Porz±dek dzienny sesji Rady Bezpieczeсstwa Zbiorowego zawieraі 15 pozycji, ale caіa uwaga — zarуwno prezydentуw, jak i prasy — zostaіa przykuta do jednego tematu: ocena sytuacji na Kaukazie przez najbliїszych sojusznikуw. Siedem paсstw — Armenia, Biaіoru¶, Kazachstan, Kirgistan, Rosja, Tadїykistan i Uzbekistan — podpisaіo Ukіad o Bezpieczeсstwie Zbiorowym i zaіoїyіo organizacjк o tej samej nazwie. S± sojusznikami w peіnym znaczeniu tego sіowa (rуwnieї pod wzglкdem wojennym). Formalnie Osetia Poіudniowa nie naleїy do strefy odpowiedzialno¶ci OUBZ, jednak brak stabilno¶ci w tym regionie powaїnie zagraїa bezpieczeсstwu kilku paсstw czіonkowskich organizacji. Przede wszystkim, oczywi¶cie, Rosji.
Po szczycie wydano wspуlny komunikat. Wynika z niego, їe OUBZ zamierza zadbaж o zapewnienie bezpieczeсstwa w strefie swojej odpowiedzialno¶ci. Uregulowanie miкdzynarodowych, regionalnych i lokalnych konfliktуw i kryzysуw, uwaїaj± paсstwa czіonkowskie, powinno siк odbywaж za pomoc± metod polityczno-dyplomatycznych zgodnie z przepisami prawa miкdzynarodowego i uwzglкdnieniem interesуw wszystkich stron. Je¶li chodzi o tzw. “zamroїone” konflikty na przestrzeni byіego Zwi±zku Radzieckiego, wezwano do ich roztrzygania wyі±cznie w drodze negocjacji w ramach istniej±cych juї mechanizmуw.
Paсstwa czіonkowskie OUBZ poparіy aktywn± rolк Rosji w zapewnieniu pokoju i wspуіpracy w regionie. Siуdemka wyraziіa zaniepokojenie prуb± Gruzji siіowego rozstrzygniкcia konfliktu w Osetii Poіudniowej, ktуra doprowadziіa do licznych ofiar w¶rуd ludno¶ci cywilnej i kontyngentu siі pokojowych, jak rуwnieї do ciкїkich skutkуw humanitarnych. Biaіoru¶, jak wiadomo, wcze¶niej zіoїyіa Rosji wyrazy wspуіczucia i obiecaіa wszelkie poparcie.
Gіуwne postanowienia przedstawiі Dmitrij Miedwiediew podczas konferencji prasowej w Sali ¶w. Jerzego na Kremlu. Przy wej¶ciu do tej Sali wisi olbrzymi obraz malarza Prisiekina “Kto mieczem wojuje, ten od miecza ginie”... Zwracaj±c siк do dziennikarzy, Prezydent Rosji potwierdziі, їe Rosja opowiada siк za polityczno-dyplomatycznym uregulowaniem wszystkich konfliktуw, ale w razie potrzeby gotowa jest nadal do twardej obrony swoich interesуw.
D. Miedwiediew zіoїyі jeszcze jedno waїne i oczekiwane o¶wiadczenie. Powiedziaі, їe kraje OUBZ bкd± samodzielnie podejmowaж decyzjк o uznaniu lub nieuznaniu niepodlegіo¶ci Osetii Poіudniowej i Abchazji, kieruj±c siк wіasnymi interesami narodowymi. “Rosja uwaїa to za absolutnie prawidіowe” — dodaі Prezydent.
Moje pytanie do Dmitrija Miedwiediewa na konferencji prasowej brzmiaіo tak: “Jakie wnioski trzeba wyci±gn±ж z niedawnych wydarzeс na Kaukazie?” Po pierwsze, wedіug Prezydenta Rosji, nikt nie ma prawa mordowaж niewinnych ludzi i їoіnierzy siі pokojowych, ktуrzy znajduj± siк w strefie konfliktu zgodnie z prawem. Po drugie, OUBZ powinno prowadziж uzgodnion± politykк zagraniczn± i wzmacniaж wojenny skіadnik organizacji. Po trzecie, uwaїa Prezydent, dnia 8 sierpnia istniej±ca juї architektura bezpieczeсstwa ujawniіa swoj± sіabo¶ж, dlatego spoіeczno¶ж miкdzynarodowa musi zastanowiж siк nad stworzeniem nowych mechanizmуw.
Oceny te byіy zgodne z inicjatyw± strony biaіoruskiej. Uwzglкdniaj±c zobowi±zania krajуw OUBZ, Miсsk uwaїa za konieczn± kontynuacjк rozwoju regionalnego ugrupowania wojsk Biaіorusi i Rosji. Jako gіуwnego gwaranta zbiorowego bezpieczeсstwa wojennego na zachodnim kierunku strefy odpowiedzialno¶ci OUBZ. Jest oczywiste, їe trzeba wzmacniaж potencjaі natychmiastowego reagowania organizacji na wyzwania czasu.
W tym kontek¶cie aktualny jest rуwnieї inny aspekt. W swoim czasie paсstwa czіonkowskie organizacji Ukіadu o Bezpieczeсstwie Zbiorowym podpisaіy decyzjк o powoіaniu rad koordynacyjnych ds. nielegalnej migracji i sytuacji nadzwyczajnych. Jednak realnych wynikуw pracy tych struktur na razie nie ma. Zdaniem strony biaіoruskiej ich porz±dek dzienny musi zawieraж konkretne wspуlne przedsiкwziкcia. Naleїy opracowaж kompleksow± strategiк przeciwdziaіania asymetrycznym wyzwaniom bezpieczeсstwu.
Miсsk proponuje zwrуciж uwagк na ¶rodki prewencyjne wobec dziaіalno¶ci terrorystycznej w strefie odpowiedzialno¶ci OUBZ. W tym kontek¶cie powoіanie komitetu antyterrorystycznego w formacie OUBZ zlikwidowaіoby istniej±c± lukк w pracy organizacji w tym kierunku.
Biaіoru¶ proponuje takїe zorganizowaж pod egid± sekretariatu i zjednoczonego sztabu organizacji wspуln± grк wojenn±. Scenariusz — przeciwdziaіanie wspуіczesnym wyzwaniom i zagroїeniom bezpieczeсstwu. Do udziaіu w niej mog± zostaж przyci±gniкte ministerstwa obrony i ministerstwa ds. sytuacji nadzwyczajnych, wojska wewnкtrzne, organy bezpieczeсstwa paсstwowego. Podczas gry paсstwa czіonkowskie OUBZ bкd± miaіy moїliwo¶ж opracowania koordynacji wspуіdziaіania rуїnych struktur przy rozstrzygniкciu sytuacji kryzysowych o charakterze politycznym, wojennym, humanitarnym, technogennym, informacyjnym.
Kolejny waїny moment ¶wiadczy o potrzebie rozwoju bardziej dynamicznych stosunkуw nie tylko w ramach OUBZ. Biaіoru¶ opowiadaіa siк i nadal opowiada za ¶cisіym wspуіdziaіaniem zwi±zkуw integracyjnych na terenie byіego Zwi±zku Radzieckiego i stworzeniem wielopoziomowego systemu zbiorowych odpowiedzi na wyzwania i zagroїenia bezpieczeсstwu. Kaїda z dziaіaj±cych organizacji — OUBZ, EurAzES, WNP — ma swoje zadania, ktуre mog± byж wykonane w istniej±cym formacie. Obecnie OUBZ i EurAzES nawi±zuj± ¶cisіe stosunki, oczywiste jest ich wzajemne uzupeіnianie siк. Udoskonalenie podstaw prawnych OUBZ bкdzie sprzyjaіo dalszej adaptacji do wspуіczesnych warunkуw geopolitycznych.
Inicjatywy jak najbardziej sіuszne. Poparcie ze strony innych paсstw czіonkowskich moїe znacznie wzmocniж uchwalony na spotkaniu dokument.
Dla rosyjskiej dyplomacji, ktуra ubiega siк o niepodlegіo¶ж Osetii Poіudniowej i Abchazji, to krok naprzуd. Zwіaszcza na tle ostroїnego komunikatu po szczycie Szanghajskiej Organizacji Wspуіpracy, do ktуrej miкdzy innymi naleїy Rosja. Czіonkowie tej organizacji ograniczyli siк wyraїeniem obaw w zwi±zku z napiкciem sytuacji wokуі Osetii Poіudniowej.
їadne paсstwo OUBZ nie moїe zostaж obojкtne wobec konfliktu na Kaukazie. Rosja broniіa swoich obywateli. Armenia i Azerbejdїan s± s±siadami geograficznymi Gruzji, ponadto maj± swуj wіasny “zamroїony” konflikt terytorialny. Kazachstan zainwestowaі duїe ¶rodki w gruziсsk± gospodarkк. Biaіoru¶? Razem z Rosjanami budujemy Paсstwo Zwi±zkowe i jeste¶my najbliїszymi sojusznikami, w tym w ramach OUBZ.
Komunikat wzywa paсstwa NATO do rozwaїenia wszystkich moїliwych konsekwencji rozszerzenia Sojuszu i rozmieszczenia nowych obiektуw amerykaсskiej tarczy antyrakietowej przy granicy paсstw czіonkowskich OUBZ. Waїnym krokiem mogіaby zostaж wspуіpraca miкdzy OUBZ i NATO w zakresie przeciwdziaіania narkoterroryzmowi ze strony Afganistanu i w zakresie stabilizacji sytuacji w tym kraju — mуwi siк w dokumencie.
Podczas szczytu OUBZ w Moskwie odbyіo siк dwustronne spotkanie Aleksandra іukaszenki i Dmitrija Miedwiediewa, na ktуrym prezydenci omуwili aktualne sprawy wspуіpracy Biaіorusi i Rosji.
Igor Sіawiсski
