Zespół folkowo-etniczny GUDA wydał unikatowy album obrzędowych pieśni weselnych. Projekt “Wesele”, nad którym pracowano przez osiem lat, uczestnicy zespołu nazywają najtrudniejszym w swoim życiu. Album zawiera ponad trzydzieści obrzędowych pieśni weselnych oraz opis ciekawych fragmentów wesela, który można wcielić w życie w nowych warunkach.
Z kuferka babci
Dlaczego GUDA zwróciła się właśnie do tradycji weselnych, wytłumaczyła kierowniczka zespołu Wiktoryja Michno:
— Obrzędy weselne to część naszego dziedzictwa tradycyjnego, które istnieje do dziś, lecz w nieco zmienionej postaci. W wielu krajach dawne tradycje wykorzystywane są we współczesnych obrzędach, a w naszym kraju z jakiegoś powodu bardzo rzadko. Pomyśleliśmy, że to jest niesprawiedliwe, tym bardziej, że nasze dawne obrzędy są bardzo widowiskowe, głębokie. Nie powinniśmy o nich zapominać. Tradycyjne pieśni weselne mogą być dobrym tłem współczesnej imprezy, niepodobnym do tego, co dziś oferuje branża rozrywkowa — uważa Wiktoryja. — Poza tym dziś coraz bardziej modne jest zawarcie małżeństwa nie w białych sukniach i klasycznych garniturach, a w strojach ludowych, używa się elementów tradycyjnego obrzędu.
Mądrość w głosach
Do realizacji projektu wychowano całą generację śpiewaczek. Dzięki ich talentowi, pięknym głosom, zanurzeniu się w tradycjach album ujrzał światło dzienne.
— Naszym sukcesem jest ten fakt, że śpiewaczki potrafiły przekazać doświadczenie poprzednich pokoleń, mądrość ludu, właściwą temu gatunkowi. Nie od razu się nam udało — opowiada Michno. — Musieliśmy się napracować, by w głosie młodych dziewczyn zabrzmiała ta mądrość i dojrzałość. Prawdopodobnie pomogło to, że w trakcie pracy nad projektem śpiewaczki same wychodziły za mąż i na ich weselach śpiewano te pieśni.
Ponieważ w naszym kraju nie ma wsi, gdzie pieśni weselne śpiewano by w ten sam sposób, zebrano je z różnych regionów, by słuchacze mogli rozkoszować się różnorodnością białoruskich tradycji śpiewania.
Pieśni zamiast psychologów
Pieśni obrzędowe istotnie różnią się od tego, czego słuchamy na współczesnych weselach. Nie tylko pod względem treści, ale i nastroju.
— Dziś magazyny ilustrowane i strony internetowe narzucają wizerunek panny młodej, dla której wesele jest długo oczekiwanym, radosnym i szczęśliwym momentem, po którym życie będzie lepsze — mówi Wiktoryja Michno. — W tradycjach wesele uważano za trudny etap przejściowy, gdy młoda dziewczyna powinna sobie uświadomić, jaka przepaść jest przed nią, jak trudno jej będzie w nowej rodzinie, z ludźmi, którzy mają zupełnie inne zasady życiowe i przyzwyczajenia, którym będzie musiała się podporządkować. Pieśni obrzędowe przygotowują pannę młodą do tego.
— Można powiedzieć, że pieśni obrzędowe wykonywały pewną rolę psychologów. Młode osoby powracały na ziemię, uprzedzano je, że nie trafią do bajki, czekają na nie kłopoty, obowiązki, dzieci itd. — opowiada kierowniczka zespołu GUDA. — To dobrze wpływało na stan psychologiczny ludzi, którzy po obrzędzie zaczynali nowe życie.
Złoto we włosach
Poza tym pieśni pouczały, jak państwo młodzi powinni zachowywać się podczas obrzędu, komu powinni wręczyć prezenty, jak traktować krewnych. Jest wiele pieśni, gdzie chwali się państwo młodych, swatów i rodziców.
— Mnie osobiście bardzo się podoba pieśń, którą nagraliśmy w 1992 roku we wsi Zahacie w powiecie czasznickim obwodu wiciebskiego — mówi Wiktoryja Michno. — Pieśni śpiewano, gdy pannie młodej czesano włosy, zanim wkładano na jej głowę wianek. W pieśni opowiada się o tym, że dziewczyna weszła do komory i na jej głowę spadły złote krople. Jej koleżanki siedzą i czeszą jej włosy. Bardzo piękna pieśń pod względem nastroju i obrazowości.
Album “Wesele” jest odkryciem w kulturze muzycznej Białorusi. Zebrać razem obrzędowe pieśni weselne dotychczas nikomu się nie udało. Teraz wszyscy, wybierając z albumu pieśni dla swojego wesela, mogą dołączyć do dziedzictwa narodowego. Autentyczne pieśni spodobają się zarówno miłośnikom folkloru, jak i muzyki etnicznej.
Ludmiła Minakowa
