Białorusko-azerbejdżańskie stosunki dyplomatyczne w bieżącym roku mają 20 lat. Jednak szczegуlnie aktywnie wspуłpraca zaczęła się rozwijać od 2006 roku, kiedy strony wymieniły się ambasadami. Idzie otwarty i poufny dialog na wszystkich poziomach, jak mуwią dyplomaci, w atmosferze przyjaźni i porozumienia. A ton zadają głowy państw, ktуrych związują nie tylko i nie tyle wzajemne interesy polityczne, lecz ciepłe stosunki przyjacielskie.Mińsk i Baku regularnie wymieniają się wizytami na rуżnych poziomach. Od wyższego do kontaktуw przedstawicieli biznes-wspуlnoty. Na przykład, w zeszłym roku tylko po linii białoruskiej ambasady w Azerbejdżanie było zorganizowano ponad pуłtora setek wizyt, z ktуrych 120 było poświęcone tematyce rozwoju wspуłpracy handlowo-ekonomicznej. W wymiarze sprawowym obraz wspуłdziałania jest taki. Z momentu otwarcia ambasad w Mińsku i Baku obrуt towarowy między naszymi krajami wzrуsł do 6 razy i zbliżył się do ćwierci miliarda dolarуw. W handlu wzajemnym biorą udział ponad 250 przedsiębiorstw, dostarczenia spełniają się prawie w 400 pozycjach. Około 40 azerbejdżańskich kompanii są stałymi dilerami białoruskich przedsiębiorstw. Nomenklatura białoruskiego eksportu do Azerbejdżanu jest rozległa. To traktory, samochody ciężarowe, lodуwki, pralki, technika budowlana, windy, obrabiarki, silniki, artykuły żywnościowe, leki, produkcja obrуbki drewna, płytki ceramiczne... Wszystkiego nie zliczyć. Jednak istnieje wzajemny interes do rozwoju nie tylko czystego handlu, lecz i głębszej kooperacji. W tym białoruscy dziennikarze mogli przekonać się osobiście, zwiedziwszy kilka azerebejdżańskich przedsiębiorstw.
Nawiasem mуwiąć, symbolicznie, że po przybyciu do Baku, oddawszy daninę szacunku narodowym świątyniom Azerbejdżanu, Aleksander Łukaszenko skierował się do białoruskiej ambasady. Tu spotkał się z prezydentem Ilchamem Аlijewem, żeby razem otworzyć nową budowlę dypmisji, ktуra do niedawna pracowała na placach wynajmowanych. Teraz zaś otworzyła drzwi najpiękniejsza budowla w jednym z najbardziej perspektywicznych dzielnic azerbejdżańskiej stolicy.
Głуwne zaś rokowania głуw państw odbyły się w rezydencji prezydenta Azerbejdżanu najpierw w formacie sam na sam, a potem w składzie rozszerzonym. Jednymi z głуwnych tematуw stały się dalszy rozwуj produkcyjnej kooperacji i wyjście z wspуlną produkcją na rynki trzecich krajуw oraz aktywizacja wspуłdziałania inwestycyjnego.
Aleksander Łukszenko odznaczył dobrą dynamikę w rozwoju wspуłpracy handlowo-ekonomicznej między Białorusią a Azerbejdżanem, o czym świadczy zwiększenie obrotu towarowego. “Mamy więcej możliwości, i możemy wzrościć tę objętość kosztem stworzenia tu już nie zecerskich, a przedsiębiorstw wspуlnych”, — powiedział prezydent Białorusi. — Oczywiście to, co możemy zrobić na azerbejdżańskiej ziemi, w żaden sposуb w Azerbejdżanie się nie umieszcza. Bardzo ważnie, żeby razem handlowaliśmy w trzecich krajach, aktywnie wychodziliśmy na rynki międzynarodowe i sprzedawaliśmy produkcję wspуlnych przedsiębiorstw, otrzymując od tego odpowiednią korzyść”. W tym planie Aleksander Łukaszenko wypowiedział propozycję stworzyć roboczą grupę ds. przemysłowej kooperacji w ramach istniejącej komisji międzyrządowej.
“Wyjątkowość tej wizyty polega na tym, że znaleźliśmy nowe kierunki wspуłpracy. Otrzymaliśmy wsparcie i od prezydenta Azerbejdżanu w sprawie szerszego inwestowania do projektуw, ktуre mogą interesować azerbejdżańskie państwo i biznesmenуw na terytorium białoruskim. Jesteśmy gotowi i czekamy was z propozycjami”, — oświadczył prezydent Białorusi. W jakości perspektywicznych dla azerbejdżańskich inwestycji zakresуw Aleksander Łukaszenko nazwał ropę naftową, rolnictwo, wytwуrczość chemiczną, farmaceutykę.
Aleksander Łukaszenko odznaczył, że rozwуj wspуłpracy w wielu kierunkach byłby niemożliwy, gdyby strony nie okazywały wielkiej uwagi na pytania edukacji. Na Białorusi obecnie studiują około pуłtora setek azerbejdżańskich studentуw. “Ci fachowcy co rok wlewają się do gospodarki narodowej Azerbejdżanu i przynoszą znaczny wynik. Bez tego nie może być normalnej wspуłpracy” — zauważył głowa białoruskiego państwa. Prezydent Białorusi rуwnież odznaczył, że kraje pomyślnie wspуłpracują w kulturalnej i humanitarnej dziedzinach.
Z kolei Ilcham Alijew podkreślił, że w Azerbejdżanie wysoko doceniają stosunki z Białorusią i liczą na ich pуźniejszy rozwуj i pogłębienie. “W ciągu kilku ostatnich lat Białoruś i Azerbejdżan umocniły swoje stosunki, ktуre wyszły na bardzo wysoki poziom w gospodarce, produkcji przemysłowej, energetyce, zakresie humanitarnym, — powiedział prezydent Azerbejdżanu. — Te lata aktywnego wspуłdziałania na tyle nas zbliżyły, że Białoruś i Azerbejdżan już i w regionie, i w świecie postrzegają się jak bardzo bliskie i przyjacielskie kraje”.
“Podstawa naszych stosunkуw — szczerość, wzajemny szacunek i wsparcie. Na tej bazie już zbudowaliśmy solidną budowlę naszych stosunkуw” — podkreślił Ilcham Alijew.
Według niego, obecnie aktywnie rozszerzają się związki między przedsiębiorstwami, realizują się projekty inwestycyjne, prowadzi się wymiana doświadczeń. Stosunki z Białorusią zapełniają się poważną treścią i obejmują wiele zakresуw.
Strony na rokowaniach umуwili się podwyższać wysiłki w rozwoju wspуłpracy w tych zakresach, gdzie już są dobre zbiory danych, oraz zacząć działać w nowych perspektywicznych kierunkach. “Wśrуd nowych tematуw naszych stosunkуw dwustronnych wyznaczyliśmy możliwości inwestycji, uczestnictwa azerbejdżańskich przedsiębiorstw w prywatyzacji na Białorusi, a także wspуlne wyjście na rynki trzecich krajуw z produkcją koprodukcji. Będziemy dążyli do tego, żeby i te kierunki stały się częścią naszego rozległego dwustronnego porządku dziennego” — oświadczył Ilcham Alijew.
Po wynikach negocjacji prezydenci Białorusi i Azerbejdżanu podpisali wspуlną deklarację, w ktуrej potwierdzili obopуlne pragnienie do dalszego pogłębienia i umocnienia tradycyjnie przyjacielskich stosunkуw między dwoma krajami na podstawie zaufania i wzajemnego wsparcia.
Głowy państw wyrazili zadowolenie charakterem wspуłdziałania dwуch krajуw w dwustronnym i wielostronnym formatach. Przy czym szczegуlnie zaznaczono, że w ciągu 20 lat z momentu ustalania dypstosunkуw kraje osiągnęły wysokiego poziomu w rozwoju wspуłpracy.
Strony wyrazili gotowość i nadal aktywnie rozwijać dialog polityczny na rуżnych poziomach, pogłębiać stosunki dwustronne w ekonomicznej, handlowej, wojskowej i techniczno-wojskowej, turystycznej, naukowej, edukacyjnej, kulturalnej dziedzinach oraz w zakresach lecznictwa, ochrony środowiska przyrodniczego i innych.
Prezydenci omуwili zbieg pozycji w wielu aktualnych sprawach międzynarodowych, zamarkowali ważność pogłębienia wspуłdziałania na arenie międzynarodowej, w tym w ramach ONZ, OSCE, Ruchu nieprzyłączenia, “Wschodniego partnerstwa”.
Wasyl Charitonow
