Niemożliwe jest możliwe
W kontekście stosunków rosyjsko-białoruskich będzie zwrócona szczególna uwaga na wspólne przezwyciężenie zjawisk kryzysowych, w obliczu których stały nasze gospodarki, zwłaszcza w kontekście pogorszenia zewnętrznego otoczenia gospodarczego i spadku światowych cen ropy naftowej.
Właśnie z tego powodu Mińsk i Moskwa w ramach Państwa Związkowego zamierzają wdrażać pakiet działań antykryzysowych. Strona białoruska jest gotowa wziąć bezpośredni udział w programach substytucji importu Rosji.
Główne ryzyka dla Białorusi dziś leżą w sferze gospodarczej. Dlatego dla oficjalnego Mińska w tym roku głównym zadaniem jest maksymalna dywersyfikacja rynków zbytu dla produktów białoruskich. Na to są skierowane nie tylko służby marketingowe przedsiębiorstw eksportujących, Izby Handlowo-Gospodarczej Białorusi, ale także wszystkie siły Ministerstwa Spraw Zagranicznych kraju. Ponadto, w tym roku przed państwem stoi kwestia reform w gospodarce i jej modernizacji. Tylko w tym przypadku będzie zwiększać napływ inwestycji i technologii zagranicznych. Więc białoruska polityka zagraniczna będzie podporządkowana, przede wszystkim, osiągnięciu tych celów.
Platforma dla negocjacji
Białoruś w ten niełatwy dla światowej polityki i gospodarki 2016 rok wkracza jako państwo, które znacząco zwiększyło swoją regionalną wagę i znaczenie. Uwarunkowano to zarówno wysiłkami pokojowymi Mińska, dotyczącymi organizacji platformy negocjacyjnej na znalezienie rozwiązania kryzysu ukraińskiego, a taksamo neutralną pozycją wojskowo-polityczną. W związku z prolongowaniem ważności porozumień mińskich na rok 2016 stolica białoruska nadal zachowuje za sobą ten status.
Białoruskie kierownictwo zadeklarowało już swoją gotowość, aby stać się pośrednikiem w celu rozwiązania konfliktu między Rosją a Turcją z powodu zestrzelonego rosyjskiego bombowca Su-24.
Oficjalny Mińsk uważa, że ma pozytywne doświadczenie organizacji podobnych negocjacji, na przykład, w formacie szczytu Unia Celna — Ukraina — UE w lecie 2014 roku.
W ubiegłym roku UE zawiesiła sankcje gospodarcze i polityczne wobec Białorusi do końca lutego, a USA zamroziły ograniczenia ekonomiczne do końca kwietnia tego roku. Biorąc pod uwagę, że Rosja teraz ma napięty okres w stosunkach z niektórymi krajami i instytucjami Zachodu, może być, dla niej będzie przydatne białoruskie “doświadczenie sankcji”. Tak więc, rosyjska delegacja postanowiła nie jechać do pierwszej w roku sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w Strasburgu. A białoruskiej delegacji nie powrócili jeszcze w PACE status specjalnego gościa.
Nowe realia wymagają nowych podejść instytucjonalnych w stosunkach z krajami zachodnimi. Ogólnie Mińsk jest zainteresowany, aby pogłębiać współpracę gospodarczą z krajami zachodnimi, i tu obiecującym krokiem może być opracowanie nowego porozumienia o partnerstwie i współpracy między Białorusią a UE, biorącego pod uwagę jej członkostwo EUG. Wszystko to — nie ze szkodą dla swoich zobowiązań w ramach EUG, która nadal jest głównym priorytetem polityki zagranicznej i gospodarczej dla Białorusi.
Partnerzy w UE
Mińsk ma nadzieję, że partnerzy w EUG bardziej uważnie odniosą się do planu antykryzysowego, zaproponowanego przez stronę białoruską jako przewodniczącą w tej strukturze integracyjnej w ubiegłym roku. Białoruś kładzie nacisk nie tylko na natychmiastowe wyeliminowanie wszelkich wyłączeń i ograniczeń w handlu wzajemnym między stronami EUG, ale także na pogłębienie współpracy przemysłowej i koordynacji polityki w innych sektorach gospodarki.
Duże nadzieje Białoruś pokłada również na udziale w inicjatywie chińskiej Pasa Gospodarczego Szlaku Jedwabnego. Po wizycie w Mińsku przewodniczącego ChRL Xi Jinpinga w maju ubiegłego roku kraj uzyskał strategiczną rolę w realizacji tego projektu na dużą skalę w Europie Wschodniej. Zwłaszcza, że głównym projektem współpracy w ramach Pasa Gospodarczego Szlaku Jedwabnego musi stać się Chińsko-Białoruski Park Przemysłowy “Wielki kamień”. To sprawia, że władze białoruskie zwracają szczególną uwagę na środki do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej w kraju.
Dla białoruskiej polityki zagranicznej aktualną pozostaje idea “integracji integracji”. To właśnie w jej kontekście Białoruś będzie budować swoje relacje z innymi formacjami integracyjnymi i rozwiązywać bieżące problemy, w tym w trójkącie Rosja — Ukraina — UE. Ponieważ właśnie we współpracy, a nie w konfrontacji jest klucz do skutecznego przezwyciężenia tych tendencji kryzysowych, które dziś spotkały wiele krajów.
Arsenij Siwickij, dyrektor Centrum Badań Strategicznych i Polityki Zagranicznej
