenia terminu. Efekt gospodarczy wynosi więcej niż 50 miliardów rubli. To jeżeli obliczać opierając się na preliminarz wydatków. A to, że centrum PET i laboratorium zaczną obsługiwać pacjentów wcześniej prawie 3 lata niż było zaplanowane, ratując ich życia, żadnymi pieniędzmi nie można obliczyć.
Prezydent zasłuchał referatów o pracy służby zdrowia w ogólności i dziedzinie onkologicznej w szczególności. Oczywiście, tutaj mamy dość parametrów kontrolnych. Jednak najważniejsze są dwie krzywe linie. Dążący w górę wykres liczby urodzeń i opadający śmiertelności. Wcale nie każde państwo może być dumne z takich osiągnięć. Nawet wśród najbardziej rozwiniętych. Nie przypadkowo zawiadomienie prezydenta w ONZ o tym wywołało szczere zainteresowanie uczestników 70. sesji Zgromadzenia Ogólnego. Ochrona macierzyństwa i dzieciństwa została zaliczona do najważniejszych celów tysiąclecia. A w tym czasie, kiedy większość państw świata tylko marzy o wysokich wskaźnikach w tych kierunkach, możemy z całą pewnością mówić o osiągnięciu tego celu.
Pozytywne zmiany w demografii nie przyszły same. Na tle odwrotnych procesów w całej Europie, a zresztą i w większości państw świata rozumiemy, że cudy się nie zdarzają. To skutek wielkiej i ukierunkowanej na udoskonalenie systemu służby zdrowia pracy, jej wyraźnego strukturyzowania i rozdzielenia funkcji od wiejskich felczerskich i akuszeryjnych punktów do republikańskich naukowo-praktycznych centrów. To sprawa nie jednego dnia i nawet nie jednego roku. Stopniowa modernizacja trwała co najmniej 10-15 lat. Mamy nadzieję, że obecne optymistyczne liczby są początkiem pozytywnej tendencji, która z czasem będzie się tylko wzmacniać.
Rak to globalny problem. Liczba chorych wzrasta co roku. Nasze państwo, niestety, nie jest wyjątkiem. W 1990 roku taka diagnoza była postawiona 26.930 pacjentom. W zeszłym roku — 45.887. Jednak jeszcze istnieje inna statystyczna informacja, która zwraca na siebie uwagę. Stosunek śmertelności do zachorowalności w naszym kraju znacznie niższy od stosunków w całym ONZ. Jesteśmy mniej więcej na środkowoeuropejskim poziomie, nie przekraczającym 40 procent.
Tak, choroba jest straszna. Jednakże oczywistym jest i to, że przyrost jej wykrycia w dużym stopniu jest uwarunkowany i corocznym podwyższeniem jakości diagnostyki. W tym celu w kraju został przyjęty specjalny program państwowy. Według niego zostało opracowane i wprowadzone koło 80 nowych metod diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych. Skutkiem jest postępujący wzrost wykrycia choroby we wczesnych fazach.
Tutaj warto przytoczyć jeszcze jedną ilustrację w liczbach. Dwa dni wcześniej przed zwiedzaniem przez prezydenta Republikańskiego Naukowo-Praktycznego Centrum Onkologii tutaj zaczęła pracę naukowo-praktyczna konferencja “Nowe technologie w medycynie”. Aleksander Łukaszenka spotkał się z jej uczestnikami. W jednym z wystąpień zabrzmiała taka informacja. Według jednej z najbardziej poważnych metodyk oceny skuteczności służb onkologicznych w państwach, w ciągu ostatnich 15 lat na Białorusi udało się zapobiec prawie 100 tysięcom śmierci. Lecz nie tylko zapobiec. Ci ludzie, którzy wrócili do pełnowartościowego życia, chodzą do pracy i troszczą się o swoje dzieci. Duże miasto podobne do Soligorsku. Oto ona, prawdziwa skala wymiarowa efektywności państwowego wsparcia konkretnej dziedziny medycyny. A jeżeli obliczyć inne?
Otwarcie centrum PET i laboratorium karcynogenezy to najsilniejsze narzędzie dla ochrony zdrowia ludzi. To nowe uratowane życia. A je będzie sporo. Dla niespecjalistów trudno jest wniknąć we wszystkie szczegóły technologiczne. A zresztą po co. Najważniejszym jest skutek. Sprzęt centrum pozwala wykryć tylko jedną komórkę nowotworów złośliwych. Swojego rodzaju to wskazówka dla laboratorium, które wie, skąd pobierać materiał do analizy. Przy czym bada próbkę na poziomie molekularnym, znajdując gen, który sprowokował chorobę. To otwiera unikatową możliwość przechodzenia od wspólnych metodyk leczenia choroby do opracowania indywidualnego programu dla każdego konkretnego pacjenta. Można policzyć na palcach te państwa świata, które wchodzą w okres personifikatowanej walki z chorobami nowotworowymi. Białoruś jest wśród nich.
Na konferencji występowali specjaliści z różnych dziedzin medycyny. To tezy ich ocen. W onkologii dziecięcej diagnostyka PET jest nadzwyczaj niezbędna. Do obecnego momentu nasi specjaliści mogli tylko polecić zrobić ją poza granicami Białorusi o cenie od 1.000 do 1.500 dolarów. Nie każdy mógł sobie pozwolić na to. Obecnie taka możliwość jest otwarta dla wszystkich, komu ona jest przepisana. W kardiologii PET pozwoli obserwować stan mięsień sercowych, co jest bardzo ważne dla leczenia chorób serca. Nowa metodyka w neurochirurgii daje dodatkowe szansy cierpiącym na epilepsję, Choroby Alzheimera, Parkinsona i wiele innych. Specjaliści medycyny mogliby jeszcze przedłużać tę listę...
Tutaj stosowne są niektóre uogólnienia. Poprzez spory, naukowe i publiczne dyskusje i stanowcze państwowe decyzje Białoruś stopniowo weszła do klubu państw przechodzących do bardziej wysokiego układu technologicznego. Jesteśmy obecni w kosmosie i świadczymy tutaj usługi partnerom. Ma się rozumieć, nie bez korzyści materialnej. Białoruscy IT-specjaliści są wysoko cenione w całym świecie. I zarabiają oni całkiem nieźle, przy czym nie wyjeżdżając z kraju. Technologie informacyjne nie znają granic.
Jeszcze jedna ważna uwaga. W tym czasie, kiedy budowa centrum i laboratorium w Borowlanach jeszcze się nie skończyła, narastały propozycje o współpracy z różnych krajów, prośby o przyjęciu od ludzi, prośby o zatrudnieniu od specjalistów. Taka jest rzeczywistość. Całkiem nowa rzeczywistość.
Dzienis Krymow
Aleksander Łukaszenka:
Szczególną uwagę poświęcamy ochronie zdrowia. Tak będzie i w przyszłości. Ponieważ to życie ludzi... To nasza perspektywa. Białoruś znajduje się na 53. miejscu według poziomu rozwoju ludzkiego życia wśród 200 krajów.
To bardzo wysoki poziom. I bez medycyny takiego poziomu by nie było... Technologii wiodące, poważne, skutecznew transplantacji, onkologii, kardiologii, na pewno, będąw republikańskich centrach. Ale trzeba się zastanowić, w jaki sposób opuszczać je do poziomu regionów, podtrzymując podstawę i stwarzając warunki. Musimy zaangażować całą naszą społeczność medyczną, wszystkich naszych lekarzy i nauczyć ich najbardziej postępowych technologii. Materialną podstawę stworzymy: nie dzisiaj — jutro. Nie jutro — pojutrze. Ale państwo powinni do tego być gotowi. Wiodące centra muszą widzieć perspektywy.
