Technologie informacyjne do procesu nauczania na Białorusi zaczęto wprowadzać już 8 lat temu. Wynikiem tej polityki jest obecność komputerуw w każdej szkole. A na początku nowego roku szkolnego pojawią się rуwnież pierwsze podręczniki elektroniczne. Jeszcze 4 lata temu na Białorusi na 100 rodzin przypadało tylko 2 komputery, dzisiaj średnio — 20, a w Mińsku komputer ma co druga rodzina wychowująca dzieci. Wersja elektroniczna podręcznika nie tylko urozmaici proces nauczania, ale rуwnież zmniejszy ciężar wiedzy. Przecież płyta prawie nic nie waży. Wydawcy także mają korzyści: do podręcznika elektronicznego łatwo wprowadzić uzupełnienia.Pierwszą wersję elektroniczną w br. stworzono do podręcznika “Mуj kraj — Białoruś”. Jest wręczany każdemu pierwszoklasiście jako prezent od Prezydenta państwa.
— Nie jest to kopia tekstu książki z obrazkami na płycie, lecz film multimedialny udźwiękowiony przez aktorуw Teatru imienia J.Kupały — opowiada dyrektor wydawnictwa Szkoła podstawowa Natalia Wanina. — Pierwszoklasiści nie potrafią jeszcze dobrze czytać, dlatego płyta zawiera mniej tekstu, a więcej materiałуw audio video, w tym rуwnież zadania w postaci gry, pytania z geografii i historii kraju. Oczywiście podręcznik elektroniczny wywiera większe wrażenie niż jego wariant drukowany. Nakład książki wynosi 100 tysięcy egzemplarzy, natomiast ilości płyt jeszcze nie ustaliliśmy. Przecież nie każdy ma odpowiednie warunki do jego wykorzystania, zwłaszcza na wsi.
Po raz pierwszy w bieżącym roku szkolnym w wariancie elektronicznym zostaną wydane rуwnież podręczniki do informatyki dla dziewięcioklasistуw, ktуrzy uczą się tego przedmiotu na bardziej wysokim poziomie, oraz dla sześcioklasistуw.
— Płytę elektroniczną otrzyma prawie każda szkoła, a uczniowie będą mogli zgodnie z życzeniem zrobić dla siebie kopię — mуwi zastępca dyrektora Centrum Naukowo-Metodycznego Narodowego Instytutu Edukacji Grzegorz Czemodanow. — Wydanie płyty dla każdego ucznia, moim zdaniem, nie jest racjonalne. W 6 klasie, na przykład uczeń i tak nie będzie potrafił pracować z podręcznikiem elektronicznym bez pomocy nauczyciela.
Pojawi się w br. rуwnież podręcznik M.Brylewskiego “Geografia Białorusi” z dodatkiem wariantуw elektronicznych. Na płycie znajduje się kopia tekstu podręcznika podstawowego z pewnym uzupełnieniem informacyjnym oraz mapami.
— Oczywiście nie jest to ten wariant podręcznika elektronicznego, ktуry planujemy stworzyć dla każdego przedmiotu — dodaje Grzegorz Czemodanow. — Potrzebne są nie tyle kopie elektroniczne tekstu, ile oprogramowanie: baza danych, wyszukiwarka (żeby łatwo było znaleźć stronę z potrzebną informacją), pytania z odsyłaczem do odpowiedzi, duży słownik, wykaz haseł (na przykład podrуżnikуw albo nazw geograficznych).
W planach Centrum Wydawniczego Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego — stworzenie audiowizualnych podręcznikуw z historii powszechnej. “Chcemy wydać takie podręczniki, żeby uczniowie zobaczyli “żywego” Chruszczowa, Kennedy’ego, Marilyn Monroe” — zaznacza redaktor wydawnictwa Tatiana Janczuk.
Pozostaje także kwestia znajomości komputera: tylko 21% nauczycieli (nie licząc “informatykуw”) wykorzystuje albo gotowych jest go wykorzystywać w procesie nauczania. Większość woli obchodzić się bez niego. A więc pożytek z podręcznika elektronicznego jest możliwy wtedy, gdy uczeń będzie mуgł korzystać z niego samodzielnie, i nie tylko na zajęciach szkolnych.
— Ze stworzeniem podręcznikуw elektronicznych związane są rуwnież inne problemy, ktуre na razie nie zostały rozwiązane — mуwi Grzegorz Czemodanow. — Nie ma jednolitych zasad i standardуw, jakim wymaganiom powinny odpowiadać te wydania. Nie ma ustaw, ktуre chroniłyby prawa autorskie twуrcуw podręcznikуw komputerowych, a więc nie wykluczone jest pojawienie się na rynku podrуbek o znacznie gorszej jakości. Walczyć z piractwem jest bardzo trudno. Chociaż jeśli zaopatrzymy w płytę każdego ucznia, problem przestanie istnieć. Wydanie książek elektronicznych jest tańsze: jedna płyta będzie kosztować około dwуch dolarуw. Podręczniki szkolne służą średnio pięć lat, po czym książki są przetwarzane i wydawane ponownie, płyta natomiast może służyć o wiele dłużej.
Maria Kirylenko
