Niedługo po zakończeniu posiedzenia Euroazjatyckiej Najwyższej Rady Gospodarczej w Astanie sztafetę przejął Mińsk. Białoruś na prawach państwa przewodniczącego w WNP gościła Radę Szefуw Rządуw Wspуlnoty. Od samego początku intensywnego dnia wyraźnie dało się odczuć ciąg dalszy kontekstu rozmуw w stolicy Kazachstanu. Rozmawiając z kierownikami delegacji przed początkiem posiedzenia, prezydent Białorusi mуwił nie tylko o perspektywach WNP, ale i o zasadach dalszego rozwoju Unii Celnej, Wspуlnej Przestrzeni Gospodarczej i ich ewolucji w Euroazjatycką Unię Gospodarczą. “Trуjka” Białoruś — Rosja — Kazachstan coraz bardziej przybierają na mocy jednoczenia. Potwierdzeniem jest udokumentowane w Mińsku porozumienie z Astany o bardziej ścisłej wspуłpracy z Unią Celną, Wspуlną Przestrzenią Gospodarczą i przyszłą Euroazjatycką Unią Gospodarczą Ukrainy i Kirgistanu. Jednak, by nie gubić wątku o intensywnym dniu integracyjnym w Mińsku, o wszystkim po kolei.Zanim powitać kierownikуw delegacji, prezydent Białorusi przeprowadził dwustronne spotkanie z wiceprezesem Gabinetu Ministrуw Turkmenistanu Annamuhametem Goczyjewem. W rozmowie zwrуcono uwagę na poważne postępy we wspуłpracy pomiędzy naszymi państwami. W najbliższym czasie prezydenci zamierzają osobiście szczegуłowo porozmawiać na temat perspektyw wspуłpracy.
Z dobrych stosunkуw dwustronnych układają się efektywne wielostronne konstrukcje integracyjne. W rozmowie z kierownikami delegacji Rady Szefуw Rządуw WNP prezydent przypomniał o najważniejszych wynikach szczytu w Astanie. Ukraina i Kirgistan zgłosiły zamiar nabycia statusu obserwatorуw w przyszłej Unii Euroazjatyckiej. Zostanie utworzona w 2015 roku. Już w chwili obecnej państwa partnerskie zaproszone zostały do aktywnego dialogu. Aleksander Łukaszenko zdradził szczegуły:
— Będą zapraszani na wszystkie posiedzenia. Będziemy dla nich otwarci, będą obecni podczas wszystkich dyskusji. Zapewnili nas, że jeśli będą chcieli zostać członkami Wspуlnej Przestrzeni Gospodarczej, a następnie naszej unii gospodarczej, przejdą tę drogę bez jakichkolwiek ograniczeń i wyjątkуw. Powinni dołączyć się do wszystkich naszych umуw i porozumień, ktуre w tym okresie zostaną osiągnięte.
Korzyści z takiego aliansu wszystkim są znane. Aleksander Łukaszenko poinformował, że przed utworzeniem Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej w handlu pomiędzy państwami członkowskimi zniesione zostaną wszelkie ograniczenia taryfowe, w tym w branży naftowej i gazowej.
— Na razie jest bardzo wiele, nawet w ramach Wspуlnej Przestrzeni Gospodarczej, regulowania taryfowego i nietaryfowego. Chciałbym powiedzieć, że Rosja zrobiła bardzo poważny krok w stronę nas wszystkich. Oświadczyła o tym, że dosłownie za rok — pуłtora, najpуźniej do 1 stycznia 2015 roku, prawie wszystkie ograniczenia taryfowe, w tym w branży naftowej i gazowej, zostaną zniesione. Ale poprosiła mieć na uwadze wszystkich, kto nie jest członkiem i będzie zaproszony jako obserwator, że we wszystkich dziedzinach powinna być całkowita wolność i powinniśmy działać jako całość pod względem gospodarczym. Do 2015 roku, do czasu podpisania unijnej umowy, powinniśmy zrealizować wszystko, co dziś podpisano, ale nie wprowadzono na razie do obrotu i jeszcze nie działa. To było ważne zastrzeżenie.
Aleksander Łukaszenko dodał do tego, co powiedział:
— Umуwiliśmy się, że unia będzie gospodarcza i te problemy polityczne, ktуre pуźniej będą przeszkadzać rozwojowi tej unii, na pewno będą rozstrzygane. Życie wszak upomni się o te problemy. Nie można będzie ograniczać się jedynie do wspуłpracy gospodarczej, ponieważ zawsze wymaga ona pewnych dodatkowych działań w zakresie polityki, dyplomacji, obrony. Umуwiliśmy się, że powoli będziemy rozstrzygać rуwnież te sprawy.
Unia Celna — Wspуlna Przestrzeń Gospodarcza — Euroazjatycka Unia Gospodarcza jest dziś wzorem wielostronnej wspуłpracy państwa — byłych republik radzieckich. Jasne jest rуwnież to, że nie byłoby tego zaawansowanego zjednoczenia międzypaństwowego bez WNP. Aleksander Łukaszenko rolę Wspуlnoty ocenił następująco:
— WNP potrafiła w warunkach trudnej dla większości poradzieckich państw politycznej transformacji i przezwyciężenia trudności finansowo-gospodarczych zachować najważniejsze — dobre stosunki pomiędzy naszymi narodami, duchową bliskość, ścisłe więzi kulturalne, handlowo-gospodarcze.
Przy tym gospodarka powinna być podstawą Wspуlnoty:
— Ze względu na istotną rolę handlu usługami w stosunkach gospodarczych państw trzeba, nie zwlekając, rozwiązać kwestię zakończenia przygotowań i uchwalenia porozumienia o strefie wolnego handlu usługami.
Wszystkie najważniejsze inicjatywy zawiera Koncepcja białoruskiej prezydentury w WNP w 2013 roku. Prezydent reasumował:
— Moglibyśmy oferować bardziej intensywny porządek dzienny. Wiem, że są państwa w WNP, ktуre podobnie jak my zainteresowane są pogłębieniem integracji. Ale dziś oferujemy to, co można zrealizować.
W ten sposуb określono dalszą działalność Rady Szefуw Rządуw WNP. Posiedzenie odbyło się w niedawno otwartym President Hotel. Ogуlną decyzją uchwalono inicjatywę białoruskiej strony o wspуłpracy w zakresie ochrony środowiska. Podpisano decyzje dotyczące szkolnictwa i sportu. Podpisano rуwnież 11 wspуlnych projektуw w zakresie technologii informatycznych, transportu, medycyny. Szereg innych dokumentуw.
W tym samym czasie w ośrodku Minsk Arena odbyło się forum biznesmenуw Wspуlnej Przestrzeni Gospodarczej. Zebrali się czołowi menedżerzy największych spуłek, bankierzy, ekonomiści — razem około 600 uczestnikуw. Rozmawiano nie tylko na temat wspуłpracy podmiotуw gospodarczych trzech państw. Tę rozmowę na pewno będą szczegуłowo analizować eksperci i dziennikarze. Nieco pуźniej, a na razie o najważniejszych wiadomościach wielkiego dnia integracyjnego w Mińsku.
Memoranda o pogłębieniu wspуłpracy z Euroazjatycką Komisją Gospodarczą podpisały Ukraina i Kirgistan. Przedstawiciele tych państw dali własną ocenę.
Premier Ukrainy Mikołaj Azarow:
— Dla nas Unia Celna jest pierwszym partnerem. Ta decyzja, pod ktуrą złożyliśmy podpisy, oznacza, że Ukraina będzie jak najściślej pracować z Wspуlną Przestrzenią Gospodarczą.
Pierwszy wicepremier Kirgistanu Dżoomart Otorbajew:
— Ten krok będzie służyć interesom naszego kraju, pozwoli polepszyć konkurencyjność naszego biznesu i klimat inwestycyjny.
Pozostałe państwa WNP najwyraźniej uważnie i z dużym zainteresowaniem śledzą procesy, rozwijające się wokуł trzystronnej unii Rosji, Białorusi i Kazachstanu. A teraz już alians w formacie 3+2. O jego perspektywach, wynikach szczytu WNP, ważnych sprawach dotyczących stosunkуw dwustronnych, w tym białorusko-rosyjskiego Państwa Związkowego, Aleksander Łukaszenko i rosyjski premier Dmitrij Miedwiediew porozmawiali wieczorem w rezydencji Zasław.
Dmitrij Krat
